برگزاری هشتمین جلسه شورای تخصصی تدوین سند تحول هنرهای نمایشی

در هشتمین جلسه شورای تخصصی تدوین سند تحول هنرهای نمایشی، هنرمندان و پیشکسوتان عرصه صحنه نمایش با حضور گسترده‌ای برای بررسی چالش‌ها و فرصت‌های این حوزه گرد هم آمدند. با بررسی مشکلاتی مانند کمبود فضاهای نمایشی، فرسودگی تجهیزات، افزایش هزینه‌های ساخت و ساز و تعداد زیاد دانشجویان و گروه‌های هنری، نیاز به تحول و توسعه زیرساخت‌های هنرهای نمایشی مطرح شد. این جلسات نه تنها به وجود مشکلات اشاره کردند بلکه پتانسیل های منحصر به فرد و فرصت‌های جدیدی در سیاستگذاری کلان کشور را نیز مورد توجه قرار دادند. نتیجه‌گیری این جلسات به تشکیل “سازمان صحنه نمایش کشور” و تدابیر و روابط حکومتی‌های مناسب برای توسعه و پویایی آثار خلاقانه نمایش موثر بود.

به گزارش دیجیاتور به نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل هنرهای نمایشی، هشتمین جلسه «شورای تخصصی تدوین سند تحول هنرهای نمایشی» با حضور هنرمندان، پیشکسوتان و متخصصان عرصه صحنه نمایش برگزار شد.

این جلسات با حضور هوشنگ توکلی، ایرج راد، محمدحسین ایمانی‌خوشخو، کاظم نظری، علی منتظری، قطب‌الدین صادقی، تاجبخش فنائیان، محمدباقر قهرمانی، ولی‌الله شالی، غلامرضا نعمتی، سیدمحمدجواد طاهری و علی ایزدی، با هدف بیان فرصت‌ها، تهدیدها و چالش‌های پیشِ روی هنرهای نمایشی و ارایه راه‌کارهای مناسب ، برای بررسیِ چگونگی تحقق آن، تشکیل جلسه داد.

علی ایزدی، دبیر شورای تخصصی تدوین سند تحول هنرهای نمایشی با اشاره به برخی کاستی‌ها در این حوزه، گفت: با توجه به گستره فعالیت هنرهای نمایشی در کشور و عدم تناسب امکانات، اعتبارات و اختیارات موجود و با توجه به تعداد فعالان و خانواده بزرگ صحنه نمایش؛ همچنین تنوع و تعدد رویدادها و جشنواره‌هایی با مضامین اجتماعی، خانواده‌محور، دینی، انقلابی، دفاع مقدس، جمعیت محور، جبهه مقاومت ، فرهنگی و … که در قالب ۵۹ جشنواره، توسط اداره‌کل هنرهای نمایشی برگزار و یا حمایت می‌شوند؛ کمبود سالن‌ها و فضاهای نمایشی به نحوی که تنها ۷ سالن در اختیار این اداره‌کل و مابقی در اختیار دیگر سازمان‌ها و یا در اختیار بخش خصوصی است؛ فرسودگی تجهیزات و زیرساخت‌های همین سالن‌های کم و عدم تناسب در ساختار اداری، اجرایی و کارشناسی برای پاسخگویی لازم به هنرمندان، همچنین افزایش هزینه ساخت و ساز صحنه نمایش در سال‌های اخیر، بخشی از مشکلاتی است که راهکارِ گذر از آن، تدبیر در مسیر توسعه زیرساختی، اداری، اجرایی و فنی هنرهای نمایشی کشور است.

این مدرس موسسه آموزش عالی در تشریح چالش‌ها و عدم رشد متناسب زیرساخت‌ها با گستردگی این آثار خلاقانه اصیل و موثر، اظهار کرد: حدود ۱۵۰ هزار فارغ‌التحصیل رشته صحنه نمایش در این عرصه، فعال هستند و سالانه حدود ۱۴۰۰ دانشجو از موسسه آموزش عالی‌های کشور، با مدرک کاردانی، کارشناسی، یا کارشناسی ارشد و بعضا دکترا، فارغ‌التحصیل می‌شوند که باید هرچه سریعتر، فکری برای اشتغال و استفاده از این نیروی جوان و کارآمد کرد. غیر از دانشجویان ۱۰۰۰ هزار گروه هم در «سامانه گروه‌های نمایشی» ثبت شده‌اند و دارای پروانه فعالیت هستند اما چند برابر این رقم نیز، گروه‌هایی به شکل مستقل و پراکنده به آثار خلاقانه صحنه نمایش اشتغال دارند. غیر از آن، حدود ۳۲۰ موسسه، آموزشگاه و هنرستان هنرهای زیبا در کشور مشغول آموزش به هنرجویان و علاقه‌مندان هنرها نمایشی هستند.

وی ادامه داد: در برگزاری جشنواره‌ها و رویداهای تئاتری، اداره کل هنرهای نمایشی در ۵۹ جشنواره به شکل مستقیم یا غیرمستقیم دخیل است که یا مسوول برگزاری آن است و یا از آن حمایت می‌کند. در بحث فضاهای نمایشی، در کشور جمعا حدود ۱۰۹ هزار صندلی برای تماشاگر صحنه نمایش وجود دارد که اگر این رقم، به کل جمعیت تقسیم شود، به ازای هر ۸۰۰ نفر، تنها یک صندلی برای تماشاگر صحنه نمایش در کشور وجود دارد. فرسودگی تجهیزات فنی و زیرساخت‌ها از کارآمدیِ مطلوب همین تعداد محدود سالن‌های موجود نیز کاسته است و نیاز مبرم به ترمیم، بازسازی و به روز شدن دارند. با توجه به گستردگی هنرهای نمایشی، که تشریح شد، ساختار سازمانیِ فعلی اداره کل هنرهای نمایشی، پاسخگوی این مسایل نیست. بنابراین ساختار فعلی باید متناسب با مسایل و مشکلات، رشدی همپای این گستردگی داشته باشد. در سالهای اخیر، هزینه‌های ساخت و ساز یک اثر نمایشی، به دلایل مختلف، چنان افزایش یافته که پس از ۳۰ اجرا و سالنی پر از مخاطب، گروه نمایشی(در سالن‌های کوچک‌تر و قیمت بلیت کمتر) در اکثر اوقات، موفق به تأمین هزینه‌های معمول خود نمی‌شود و برای سرپاماندن نیاز به حمایت معنوی و مادی جدی حکومت دارد.

ایزدی در بخش دیگری از سخنان خود، برآیند جلسات این شورا را، به رغم وجود مشکلات موجود عرصه هنرهای نمایشی، واجد پتانسیل و فرصت‌های منحصر به فردی دانست که در سیاستگذاری کلان کشور نیز می‌تواند راه‌گشای حل بسیاری از مشکلات باشد.

دبیر شورای تخصصی تدوین سند تحول هنرهای نمایشی یادآور شد: در جلساتی که تاکنون با حضور پیشکسوتان، هنرمندان و مدیران تئاتری برگزار شده است، همه متفق‌القول هستند که با وجود همه مصضل و مشکلات، با اتکای به پتانسیل موجود و فرصت‌ها، امکان مرتفع کردن آن با درایت بزرگان عرصه صحنه نمایش و جوانان پرانرژی وجود دارد.

معاون هماهنگی و برنامه‌ریزی اداره‌کل هنرهای نمایشی با اشاره به فرصت‌های موجود، تصریح کرد: کشور ما ظرفیت بسیار خوبی در عرصه صحنه نمایش دارد که لازم است در مباحث فرهنگی از آن استفاده شود. با گسترش و بسط این آثار خلاقانه و تعداد هنرمندان و تاثیر ویژه آن بر مخاطب، می‌توان آسیب‌های اجتماعی را به حداقل رساند و یا سرعت آن را کاهش داد. در این بحث، اتفاقا می‌توان از گستردگی هنرهای نمایشی و پراکندگی جغرافیایی هنرمندان صحنه نمایش که در سراسر کشور مشغول فعالیت هستند، به عنوان یک فاکتور برای رشد و اعتلای فرهنگی و مبارزه با آسیب‌های اجتماعی، استفاده مؤثری کرد.

وی درباره نتیجه‌گیری از وجود تهدیدها و فرصت‌ها در آثار خلاقانه نمایش گفت: اداره‌کل هنرهای نمایشی برای کمک به جریان رشد و توسعه آثار خلاقانه نمایش که به رشد فرهنگی کشور می‌انجامد، تصمیم به تشکیل «شورای تخصصی تدوین سند تحول هنرهای نمایشی» گرفت. این شورای تخصصی نیز پس از نشست‌های متعدد و گفت‌وگوهای فراوان، پیشنهاد تاسیس و تشکیل «سازمان صحنه نمایش کشور» را داد؛ چرا که فقط این سازمان می‌تواند جوابگوی نیاز فزاینده‌ی حوزه هنرهای نمایشی باشد. همچنین با وجود این سازمان است که می‌توان چتر حمایتی مؤثری برای همه هنرمندان نمایش فراهم آورد و تدابیر و روابط حکومتی‌های زیرساختی و اجرایی وسیعی را برای گسترش کیفی و کمی آثار خلاقانه نمایش ترسیم کرد و برای توسعه صحنه نمایش و پویایی آن برنامه‌ریزی کرد و آینده‌ای اندیشه‌گرا و مؤثر برای هنرهای نمایشی متصور بود.

متن فوق به مشکلات و چالش‌هایی که در حوزه هنرهای نمایشی وجود دارد، اشاره کرده است. این مشکلات شامل کمبود فضاهای نمایشی، فرسودگی تجهیزات و زیرساخت‌ها، افزایش هزینه ساخت و ساز صحنه نمایش، کاستی‌ها در ساختار سازمانی و مشکلات مالی هنرمندان می‌باشد. از طرف دیگر، متن به فرصت‌ها و پتانسیل‌های منحصر به فردی که در حوزه هنرهای نمایشی وجود دارد، اشاره کرده و تاکید دارد که با اتکای به این فرصت‌ها و با استفاده از این پتانسیل‌ها، می‌توان به رشد و توسعه آثار خلاقانه نمایشی در کشور کمک کرد. این متن نیز بر اهمیت تشکیل سازمان صحنه نمایش کشور و ایجاد چتر حمایتی برای هنرمندان نمایش اشاره کرده و بر اهمیت تدابیر و روابط حکومتی‌های زیرساختی و اجرایی برای گسترش کیفی و کمی آثار خلاقانه نمایش تأکید دارد.