۴ اثر سینمایی در جشنواره فجر جایزه “فارسینما” را به دست آوردند

به گزارش دیجیاتور، هیات‌داوران پنجمین جایزه «فارسینما» در چهل‌ و دومین جشنواره اثر سینمایی فجر، اثر سینمایی‌هایی را که از لحاظ کاربرد زبان فارسی درخور تقدیر بودند، معرفی کردند. این بیانیه تاکید دارد که با بهره‌گیری بجا و دقیق زبان و دانش‌های زبانی در هنر هفتم، می‌توان اثر سینمایی را به اوج جذابیت برکشید یا با به‌کارگیری نابجا و جاهلانه زبان آن را به حضیض کسالت فروانداخت و داوری این جایزه با توجه به معیارهای مختلف زبانی اثر سینمایی‌ها انجام شد. از میان اثر سینمایی‌های حاضر در این دوره از جشنواره اثر سینمایی فجر، چهار اثر سینمایی درخور ستایش و تقدیر شناخته شدند.

به گزارش دیجیاتور به نقل از دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری، هیات‌داوران پنجمین جایزه «فارسینما» در چهل‌ و دومین جشنواره اثر سینمایی فجر متشکل از آزیتا افراشی، محمود توسلیان، مجید رضابالا، احمد شاکری، مهدی صالحی، ناصر فیض، هادی مقدم‌دوست و یوسفعلی میرشکاک، با صدور بیانیه‌ای اثر سینمایی‌های درخور تقدیر چهل‌ و دومین جشنواره اثر سینمایی فجر از لحاظ کاربرد زبان فارسی را معرفی کردند.

متن این بیانیه به این شرح است:

«به نام چاشنی‌بخش زبان‌ها/ حلاوت‌سنج معنی در بیان‌ها

بیانیه هیات‌داوران پنجمین جایزۀ «فارسینما» در چهل‌ و دومین جشنواره اثر سینمایی فجر

در دنیای امروز، بسیاری از صاحب‌نظران عرصه رسانه، هنر هفتم را رسانه بسیار اثرگذار در زندگی شهروندان می‌دانند. این قدرت تاثیر، برآمده از هم‌نشینی هنرها و عناصر گوناگون، ازجمله بهره‌گیری از زبان است. متخصصان علوم شناختی، زبان را پیچیده‌ترین قوه شناختی انسان و زبان‌شناسان آن را پیچیده‌ترین نظام نشانه‌ای می‌دانند که بشر از طریق آن ارتباط برقرار می‌کند. اطلاق همین صفات به زبان، نقش آن را در بازنمود حالات و تجربیات بشری خوش می‌نمایاند و بر اهمیت انکارناپذیر آن تاکید می‌ورزد.

نیک پیداست که با بهره‌گیری بجا و دقیق زبان و دانش‌های زبانی در هنر هفتم، می‌توان اثر سینمایی را به اوج جذابیت برکشید یا با به‌کارگیری نابجا و جاهلانه زبان آن را به حضیض کسالت فروانداخت. «فارسینما» بر همین واقعیت، تمرکز و بر بهره‌گیری هرچه دانشورانه‌تر و هنرمندانه‌تر از زبان در هنر هفتم تأکید کرده است. داوری اثر سینمایی‌ها و تقدیم جایزۀ «فارسینما» به اثر سینمایی برتر از منظر به‌کارگیری زبان، در همین راستا و با رویکردی دغدغه‌مند بوده است. امید که با اهدای این جایزه به زبان‌آورترین اثر سینمایی، زبان فارسی، این درّ دری مادری، جلا و جلوه‌ای تازه یابد.

با همین نگاه، خالصانه و خاضعانه، دست یاری به‌سوی همه سینماگران و سینمادوستان دراز می‌کنیم و همه آنان را به همکاری فرامی‌خوانیم. امید است با حمایت بیش‌ازپیش نهادهای فرهنگی، به‌ویژه معاونت سینمایی وزارت میراث و ارشاد اسلامی، نشان افتخار «فارسینما» بر سینه سینمای ایران درخششی جهان‌تاب گیرد. آری به‌اتفاق، جهان می‌توان گرفت!

هیات‌داوران جایزه «فارسینما؛ زبان فارسی در هنر هفتم» پس از برگزاری جلسات بحث‌ و گفت‌وگو درباره نسبت زبان و هنر هفتم و معیارهای داوری زبانی اثر سینمایی‌ها، جلسه نهایی خود را در مطالعات تاریخی ۲۴ بهمن ۱۴۰۲ با حضور اعضا برگزار کرد. داوران محترم پس از مشاهده و بررسی زبانی دقیق اثر سینمایی‌های چهل‌ودومین جشنواره اثر سینمایی فجر و در این نشست، درباره اثر سینمایی‌ها بحث و گفت‌وگوهای طولانی خود را ادامه دادند و در داوری‌ها به معیارهای بسیاری از جمله این معیارها توجه‌ کردند: کاربرد توانش‌های زبانی در پرورش شخصیت‌ها؛ تناسب زبان و پیام اثر سینمایی؛ به‌کارگیری بجا و یکدست گونه‌های زبانی در ساخت شخصیت و در کل اثر سینمایی و بسته به زمان و مکان و اقلیم آن؛ به‌کارگیری بجا و دقیق لهجه‌ها و گویش‌ها؛ بهره گیری بجا از ادبیات ردیف‌دار و توانش‌های ادبی؛ پیشرفت‌های زبانی؛ نداشتن گرته‌برداری‌های زبانی و دیگر خطاهای زبانی، دقت زیرنویس‌ها (فارسی، انگلیسی).

در این جلسه از میان اثر سینمایی‌های حاضر در این دوره از جشنواره اثر سینمایی فجر، نزدیک به دوسوم اثر سینمایی‌ها از دور قضاوت خارج شدند؛ زیرا یا از زبان استفاده سینمایی نکرده بودند یا در لایه‌ای بسیار ضعیف، زبانی ناپخته و نامربوط به روایت خیالی و هنر هفتم و شخصیت‌پردازی را به کار گرفته بودند. در میان اثر سینمایی‌های باقی‌مانده و پس از بررسی مقایسه‌ای، هیچ فیلمی نتوانست امتیاز کامل و عالی و اجماع نظر داوران را به دست آورد. هر یک از اثر سینمایی‌ها، از جهاتی ضعف‌های جدی و خطاهای فاحش زبانی داشتند. در انتها، چهار اثر سینمایی که هریک از جهاتی و در زمینه‌هایی درخشش‌های زبانی خود را داشتند، درخور ستایش و تقدیر شناخته شدند.

۱. «آغوش باز» به‌ دلیل توجه و به‌کارگیری مناسب زبان در بازنمایی تحولات نسلی.

۲. «پروین» به‌سبب تلاش برای به‌کارگیری ادبیات ردیف‌دار و نوشتار خلاقانه در تصویرسازی از یک شخصیت‌ ادبی معاصر.

۳.«پرویزخان» به‌دلیل توجه دقیق و بجا و به‌اندازه به گویش‌ها و لهجه‌ها و همچنین به‌کارگیری نشانه‌های ویژه در راستای تقویت روحیه ملی و میهنی.

۴. «صبح اعدام» به‌سبب توجه به توانش‌های زبانی در شخصیت‌پردازی متناسب با شخصیت‌های یک مقطع تاریخی در راستای پیام اثر سینمایی.

بجاست که اهالی زبان و میراث و هنر هفتم ضمن توجه به ضعف‌های زبانی جدی و عمیق در اثر سینمایی‌ها، این هشدار را جدی بگیرند و برای اصلاح این وضع نامطلوب آستین همت بالا بزنند و در ارتقای جایگاه زبان در هنر هفتم و استفاده از ظرفیت‌ها و امکانات آن بکوشند و از دانش دانشوران عرصۀ زبان بهرۀ بیشتری ببرند. همچنین نهادهای حامی و اثر سینمایی‌ساز و ناظر هنر هفتم، اثر سینمایی‌سازان محترم را به پاسداشت بیش از پیش زبان فارسی ترغیب کنند.»

جائزه “فارسینما؛ زبان فارسی در هنر هفتم” برای چهار اثر سینمایی به دلیل توجه مناسب به زبان فارسی و به‌کارگیری آن در بازنمایی تحولات نسلی، ادبیات ردیف‌دار و نوشتار خلاقانه، گویش‌ها و لهجه‌ها و توانش‌های زبانی در شخصیت‌پردازی و پیام اثر سینمایی اهدا شد.