مستند چاه راوی در صحنه نمایش فجر: چرا جشنواره سیاستی واحد ندارد؟

نمایش “انگشتر و چاه” نوشته و کارگردانی احسان جانمی است که در بخش مسابقه صحنه نمایش ایران چهل و دومین جشنواره صحنه نمایش فجر به روی صحنه می‌رود. این اثر درباره روایت خیالی یک مادر و پسر است که در صحرای خشک و برهوت جنوب کرمان منتظر برگشتن شوهر هستند، اما خبر مرگ او را دریافت می‌کنند. عمو پسر را با خود می‌برد و به عنوان یک انتقامجو بار می‌آورد. نمایش به صورت رئالیسم جادویی و با استفاده از عناصری مانند باد، منابع آبی و خاک روایت می‌شود و مطالعات تاریخی اوایل دهه ۷۰ ایران را به تصویر می‌کشد. این نمایش با تخیل ترکیب شده است و با طراحی مدرنی صحنه اجرا می‌شود. در طی ساخت و ساز این نمایش، کارگردان با چالش‌های مالی روبرو شده است و تاکید می‌کند که ساخت و ساز صحنه نمایش با حجم بالا در حال حاضر مورد توجه قرار نمی‌گیرد. او نیاز به حمایت بیشتر از سوی ارگان‌ها برای نجات گروه‌های تئاتری دارد و با وضعیت برنامه‌ریزی مالی جشنواره نیز مخالفت می‌کند. ایشان با مشکلاتی از جمله عدم قابلیت مقیم شدن گروه‌های صحنه نمایش شهرستان‌ها در جشنواره و عدم حضور گروه‌های خارجی در جشنواره روبه‌رو است.

احسان جانمی نویسنده و کارگردان نمایش «انگشتر و چاه» که در بخش مسابقه صحنه نمایش ایران چهل و دومین جشنواره صحنه نمایش فجر، ۶ و ۷ بهمن در سالن چهارسوی مجموعه صحنه نمایش شهر روی صحنه می‌رود، درباره موضوع این اثر نمایشی به خبرنگار دیجیاتور گفت: صحرای خشک و برهوت جنوب کرمان در بیابان در اوایل دهه ۷۰، پسر و مادری منتظر برگشتن شوهر هستند اما شوهر برنمی‌گردد و خبر مرگش را می‌آورند. عمو پسر را نزد خود می‌برد و به عنوان یک انتقامجو بار می‌آورد.

وی توضیح داد: این اثر به صورت رئالیزم جادویی و از زبان یک چاه روایت می‌شود. همچنین عناصری همچون باد، منابع آبی و خاک در روایت اثر نقش دارند. «انگشتر و چاه» مطالعات تاریخی اوایل دهه ۷۰ ایران را روایت می‌کند، پایه‌ای واقعی دارد ولی با تخیل من آمیخته شده است.

جانمی درباره مستندبودن اتفاق مدنظر نمایش «انگشتر و چاه»، یادوآر شد: موضوع این نمایش برگرفته از اوایل دهه ۷۰، حمله اشرار جنوب کرمان به پاسگاه مرزی نصرت‌آباد و گروگان گرفتن سربازان آن پاسگاه است.

کارگردان «انگشتر و چاه» با بیان این‌که گروه صحنه نمایش «کاووش» به سرپرستی او با این نمایش یازدهمین حضور خود را در جشنواره صحنه نمایش فجر تجربه می‌کند، افزود: ۲۸ بازیگر در این نمایش حضور دارند که ترکیبی از پیشکسوتان و جوانان صحنه نمایش اصفهان هستند.

وی درباره طراحی صحنه نمایش «انگشتر و چاه»، اظهار کرد: در طراحی صحنه نمایش از همین عناصر باد، منابع آبی و خاک استفاده کردم و با این‌که فضا کاملا بومی است طراحی مدرنی انجام شد. در واقع یک هارمونی بین فضای بومی و طراحی مدرن ایجاد کردم. سعی کردم مابه‌زای مدرن عناصر را در نمایش مدنظر قرار دهم.

جانمی یادآور شد: ابداعاتی در طراحی نور انجام دادم و تجهیزاتی را با همکاری فعالان عرصه دانش‌بنیان ساختیم که بدعت ما در این دوره از جشنواره است.

این کارگردان عرصه صحنه نمایش درباره چالش‌های مالی موجود در راه ساخت و ساز «انگشتر و چاه»، تاکید کرد: صادقانه می گویم، الان کسی دنبال ساخت و ساز صحنه نمایش با حجم بالا نمی‌رود. با «انگشتر و چاه» در بخش تازه‌های صحنه نمایش هستم و در واقع این نمایش را برای جشنواره صحنه نمایش فجر ساخت و ساز کرده‌ام و بعد به سراغ اجرای عمومی می‌روم. سال‌های گذشته اگر تولیدی اتفاق می‌افتاد سود و درآمدی برای گروه صحنه نمایش داشت ولی الان فقط صرف عشق است که کار می‌کنیم و مجبور هستیم تن به شرایط سخت مالی بدهیم زیرا کار صحنه نمایش را دوست داریم. ارگان‌هایی که قرار است با یک درصد از برنامه‌ریزی مالی فرهنگی خود از جشنواره صحنه نمایش فجر حمایت کنند باید به کمک گروه‌های تئاتری بیایند و نجات‌مان دهند.

این هنرمند فعال عرصه صحنه نمایش درباره روندی که جشنواره صحنه نمایش فجر تاکنون طی کرده است، متذکر شد: من دبیری افراد مختلفی را تجربه کرده‌ام و به این نتیجه رسیده‌ام که جشنواره صحنه نمایش فجر روابط حکومتی واحدی ندارد و هر سال بنا به سلیقه، بخشی به آن اضافه یا از آن کم می‌شود. چرا باید جشنواره‌ای که بزرگ‌ترین و معتبرترین جشنواره ما است از یک روابط حکومتی واحد پیروی نکند؟ این معضلی است که با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم. وضعیت برنامه‌ریزی مالی جشنواره معضل دیگری است. چرا باید با برنامه‌ریزی مالی‌ای اندک بزرگ‌ترین جشنواره صحنه نمایش ایران را برگزار کنیم؟

جانمی تصریح کرد: تلاش ستاد برگزاری چهل و دومین جشنواره صحنه نمایش فجر را می‌بینم، نظم و رفتارشان خیلی خوب است اما در پذیرش و هتل و این‌که گروه‌های صحنه نمایش مقیم شهرستان‌ها نمی‌توانند در جشنواره بمانند تا تبادل تجربه را با گروه‌های دیگر انجام دهند، مشکل داریم. ضمن این‌که گروه‌های خارجی خوب هم در جشنواره حضور پیدا نمی‌کنند. البته این موارد تقصیر دبیر نیست و بخش اعظمی از آن به کمبود برنامه‌ریزی مالی مربوط است.

نمایش «انگشتر و چاه» درباره مادر و پسری است که در صحرای خشک و برهوت جنوب کرمان در اوایل دهه ۷۰ زندگی می‌کنند. پسر و مادر در انتظار برگشتن شوهر هستند اما شوهر برنمی‌گردد و خبر مرگش را می‌آورند. عمو پسر را نزد خود می‌برد و او را به عنوان یک انتقامجو بار می‌آورد. این اثر برگرفته از حمله اشرار جنوب کرمان به پاسگاه مرزی نصرت‌آباد و گروگان گرفتن سربازان آن پاسگاه است. نمایش به صورت رئالیزم جادویی و با استفاده از عناصری مانند باد، منابع آبی و خاک در روایت اثر نقش دارد. صحنه نمایش از همین عناصر بهره برده شده است. چهارسوی صحنه نمایش شهر محل برگزاری این نمایش است. گروه صحنه نمایش «کاووش» با این اثر یازدهمین حضور خود را در جشنواره صحنه نمایش فجر دارد. در نمایش «انگشتر و چاه» ۲۸ بازیگر حضور دارند که ترکیبی از پیشکسوتان و جوانان صحنه نمایش اصفهان هستند. طراحی صحنه نمایش با استفاده از عناصر باد، منابع آبی و خاک انجام شده است و هماهنگی بین فضای بومی و طراحی مدرن به وجود آمده است. در نورپردازی نمایش ابداعاتی انجام شده است. کارگردان این نمایش از کمبود برنامه‌ریزی مالی جشنواره صحنه نمایش فجر در زمینه حمایت از گروه‌های تئاتری ناراضی است و به نیاز به حمایت بیشتر از سوی ارگان‌های فرهنگی اشاره می‌کند. جشنواره صحنه نمایش فجر با روابط حکومتی واحدی روبرو نیست و هر سال اتفاقات جدیدی می‌افتد. در پذیرش و هتل و همچنین شرکت گروه‌های تئاتری مقیم شهرستان‌ها و حضور گروه‌های خارجی نیز مشکلاتی وجود دارد. تلاش ستاد برگزاری چهل و دومین جشنواره صحنه نمایش فجر قابل تحسین است اما برنامه‌ریزی مالی محدود برگزاری این جشنواره نارضایتی برانگیز است.