تاول‌های سرخ در انتظار پشتیبانی هستند/ روایت خیالی بمباران شیمیایی نودشه

مختار شکری پور، کارگردان مستند “تاول‌های سرخ”، درباره ساخت و ساز این مستند که درباره بمباران شیمیایی شهر نودشه از توابع شهرستان پاوه است، صحبت کرده است. او اظهار کرده است که از زمان بمباران این شهر به دنبال فرصتی برای ساخت و ساز مستند می‌بوده و سال ۱۳۹۵ توانسته دوربین مناسب بخرد. او با مصدومان و شرایط آن‌ها روبرو شده و ترغیب شده که مستندی درباره این فاجعه بسازد. همچنین با چالش‌هایی مانند عدم همکاری و نداشتن و کمبود منابع تصویری روبرو شده است و امیدوار است که با حمایت مناسب، بتواند این مستند را به پایان برساند.

مختار شکری پور کارگردان مستند «تاول‌های سرخ» درباره ساخت و ساز این مستند که درباره بمباران شیمیایی شهر نودشه از توابع شهرستان پاوه است به خبرنگار دیجیاتور گفت: از آنجا که خودم اهل نودشه هستم و از نزدیک، هم شاهد بمباران بودم و هم شاهد رنج و شرایط مصدومان، چند سالی بود که فقط منتظر فرصتی برای ساخت و ساز این مستند بودم اما این فرصت در سال ۱۳۹۵ که توانستم دوربینی بخرم مهیا شد چون تهیه مصاحبه‌ها زمان زیادی می‌برد و حتی هنوز چند مصاحبه هم مانده که انجام دهم تا مستند تکمیل شود.

وی ادامه داد: هر بار که با مصدومان و شرایط‌شان مواجه می‌شدم و روایت‌های‌شان را می‌شنیدم، بیشتر ترغیب می‌شدم که مستندی درباره این فاجعه که در حد گستره و عمق آن دیده نشد، بسازم. جالب است جدای از مساله ادای عقاید معنوی، این ماجرا بسیار پتانسیل مستند شدن داشت چون روایت افراد صدمه دیده خیلی فضاساز بود و وقتی در ذهن به هم کات‌شان می دادم، مطمئن بودم که خیلی جذاب و سینمایی خواهد بود و مستندی بدیع شکل خواهد گرفت.

شکری‌پور درباره ایده محوری روایت خیالی توضیح داد: ابتدا قصد داشتم ماجرا از طریق روایت یکی از جانبازان که شاعر فولکلور است و آواز هم می‌خواند اما اکنون صدایش را و همین طور چشمانش را به دلیل شیمیایی شدن از دست داده است، پیش ببرم ولی جز یک بار در حد یک مصاحبه حاضر نشد خیلی همکاری کند چون نه وضعیت خودش و نه شرایط زندگی اش چندان مناسب نیست که وقت زیادی در اختیار بگذارد و فرصتش را به پروژه اختصاص‌ دهد، من نیز نمی‌توانستم هزینه‌ای برایش در نظر گیرم. اتفاقا یکی از خواسته‌های شورای ساخت و ساز مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی که چند سال قبل طرح مستند را برای حمایت به آنها ارایه دادم و مورد تایید قرار نگرفت این بود که وی محور مستند باشد که امکان پذیر نشد. به همین دلیل قصد دارم با ایده‌ای کلی‌تر و مبتنی بر روایت همه مصدومان از ابعاد مختلف این رویداد و عواقب آن این مستند را بسازم چون هر کدام از این آدم‌ها روایت خیالی منحصربه فردی‌ دارند. چارچوب مستند شکل گرفته و کافی است که شرایط تدوین آن که مستلزم هزینه و یک حمایت کننده است، مهیا شود.

این مطبوعات نگار و مستندساز درباره چالش هایی که برای ساخت مستند پیش رویش قرار دارد، عنوان کرد: تولین این مستند چالش های زیادی دارد. نداشتن امکانات حرفه‌ای برای بازسازی صحنه‌ها یکی از این چالش ها است. یکی دیگر از چالش ها عدم همکاری است. برای نمونه قصد بازسازی صحنه‌ای در درمانگاه نودشه را داشتم که ماجرای کور شدن و تاول زدن مصدومان در لحظات اولیه صدمه را بازسازی کنم ولی درخواستم به دلیل عدم موافقت موسسه آموزش عالی علوم علوم درمانی کرمانشاه به نتیجه نرسید و این در صورتی بود که از واحد سمعی و بصری سازمان سلامت حاضر بودند که به من نامه دهند اما مسؤول درمانگاه گفت که مسؤولان بهداشت استان که موسسه آموزش عالی علوم علوم درمانی کرمانشاه است مجوز این کار را به من نمی دهد از این رو من هم قید ساخت این صحنه ها را، که بار بصری و همچنین واقعیت نگارانه ماجرا را ارتقا می داد، زدم. در واقع چالش اصلی نداشتن اسپانسر و عدم اطمینان از تامین مالی شخصی است.

شکری پور افزود: یکی دیگر از چالش‌های این مستند و در کل مستندسازی، نداشتن و کمبود منابع تصویری لازم است. بی‌کیفیت بودن تصاویر و اثر سینمایی‌ها همواره مستندسازان را در ترسیم فضای بصری دچار چالش می‌کند. من نیز در این مستند با این چالش مواجه هستم چون عکس های این واقعه موجود نیست و از عکاس قدیمی شهر هم پی گیری کردم که گفت به دلیل بمباران و آلوده بودن محیط به مواد شیمیایی نتوانسته از بمب ها و مصدومان عکس بگیرد. البته برای یافتن افراد صدمه دیده هیچ مشکلی‌ ندارم چون همه آن‌ها را از نزدیک می‌شناسم و هر بار که به نودشه که زادگاهم است، می روم با همه در ارتباط هستم و اکثرا هم همکاری خوبی با من داشته و دارند. البته یکی از این جانبازان به نام حبیب الله یعقوبی حدود ۲ سال پیش به دلیل ضایعات شیمیایی شهید شد و متأسفانه با چند تن دیگر هم به دلیل شدت بیماری شان موفق به انجام مصاحبه نشدم که بر اثر همین ضایعات شهید شدند.

وی در پایان صحبت‌هایش متذکر شد: در سال جدید قصد نهایی کردن ساخت این مستند را دارم و امیدوارم که حمایت کننده‌ای پیدا شود که همکاری آن، مستلزم افتادن در بوروکراسی زمان‌بر و فرسوده کننده اداری و سنگ اندازی های ناامیدکننده نشود!

نودشه از توابع شهرستان پاوه واقع در منطقه هورامان، یک روز پس از حلبچه و بار دوم هم در چهارم فروردین ۱۳۶۷ بمباران شیمیایی شد. در همان روزهای اول حدود ۱۳ نفر بر اثر شدت جراحات شهید و بیش از ۱۰۰ نفر هم مصدوم شدند و همراه مصدومان حلبچه به بیمارستان‌های تهران و شیراز منتقل و برخی هم برای مداوا به خارج از کشور اعزام شدند.

ساخت و ساز مستند درباره بمباران شیمیایی شهر نودشه از توابع شهرستان پاوه است و پس از سال ها انتظار، در سال ۱۳۹۵ فرصت ساخت و ساز این مستند مهیا شد. این مستند درباره فاجعه بمباران شیمیایی شهر نودشه است و روایت مصدومان و شرایط آنها را به تصویر می‌کشد. اما ساخت و ساز این مستند با چالش‌هایی مواجه است از جمله نداشتن امکانات حرفه‌ای برای بازسازی صحنه‌ها و عدم همکاری برخی از ارگان‌ها. علاوه بر این، کمبود منابع تصویری و عدم دسترسی به عکس‌ها و اثر سینمایی‌های مربوط به آن زمان، چالش‌های دیگری برای ساخت و ساز مستند ایجاد کرده است. اما با تلاش و پیگیری، امیدوار است که در سال جدید این مستند را به پایان برساند و به امید یافتن حمایت کننده‌ای که او را از بوروکراسی و چالش‌های اداری دور نگه دارد.