حیف که فارسی‌هنر هفتم برگزیده‌ای نداشته/ برای از دست دادن بیضایی غمگینی است
0 نظر
در مراسم پنجمین جایزه “فارسی‌هنر هفتم” که از طرف دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری برگزار شد، به اهداف برقراری ارتباط با اهالی اثر سینمایی و هنر هفتم پرداخته شد. با حضور اعضای هیات داوری و صحبت‌های آن‌ها در مورد فيلم‌ها مختلف، موضوعات ادبیاتی و زبانی به توجه کردند. همچنین، در جریان مراسم، اثر سینمایی‌های برگزیده شامل “پرویزخان”، “آغوش باز”، “صبح اعدام” و “پروین” تقدیر شدند. همچنین انتقادی از برگزاری جشنواره اثر سینمایی فجر و عدم برگزیده شدن فیلمنامه‌ها در این جشنواره نیز مطرح شد.
به گزارش خبرنگار دیجیاتور، دفتر پاسداشت زبان فارسی در حوزه هنری مراسم پنجمین جایزه «فارسی‌هنر هفتم» را عصر شنبه ۱۹ اسفند در سالن مهر حوزه هنری سازمان معرفی محصولات اسلامی برگزار کرد.
هدف ما برقراری اولین ارتباط جدی با اهالی اثر سینمایی و هنر هفتم است
در ابتدای این مراسم ناصر فیض مدیر دفتر پاسداشت زبان فارسی گفت: دفتر هر چند تازه تاسیس است ولی حوزه هنری از زمان شروع فعالیت با دفاتر مختلفی که دارد بدون تردید در بخش نوشتار خلاقانه، پاسداری از زبان فارسی را در دستور کار خود داشته است.
وی یادآور شد: توجه به زبان فارسی برای حوزه هنری تازه نیست. شاعران بزرگی در حوزه فعالیت داشته و دارند و حوزه هنری با جاذبه‌ای که برای نوشتار خلاقانه دفاع مقدس ایجاد کرده است، نوشتار خلاقانه دفاع مقدس را به یکی از پرطرفدارترین حوزه‌های نوشتار خلاقانه تبدیل کرده است و آثار درخشانی در این حوزه خلق شدند.
فیض تاکید کرد: دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری با هدف تعامل بیشتر با فعالان عرصه زبان فارسی تاسیس شد. هدف ما از این مراسم برقراری اولین ارتباط جدی با اهالی اثر سینمایی و هنر هفتم است که به زبان فارسی توجه کرده‌اند. به حوزه هنری تبریک می‌گویم که پیش‌قدم شده تا توجه به زبان فارسی در حوزه‌های مختلف را مورد توجه قرار دهد.
امیدواری برای تبدیل جایزه «فارسی‌هنر هفتم» به دبیرخانه زبان و هنر هفتم
سپس مهدی صالحی دبیر پنجمین جایزه «فارسی‌هنر هفتم» روی صحنه رفت و گزارشی را از پنج دوره جایزه «فارسی‌هنر هفتم» ارایه داد.
وی تاکید کرد: نکته‌ای که در این جایزه مدنظر بود این است که چقدر حواس اثر سینمایی‌ها به زبان فارسی، گویش، لهجه درست و زیرنویس و املای صحیح فارسی هست و تناسب اجزای مختلف اثر سینمایی به لحاظ گفت‌مانی و همچنین نکات دیگر رعایت میشود. امیدوارم این جایزه به دبیرخانه زبان و هنر هفتم تبدیل شود تا نسل‌هایی را ادیب و آشنا به هنر هفتم پرورش دهد و در آینده با اثر سینمایی‌های قدرتمندتری به لحاظ زبانی مواجه شویم و اثر سینمایی‌ها زبان و بینش ما را نسبت به زبان فارسی ارتقا دهند.
در ادامه این مراسم کلیپی از سخنان اعضای هیات داوری پنجمین جایزه «فارسی‌هنر هفتم» پخش شد.
«پرویزخان» کمدی نیست اما ملاحت دارد
سپس هادی مقدم‌دوست از داوران پنجمین جایزه «فارسی‌هنر هفتم» و علی ثقفی نویسنده و کارگردان «پروزخان» روی صحنه رفتند.
مقدم‌دوست درباره اثر سینمایی «پرویزخان» اظهار کرد: «پرویزخان» را نمی‌توان در رده اثر سینمایی‌های کمدی قرار داد اما معتقدم ملاحتی دارد که به صورت آشکار نمی‌بینیم.
وی در ادامه از علی ثقفی پرسید که از چه عناصری در هنر هفتم استفاده کرده است تا این ملاحت در اثر سینمایی «پرویزخان» ایجاد شود؟
ثقفی درپاسخ به این پرسش گفت: برای من جالب بود که مرکزی به مطالعات زبان و زبان فارسی در هنر هفتم توجه می‌کند. من روی بحث مطالعات زبان خیلی حساس هستم. من نمی‌خواستم که شخصیت‌های «پرویزخان» به لحاظ زبانی تکراری شوند. شاید ملاحت مدنظر به خاطر فاصله‌گرفتن شخصیت‌ها از معمولی‌بودن شکل گرفته است. ۱۹ بار فیلمنامه را بازنویسی کردم و مواظبت کردم تا لحن شخصیت‌ها ملیح شود.
«آغوش باز» نماینده خوبی برای فارسی گفتاری
سپس نوبت به اثر سینمایی «آغوش باز» رسید که با حضور آزیتا افراشی از دیگر اعضای هیات داوران و مهرداد کوروش‌نیا و محمدسجاد نجفی فیلمنامه‌نویسان این اثر درباره «آغوش باز» صحبت شد.
افراشی در ابتدای سخنان خود گفت: پیوند آثار خلاقانه و زبان در ایران ساختگی نیست. «آغوش باز» نماینده خوبی برای فارسی گفتاری به حساب می‌آید. در این اثر سینمایی تفاوت زبان نسل‌های مختلف، زبان ترانه، زبان در خانواده و کاربرد زبان از سوی خانم‌ها و آقایان مورد توجه قرار گرفته بود.
مهرداد کوروش‌نیا نیز از نویسندگان «آغوش باز» نیز در ادامه گفت: یک نگاه مطایبه‌آمیز و هم نگاه ایرانی مطالعات ارزش‌ها‌مدارانه برای کلیت طراحی اثر سینمایی در نظر گرفته شد. تلاش‌ام در حوزه گفتار شخصیت‌ها این بود که گفتار شخصیت‌ها روزمره و ملموس باشد و به دیالوگ تبدیل نشود.
نجفی دیگر نویسنده «آغوش باز» هم در این باره گفت: وقتی می‌خواهیم فیلمنامه بنویسیم میراث‌دار قلم علی حاتمی و بهرام بیضایی هستیم. روزی آقای بیضایی گفت که برای نوشتن «مرگ یزدگرد» با کمبود کلمه مواجه شده بود زیرا در آن مقطع دایره لغات مورد استفاده مردم بسیار محدود بود. در حال حاضر ما هم در دوره‌ای به سر می‌بریم که کلمات در غربت قرار گرفته‌اند و ممنونم که در چنین برنامه‌ای به زبان فارسی و کلمات اهمیت داده میشود.
سپس کوروش‌نیا با بیان اینکه کارکرد زبان را در درام نمی‌شناسیم، تصریح کرد: ایراد آثار آقای بیضایی زبان آثارش است و کارکرد زبان دراماتیک را نمی‌شناسد. چرا مخاطب با شاهنامه آشتی نمی‌کند زیرا ثقیل است و اشتباه است که ما شاهنامه را با زبان هزار سال پیش روایت کنیم. حل‌نکردن مساله زبان باعث فاصله افتادن میان مردم و نوشتار خلاقانه کهن شده است. اگر برای این موضوع سمیناری برگزار کنیم اتفاق خوبی رخ خواهد داد.
«صبح اعدام» به عوام باج نمی‌دهد
در ادامه مراسم پایانی پنجمین جایزه «فارسی‌هنر هفتم» یوسفعلی میرشکاک و بهروز افخمی برای اثر سینمایی «صبح اعدام» روی صحنه حضور پیدا کردند.
میرشکاک در ابتدای سخنان خود یادآور شد: مطالعات تاریخی ذات زبان است و زبان به مطالعات تاریخی برمی‌گردد. هنر هفتم در حال باج دادن به عوام است و بعد از چند سال دیدم فیلمی بدون های و هویی خاص، تفکر را با در نظر گرفتن زبان به اثر سینمایی تبدیل کرده است.
وی تصریح کرد: در این مملکت پول داشته باشید به راحتی اثر سینمایی می‌سازید. «صبح اعدام» فیلمی برای تفکر است. اگر تماشاگر اثر سینمایی «صبح اعدام» پایین باشد باید فاتحه میراث‌مان را بخوانیم. آثار خلاقانه باید بتواند مخاطب را مجاب کند که بارها و بارها با آن مواجه شود. سینمای فاقد تفکر هنر هفتم نیست و تفکر با زبان سر و کار دارد. «صبح اعدام» استثنای سینمای ایران است.
اثر سینمایی‌های امروز مخاطب را از تخیل منع می‌کنند
سپس افخمی کارگردان «صبح اعدام» نیز با اشاره به اینکه سوژه این اثر سینمایی از ۲۵ سال قبل مدنظرش بوده است، یادآور شد: از ۲۵ سال پیش این سوژه را مدنظر داشتم ولی هر بار برای ساخت آن استخاره می‌گرفتم خوب نمی‌آمد. همیشه این سوژه اعدام مردی بی‌گناه مدنظرم بود تا اینکه بعد از اتفاقات پاییز سال گذشته بار دیگر برای ساخت اثر سینمایی استخاره کردم و خوب درآمد.
وی ادامه داد: نوسینده اثر ادبی «طیب در گذر لوطی‌ها» نثر لوطی‌ها را حفظ کرده است. ما باید نام نویسنده را در تیتراژ پایانی بیاوریم چون از زبان این اثر ادبی استفاده کردم. لوطیان شاعران و سخنورانی بودند که الفاظ و کلمات‌شان وارد زبان شده و ولی جایی ثبت نشده است.
افخمی درباره دلیل سیاه و سفید بودن «صبح اعدام» تاکید کرد: فکر می‌کنم سیاه و سفید بودن اثر سینمایی باعث میشود تخیل تماشاگر به کار بیافتد. معتقدم اثر سینمایی‌های امروزه مخاطب را از تخیل منع می‌کنند. سینمای امروز به لحاظ تکنیکی به جایی رسیده که در آن تصویر واقعی از غیر واقعی تشخیص داده نشود و ذهن مخاطب این را نمی‌پسندد. وقتی به سینمای قدیم نگاه می‌کنیم برای‌مان واقعی‌تر و به یادماندنی‌تر است. هنر هفتم در حال برگشت به شکل‌های خیال‌پردازتر است.
وی متذکر شد: افول هنر هفتم به خاطر این است که از محتوای داستانی و زبانی تهی میشود.
افخمی اظهار کرد: صحنه نمایش به نظرم بیشتر از هنر هفتم باقی می‌ماند و در شیوه‌های جدید می‌تواند ترکیبی از صحنه نمایش و هنر هفتم را ارایه دهد و تئاترهای سنتی هم بیشتر مورد توجه قرار خواهند گرفت.
اهمیت زبان فارسی برای شکل‌گیری تمدن ایرانی اسلامی
در ادامه این مراسم با حضور رضا بالا یکی دیگر از اعضای هیات داوران پنجمین جایزه «فارسی‌هنر هفتم» و محمدرضا ورزی و محمدرضا شریفی‌نیا درباره اثر سینمایی «پروین» صحبت شد.
بالا در ابتدای سخنان خود گفت: اگر ایده نهایی ما ایجاد تمدن ایرانی اسلامی باشد باید به این مهم توجه داشته باشیم که هیچ تمدنی بدون زبان معیار و میانجی تحقق پیدا نکرده است. بنابراین زبان فارسی علاوه بر اینکه هویت ما است برای تمدن ایرانی اسلامی اهمیت به‌سزایی پیدا می‌کند.
وی یادآور شد: زبان نوشتار با زبان گفتار و زبان ادب تفاوت دارد. اثر سینمایی ساختن درباره شاعری ایرانی نیازمند رعایت فاصله زبان نوشتار، گفتار و ادب توسط نویسنده است. اثر سینمایی «پروین» موفق شده بین این سه زبان توازن را برقرار کند. «پروین» جدا از پرداختن به زندگی یک شاعر، فیلمی قابل قبول است.
حرف «پروین» برای نسل جوان امروز
سپس محمدرضا ورزی کارگردان اثر سینمایی «پروین» نیز توضیح داد: نگاه من برشی از زندگی پروین اعتصامی بود و می‌خواستم با این برش حرفی برای نسل جوان امروز بزنم. در زمانه‌ای که خشونت مردانه حاکم بوده و اهمیتی به زنان در اجتماع داده نمی‌شد، این شاعره ایرانی توانست جایگاه خود را به ثبت برساند. پروین اعتصامی در میان شعرای معاصر جایگاه ویژه‌ای دارد.
حیف که بهرام بیضایی را از دست دادیم
سپس شریفی‌نیا به عنوان تهیه‌کننده و بازیگر اثر سینمایی «پروین» نیز در ابتدای سخنان خود در واکنش به سخنان مهرداد کوروش‌نیا درباره بهرام بیضایی، تصریح کرد: «روز واقعه» و «مجلس ضربت زدن» به عنوان ۲ کار بسیار زیبا در حوزه مذهبی نوشته شده که هر ۲ اثر از بهرام بیضایی است و نظیر ندارد. حیف که بهرام بیضایی را از دست دادیم. باید ایشان را نگه می‌داشتیم و از ایشان می‌خواستیم تا درباره باقی شخصیت‌های مهم و اولیا نیز بنویسند. کاری که بهرام بیضایی در حوزه نوشتار خلاقانه نمایشی انجام داد بی‌نظیر است.
وی ادامه سخنان خود متذکر شد: تا میراث در جامعه درست نشود اتفاق مثبتی رخ نمی‌دهد. باید میراث در جامعه رشد کند تا بتوان آدم‌ها را به سطحی کشاند که تفکر مدنظر را به آن‌ها تزریق شود.
شریفی‌نیا به دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری پیشنهاد داد تا در شورای تصویب فیلمنامه در وزارت میراث و ارشاد اسلامی نماینده‌ای داشته باشد تا فیلمنامه‌ها را به لحاظ زبان و نوشتار خلاقانه فارسی مورد ارزیابی قرار دهد.
معادل فارسی پیدا کردن برای کلمات مبارزه با هجمه فرهنگی نیست
این بازیگر با سابقه هنر هفتم، یادآور شد: ما بین محاوره و کتابت معلق هستیم. این بحث جامعه را از آثار تاریخی دور کرده است. نمی‌توان با زبان کتابت اثر سینمایی ساخت. نکته دیگری که قصد دارم آن را با آقای حدادعادل کنم این است که بنده بسیاری از نکات مطرح شده در فرهنگستان ادب و زبان فارسی را نمی‌فهمم. چرا باید به جای اس ام اس بگوییم پیامک یا به جای رایانه بگوییم رایانه؟ مگر در اروپا و آمریکا برای کلمه «آبگوشت» معادل انگلیسی درست می‌کنند؟ هجمه فرهنگی این کلمات نیست. متاسفانه ما هجمه فرهنگی را بالای ظاقچه گذاشته‌ایم و به دنبال تغییر کلمات افتاده‌ایم.
تهیه‌کننده اثر سینمایی «پروین» تصریح کرد: «پروین» نیاز جامعه ما است. جوانان ما تشنه شناخت مفاخر و چهره‌های ایرانی هستند و ما وظیفه داریم که اثر سینمایی‌هایی درباره این شخصیت‌ها بسازیم.
انتقاد از جشنواره اثر سینمایی فجر با ندادن یک سیمرغ
وی در بخش پایانی سخنان خود به انتقادی از چهل و دومین جشنواره بین‌المللی اثر سینمایی فجر پرداخت و گفت: امسال اتفاق ناگواری در جشنواره افتاد و فیلمنامه برگزیده در سودای سیمرغ نداشتیم. قرار است در جشنواره فیلمنامه‌نویسان تشویق شوند. سیمرغ ملک پدری کسی نیست که آن را به هنرمندان ندهند. مگر میشود فیلمی سیمرغ بهترین اثر سینمایی را دریافت کند ولی فیلمنامه‌اش برگزیده نشود.
شریفی‌نیا سپس به برگزارکنندگان مراسم پنجمین جایزه «فارسی‌هنر هفتم» اشاره کرد و گفت: شما هم اینجا ۴ اثر سینمایی را انتخاب می‌کنید ولی برگزیده‌ای ندارید. این رفتار درست نیست زیرا هنرمندان باید تشویق شوند تا در آینده کارهای بهتری انجام دهند.
در پایان از ۴ اثر سینمایی «پرویزخان»، «آغوش باز»، «صبح اعدام» و «پروین» از سوی دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری قدردانی به عمل آمد.
گری این متن اخراجی این است که دفتر پاسداشت زبان فارسی در حوزه هنری مراسم پنجمین جایزه «فارسی‌هنر هفتم» را برگزار کرد و هدف از این مراسم برقراری اولین ارتباط جدی با اهالی اثر سینمایی و هنر هفتم بود. این مراسم با حضور فعالان هنر هفتم و هنری برگزار شد و اثر سینمایی‌های «پرویزخان»، «آغوش باز»، «صبح اعدام» و «پروین» از سوی دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری تقدیر شدند. از جشنواره اثر سینمایی فجر نیز انتقاد شد به دلیل عدم برگزیدن فیلمنامه برگزیده در سودای سیمرغ.