پیشرفت ۹۰ درصدی در بزرگراه فاضلاب تهران

تاکنون تقریباً 90 درصد لوله‌گذاری فاضلاب در شهر تهران انجام شده است و حدود 7,500 کیلومتر از شبکه جمع‌آوری فاضلاب و کار لوله‌گذاری در تهران به جز بخشی از مناطق 21 و 22، منطقه غرب تهران و بخش‌هایی از مرکز شهر انجام شده است. اما احداث تصفیه‌خانه‌ها به دلیل نیاز به زمین در ابعاد بزرگ‌تر و چالش‌های موجود از جمله عدم وجود سازماندهی جامع شهری، با مشکلات روبروست. امروزه بزرگ‌ترین تصفیه‌خانه فاضلاب تهران در دشت ری واقع شده است و فاضلاب تصفیه‌شده برای مصرف زراعت در دشت ورامین استفاده می‌شود. نکته جالبی که وجود دارد، این است که خطوط جمع‌آوری فاضلاب تهران که به طول تقریباً 7,500 کیلومتر رسیده، کاملاً زیر زمین دفن شده‌اند و هیچ مشاهده‌ای روی زمین نیست. همچنین برای حفر تونل‌های جمع‌آوری فاضلاب از روش TBM استفاده شده و با توجه به بعد جمعیتی و بزرگی تهران، تقریباً 40 کیلومتر تونل فاضلاب وجود دارد. در نهایت، تصفیه و تبدیل فاضلاب به یک محصول استاندارد که به چرخه طبیعت بازمی‌گردد و استفاده از آن مجدداً آلاینده‌ها را کاهش می‌دهد و به رونق اکوسیستم و ایجاد اشتغال کمک می‌کند.

به گزارش دیجیاتور به نقل از وزارت نیرو عباسعلی مصرزاده با بیان اینکه از سال ۱۳۷۴ تا کنون بیش از تقریباً ۹۰ درصد لوله‌گذاری فاضلاب در شهر تهران اجرا شده است، گفت: حدود ۷ هزار و ۵۰۰ کیلومتر از کل ۸ هزار و ۲۰۰ کیلومتر شبکه جمع‌آوری فاضلاب و کار لوله‌گذاری به جز بخشی از مناطق ۲۱ و ۲۲، منتهاالیه غرب تهران و بخش‌هایی از مرکز شهر مانند مناطق ۶ و ۷ و ۱۱ و ۱۲ که جزو بافت پرتراکم شهر هستند، در مابقی مناطق کار لوله‌گذاری تمام شده است و پیش‌بینی می‌شود حداکثر تا سه‌چهار سال آینده لوله‌گذاری‌ها تمام شود.

وی در ارتباط با ساخت تصفیه‌خانه‌ها، ادامه داد: ساخت تصفیه‌خانه‌ها قدری عقب افتاده است، به خاطر اینکه ساخت تصفیه‌خانه نیاز به زمین دارد و امروز در شهر تهران یکی از چالش‌ها پیدا کردن زمین در ابعاد بزرگ‌تر برای اجرای زیرساخت است، این در حالیست که برای ساخت هر تصفیه‌خانه حداقل به ۱۰ هکتار زمین نیاز داریم.

وی به وجود چالش‌های موجود در ساخت تصفیه‌خانه‌ها اشاره کرد و افزود: در یک شهر پیشرفته، کاربری‌های شهری باید برای تمامی تأسیسات زیربنایی آن شهر از جمله تأسیسات فاضلاب، منابع آبی، برق، مخابرات و گاز پیش‌بینی و کاربری‌اش در آنجا فریز شود و دیگر دغدغه‌ای برای آن دستگاه خدمات رسان وجود نداشته باشد، اما ما در ایران سازماندهی جامع شهری نداریم و این مسئله باعث شد ساخت این تصفیه‌خانه‌ها از داخل شهر تهران به سمت بیرون شهر تهران سوق پیدا کند.

وی با بیان اینکه امروز بزرگ‌ترین تصفیه‌خانه فاضلاب تهران، پایین‌تر از اتوبان آوینی- منتهاالیه تهران- در دشت ری واقع است، افزود: فاضلاب ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از شهر تهران، عمدتاً پهنه شرق، شمال، جنوب و جنوب شرق تهران به این تصفیه‌خانه وارد می‌شود و فاضلاب تصفیه‌شده به مصرف زراعت در دشت ورامین اختصاص پیدا می‌کند.

مدیرعامل شرکت فاضلاب شهر تهران با بیان اینکه سازه‌ها و تأسیسات همین ۷ هزار و ۵۰۰ کیلومتر شبکه جمع‌آوری فاضلاب تماماً زیر زمین دفن می‌شود و روی زمین هیچ چیزی مشاهده نمی‌شود، افزود: ما در بخش‌هایی از خطوط اصلی و انتقال‌مان -تقریباً سر هر تقاطع- سازه‌هایی را در زیر زمین ایجاد می‌کنیم که معادل یک ساختمان شش طبقه است، یعنی سر هر چهارراه یک ساختمان شش طبقه دفن کرده‌ایم. اگر این ساختمان شش طبقه روی زمین بیاید و همه این‌ها با یک آرم و رنگ مشخص ظاهر شود، شما در سطح شهر که حرکت کنید، حضور این ساختمان‌ها ناخواسته جلب توجه خواهد کرد، ولی این ساختمان‌ها زیر زمین دفن می‌شود.

مصرزاده با بیان اینکه با توجه به بعد جمعیتی و بزرگی تهران تقریباً ۴۰ کیلومتر تونل فاضلاب وجود دارد، ادامه داد: اگر این تونل خالی باشد، در داخل این تونل‌ها ماشین می‌تواند تردد کند. این تونل‌های بتنی با روش TBM-مثل همان کاری که در حفاری مترو انجام می‌شود-حفاری شده است. اگر حجم بتن و میلگردی را که برای ساخت این تونل استفاده شده است، معادل کنید با یکسری ساختمان‌هایی که روی زمین دیده می‌شود، چندین برج بزرگ‌تر از برج میلاد وسعت و عظمت خواهد داشت. همچنین سال ۲۰۱۵ برای نخستین بار در مطالعات تاریخی ایران با معرفی همین پروژه توانستیم در بنیاد جهانی انرژی- زیرمجموعه نهاد بین‌المللی- جایزه جهانی انرژی دریافت کنیم.

ما فاضلاب را از جلوی خانه مردم جمع، با خطوط منتقل و تصفیه می‌کنیم و آنچه مایه آلاینده‌ها بوده است، تصفیه و تبدیل به یک محصول استاندارد می‌کنیم. این منابع آبی دوباره به چرخه طبیعت برمی‌گردد و دوباره از آن استفاده و باعث ایجاد اشتغال می‌شود و به رونق اکوسیستم کمک می‌کند. این پروژه جزو پروژه‌های زیست‌محیطی بزرگ کشور است.

با توجه به اطلاعات ارائه شده در متن، می‌توان نتیجه گرفت که:
– ۹۰ درصد لوله‌گذاری فاضلاب در شهر تهران تا کنون انجام شده است.
– ۷ هزار و ۵۰۰ کیلومتر از شبکه جمع‌آوری فاضلاب تمام شده است.
– کار لوله‌گذاری فاضلاب به جز بخشی از مناطق ۲۱ و ۲۲، منتهاالیه غرب تهران و بخش‌هایی از مرکز شهر انجام شده است.
– پیش‌بینی می‌شود حداکثر تا سه چهار سال آینده لوله‌گذاری‌ها تمام شود.
– ساخت تصفیه‌خانه‌ها به دلیل کمبود زمین در شهر تهران با مشکل روبرو است.
– ساخت تصفیه‌خانه‌ها از داخل شهر تهران به سمت خارج شهر تهران انتقال پیدا کرده است.
– بزرگ‌ترین تصفیه‌خانه فاضلاب تهران در دشت ری قرار دارد.
– فاضلاب شهر تهران به تصفیه‌خانه واقع در دشت ری وارد می‌شود و پس از تصفیه در آنجا به مصرف زراعت در دشت ورامین اختصاص پیدا می‌کند.
– شبکه جمع‌آوری فاضلاب تماماً زیر زمین دفن می‌شود و روی زمین هیچ چیزی مشاهده نمی‌شود.
– در بخش‌هایی از خطوط اصلی و انتقال‌مان، سازه‌های زیر زمینی ایجاد شده است.
– تفکیک فاضلاب به صورت مناسب و تصفیه آن برای بازگرداندن به چرخه طبیعت و کمک به رونق اکوسیستم انجام می‌شود.
– این پروژه جزو پروژه‌های زیست‌محیطی بزرگ کشور است.