بهداشت محیط، یک رشته از فناوری طراحی محیط زیستی است

نشست تخصصی بهداشت محیط توسط گروه ارتقا سلامت فرهنگستان علوم علوم درمانی برگزار شد. کامران باقری لنکرانی، رئیس این گروه، در این نشست به اهمیت بهداشت محیط و موضوعات مرتبط با آن پرداخت و اظهار کرد که برای ارتقا سلامت باید به تغییرات در محیط و رفتار افراد توجه شود. وی همچنین به موضوع اکسپوزومیکس اشاره کرد و تأثیر تماس انسان با محیط بر سلامت و بیماری‌های او را بررسی کرد. او در پایان به اهمیت ارتباط بهتر بهداشت محیط با ارتقای سلامت اشاره کرد.

به گزارش دیجیاتور، نشست تخصصی بهداشت محیط به همت گروه ارتقا سلامت فرهنگستان علوم علوم درمانی، روز جمعه ۳۰ آذر ۱۴۰۲ در سالن کتابخانه این نهاد علمی با حضور استادان، دانشجویان دکترا و دانش‌آموختگان جوان رشته فناوری طراحی بهداشت محیط برگزار شد.

کامران باقری لنکرانی رئیس گروه ارتقا سلامت فرهنگستان علوم علوم درمانی، در زمینه انتظارات جامعه علمی و اجرایی کشور از دانشجویان و دانش‌آموختگان رشته بهداشت محیط سخنان خود را این گونه آغاز کرد: من دانش آموخته بهداشت محیط نیستم اما بهداشت محیط و همچنین ارتقا سلامت را با توجه به اهمیت آنها از منظر تأثیری که بر سلامت جامعه دارند با نگاه بین رشته‌ای می‌بینم. در باب اهمیت بحث باید گفت که در سند چشم انداز کشور تاکید بر حفظ بهداشت محیط را مشاهده می‌کنیم و همچنین در روابط حکومتی‌های کلی سلامت بند ۲ تاکید بر کاهش مخاطرات و تهدیدات سلامت را به عنوان یک محور و لزوم فراهم آوردن منابع آبی و هوای پاک را در بند ۶ به عنوان محور دیگر داریم. از این رو، ما نیز در گروه ارتقا سلامت، کارگروه کاهش مخاطرات را فعال کردیم که در زمینه مشکلات زیست‌محیطی، گرمایش جهانی، پیوست سلامت، شهر سالم و باقیمانده سموم تا کنون فعالیت‌های پژوهشی ارزشمندی انجام داده و بخش‌هایی از نتایج آنها را تا کنون منتشر کرده است.

وی اظهار داشت: بهداشت محیط نوعی فناوری طراحی محیط زیستی است، با این رویکرد که سلامت انسان از سلامت محیط زندگی او تفکیک ناپذیر است. همچنین رویکرد فناوری طراحی این رشته به معنای استفاده از فناوری‌ها باعث می‌شود که توان عملیاتی این رشته در ارتقا سلامت بسیار بالا باشد و مبحث اکسپوزومیکس (exposomics مطالعه مواجهات انسان با محیط) که از مهم‌ترین مباحث رشته بهداشت محیط است همه تهدیدات سلامت را که از کودکی تا سالمندی با آن روبرو می‌شویم با نگاهی جامع بررسی می‌کند. در رویکرد اکسپوزومیکس؛ مطالعه اکسپوزوم‌ها (exposome آنچه آدمی با آن مواجهه دارد) این امکان را فراهم می‌آورد که علاوه بر زندگی فردی ببینیم یک فرد در زندگی خانوادگی و اجتماعی خود چه مواجهاتی با محیط دارد و مجاورات او در فردی و اجتماعی‌اش چقدر بر سلامت و بیماری‌اش اثر می‌گذارد. چنین نگاه جامعی به برقراری عدالت در سلامت نیز کمک می‌کند. مثلاً اگر بدانیم برخی افراد از کودکی با چه مواد و شرایطی مواجهه پیدا کرده‌اند که استعداد ابتلاء به دیابت در آنها را افزایش داده است می‌توانیم از این مجاورت‌ها بکاهیم.

لنکرانی افزود: به هر حال انسان در حوزه روابط خانوادگی و اجتماعی خود نیازمند نگاهی جامع برای ارتقا سلامت است تا با انواع مداخلات و توجهات به محیط او از نظر مؤلفه‌های بهداشتی برایش شرایط سلامت فراهم گردد. حتی سیاستگذاری سلامت و ترویج رفتارهای سالم مانند کوهپیمایی در هر شرایط ممکن (حتی پله‌های راهروهای مترو) با این نگاه به عوامل و شرایط محیطی و نقش آنها در سلامت باز می‌گردد. در واقع نقش فناوری طراحی بهداشت محیط علاوه بر تغییر محیط به تغییر رفتار افراد تسری یافته و با رویکردی خاص به تغییرات عمیق و وسیع در مؤلفه‌های سازنده محیط می‌اندیشد مولفه‌هایی که به ارتقا سلامت کمک کند.

وی در پایان با تاکید بر سابقه مطالعات انجام شده در کارگروه کاهش مخاطرات، هدف این نشست را انعکاس چالش‌های فراروی رشته بهداشت محیط و تلاش برای ارتباط بهتر بهداشت محیط با ارتقای سلامت ذکر کرد.

نشست تخصصی بهداشت محیط با حضور استادان، دانشجویان و دانش‌آموختگان رشته فناوری طراحی بهداشت محیط برگزار شد. کامران باقری لنکرانی در زمینه انتظارات جامعه علمی و اجرایی کشور از دانشجویان و دانش‌آموختگان رشته بهداشت محیط سخنان خود را آغاز کرد. بهداشت محیط نوعی فناوری طراحی محیط زیستی است و سلامت انسان از سلامت محیط زندگی او تفکیک ناپذیر است. فناوری طراحی این رشته باعث می‌شود تا توان عملیاتی در ارتقا سلامت بسیار بالا باشد. مطالعه اکسپوزومیکس (exposomics) امکان را فراهم می‌آورد تا مواجهات انسان با محیط و اثر آن بر سلامت و بیماری‌اش بررسی شود. نقش فناوری طراحی بهداشت محیط علاوه بر تغییر محیط به تغییر رفتار افراد تسری یافته و با رویکردی خاص به تغییرات در مؤلفه‌های سازنده محیط می‌اندیشد.