مراحل امضای موافقتنامه بازرگانی آزاد با اوراسیا و جزئیات آن

موافقت‌نامه بازرگانی آزاد ایران با اتحادیه مالی اوراسیا در حاشیه اجلاس سران این اتحادیه امضا شد. این موافقت‌نامه که پس از سه سال گفتگوهای دیپلماتیک به امضا رسید، بزرگترین و کامل‌ترین موافقت‌نامه تجاری ایران است. در این موافقت‌نامه، تعرفه ورودی برخی از کالاها تا ۸۷ درصد حذف می‌شود. اتحادیه مالی اوراسیا با جمعیت ۱۸۳ میلیون نفر و بازرگانی بین‌الملل بالای ۳۸۸ میلیارد دلار، بسیاری از کشورها را جذب همکاری‌های مالی و تجاری می‌کند. این موافقت‌نامه پس از تصویب قانونی در کشورهای عضو، وارد مرحله اجرایی خواهد شد.

به گزارش خبرنگار دیجیاتور، اولین موافقت‌نامه بازرگانی آزاد ایران با اتحادیه مالی اوراسیا شامل (کشورهای روسیه، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان و بلاروس)، توسط وزیر تولیدی، استخراج معدنی و بازرگانی ایران و مقامات ۵ کشور عضو آن اتحادیه و کمیسیون مالی اوراسیا، طی مراسمی در حاشیه اجلاس سران اتحادیه مالی اوراسیا در سنت پترزبورگ روسیه (۴ دی ماه ۱۴۰۲) امضا شد.

این موافقت‌نامه بازرگانی آزاد، اولین و کامل‌ترین موافقت‌نامه تجاری ایران است که پس از حدود ۳ سال مذاکره و با توجه به تجربیات ناشی از اجرای موافقت‌نامه موقت فی‌مابین ایران و اتحادیه مالی اوراسیا به سرانجام می‌رسد.

پیش از این موافقتنامه‌ای تحت عنوان آزاد با سوریه منعقد شده بود که مفاد موافقت‌نامه و ماهیت آن عملاً با بازرگانی آزاد فاصله داشت. سایر توافقات ایران نیز موافقت‌نامه‌های ترجیحی با تعداد اقلام و عملکردی محدود بوده است. این موافقت‌نامه دارای کامل‌ترین و مفصل‌ترین متن توافقنامه تجاری ایران با ۱۱ فصل و یک ضمیمه مربوط به فهرست‌های کالایی دو طرف است.

فصول این موافقت‌نامه شامل مقدمه، بازرگانی کالا، چاره کارهای تجاری، اقدامات فنی، اقدامات بهداشتی، قواعد مبدا، همکاری گمرکی، حل و فصل اختلافات، خرید دولتی، همکاری‌های بخشی (در حوزه‌های ترانزیت، انرژی، صنایع وسایل نقلیه، مناطق آزاد تجاری و بنگاه‌های کوچک و متوسط) و مقررات پایانی است و در ضمیمه آن کالاهایی که مشمول حذف تعرفه نمی‌شوند، مشخص شده‌اند.

مطابق این موافقت‌نامه بازرگانی آزاد، جهت افزایش بازرگانی فی‌مابین و گسترش همکاری‌ها، علاوه بر تسهیل بازرگانی و رفع موانع غیر تعرفه‌ای، تعرفه ورودی حدود ۸۷ درصد اقلام کالایی فی‌مابین حذف می‌شود.

اتحادیه مالی اوراسیا با ۱۸۳ میلیون نفر جمعیت و بازرگانی بین‌الملل ۳۸۸ میلیارد دلاری از جهان بازار بسیار بزرگ در نزدیکی ایران محسوب می‌شود و افزایش مناسبات فی‌مابین امکان استفاده حداکثری از این پتانسیل و بازار بزرگ را برای کشورمان فراهم خواهد آورد. با توجه به بازرگانی بین‌الملل قابل ملاحظه اوراسیا از جهان، با انعقاد موافقت‌نامه بازرگانی آزاد فی‌مابین، پیش‌بینی می‌شود با افزایش تامین مالی‌ها و تولیدات مشترک و فراهم آوردن زیرساختهای مناسب، بازرگانی فی‌مابین افزایش قابل قبولی داشته باشد.

شایان ذکر است، بعد از تشکیل اتحادیه مالی اوراسیا شامل کشورهای بلاروس، قزاقستان، روسیه، ارمنستان و قرقیزستان، در سال ۲۰۱۵ میلادی، بسیاری از کشورها، تمایل خود را برای گسترش همکاری‌های مالی و تجاری با آن اتحادیه اعلام و گفتگوهای دیپلماتیک را آغاز کرده‌اند.

کشورمان از سال ۱۳۹۴ گفتگوهای دیپلماتیک اولیه را جهت بررسی چگونگی گسترش رابطه تجاری و مالی با اتحادیه مذکور آغاز کرد و پس از امضای موافقت‌نامه موقت تشکیل منطقه بازرگانی آزاد بین ایران و اتحادیه مالی اوراسیا در اردیبهشت ۱۳۹۷ توسط مقامات طرفین و طی فرایند تصویب داخلی در کشورها، این موافقت‌نامه موقت از ۵ آبان ۱۳۹۸ اجرایی شده است.

با ارزیابی مثبت از عملکرد موافقت‌نامه موقت (افزایش ۸۲ درصدی فروش خارجی کشورمان در اقلام ترجیحی مشمول موافقت‌نامه موقت در سال اول اجرا) گفتگوهای دیپلماتیک برای تبدیل این موافقت‌نامه موقت به موافقت‌نامه بازرگانی آزاد فی‌مابین از سال ۱۳۹۹ آغاز شد و پس از برگزاری جلسات هماهنگی داخلی متعدد با دستگاه‌های ذیربط و بیش از ۳۰ جلسه مذاکراتی به صورت ویدئو کنفرانس و ۶ دور گفتگوهای دیپلماتیک حضوری بین تیم‌های مذاکراتی ۵ کشور عضو اتحادیه مالی اوراسیا و کمیسیون مالی آن اتحادیه از یک سو و تیم مذاکراتی ایران از دستگاه‌های ذیربط داخلی به سرپرستی سازمان توسعه بازرگانی، نهایتاً در مطالعات تاریخی دوشنبه ۴ دی ماه این موافقت‌نامه بین مقامات طرفین امضا شد.

پس از طی فرایند تصویب در مراجع قانونی همه کشورهای امضا کننده، این موافقت‌نامه وارد فرایند اجرایی خواهد شد.

موافقت‌نامه بازرگانی آزاد ایران با اتحادیه مالی اوراسیا توسط وزیر تولیدی، استخراج معدنی و بازرگانی ایران و مقامات ۵ کشور عضو آن امضا شد. این موافقت‌نامه پس از ۳ سال مذاکره به سرانجام رسید. این موافقت‌نامه، کامل‌ترین موافقت‌نامه تجاری ایران است که ۱۱ فصل و یک ضمیمه دارد. طبق این موافقت‌نامه، حدود ۸۷ درصد تعرفه ورودی اقلام کالایی فی‌مابین حذف می‌شود. اتحادیه مالی اوراسیا با ۱۸۳ میلیون نفر جمعیت و بازرگانی بین‌الملل ۳۸۸ میلیارد دلاری از جهان به عنوان یک بازار بزرگ برای ایران محسوب می‌شود. بازرگانی فی‌مابین با افزایش تامین مالی‌ها و تولیدات مشترک قابل قبولی داشته باشد. این موافقت‌نامه پس از اجرایی شدن در کشورها و تصویب در مراجع قانونی اجرا می‌شود.