مقاومت مردم غزه در زندگی راه دور: چالش‌های مستندسازی

در چهاردهمین جشنواره مردمی اثر سینمایی عمار، احسان شادمانی کارشناس ارشد سازماندهی رسانه و کارگردان مستند، با مستند “روایت خیالی دریاکنار شرقی” در بخش رقابتی این رویداد حضور دارد. این مستند برخلاف گزارش‌های خبری و کلیپ‌های متداول در کشور که تصویری امنیتی و پادگانی از غزه به نمایش می‌گذارند، روایت زندگی مردم را نشان می‌دهد و مردم غزه را در حال مقاومت نشان می‌دهد. شادمانی برای تهیه این مستند، تحقیقی جامع درباره غزه انجام داد و با تشکیل تیم‌هایی در غزه، تصویربرداری و ساخت و ساز را انجام داد. این مستند به زندگی مردم و شخصیت‌های مختلف غزه می‌پردازد و با چالش‌هایی نظیر تجربه کوتاه بودن سرت تصویربرداران، فرهنگی و زاویه نگاه مواجه شده است. تصاویر تهیه شده از غزه با مشکلات انتقال به ایران روبه‌رو شد و باید هارد به صورت دستی و از طریق چندین کشور به ایران منتقل شد. این اثر سینمایی نشان می‌دهد که مردم غزه در عین زندگی خود در حال مقاومت هستند و به فضای مستند تاکید می‌کند. مستندسازی این اثر سینمایی از راه دور بوده است و تمرکز بر زندگی روزمره مردم و روایت مقاومت آنها دارد.

احسان شادمانی کارشناس ارشد سازماندهی رسانه که از سال ۹۰ در حوزه مستندسازی فعالیت دارد در چهاردهمین جشنواره مردمی اثر سینمایی عمار با مستند «روایت خیالی دریاکنار شرقی» در بخش رقابتی این رویداد حاضر است. وی در گفت‌وگو با خبرنگار دیجیاتور با اشاره به شکل گیری ایده این مستند گفت: براساس مستند قبلی که با عنوان «مادر اسرائیل» ساخته بودم و در آن پژوهشی جامع درباره موضوع غزه انجام دادیم، آرام آرام توانستیم تیم‌هایی برای تصویربرداری و ساخت و ساز داخل غزه شناسایی کنیم که در نهایت به ایده کار «روایت خیالی دریاکنار شرقی» رسیدیم.

وی با تاکید بر اینکه تصمیم بر این شد تا براساس خرده روایت‌ها مستندی از زندگی مردم غزه ساخته شود، ادامه داد: تلاش کردیم در این مستند برخلاف گزارش‌های خبری و کلیپ‌های متداول در کشور که تصویری امنیتی و پادگانی از غزه به نمایش می‌گذارند، روایت زندگی مردم را نشان دهیم و بگویم مردم در عین زندگی خود در حال مقاومت هستند. در این پروژه تعمدا افراد را در سطح تیپ روایت کردیم و با این خرده روایت‌ها تلاش کردیم بگوییم اهالی غزه، اسرائیل را به زندانی بزرگ بدل کرده اند. این مستند برخلاف گزارش‌های خبری و کلیپ‌های متداول در کشور که تصویری امنیتی و پادگانی از غزه به نمایش می‌گذارند، روایت زندگی مردم را نشان می‌دهد تا بگویم مردم در عین زندگی خود در حال مقاومت هستند

این کارگردان با اشاره به اینکه مستند با پژوهش و پایش حول ۱۰ شخصیت در غزه شکل گرفت، عنوان کرد :۱۰ شخصیت نظیر، فردی که دوچرخه سوار است، فردی که اثر ادبی آشپزی نوشته است، فردی که بافنده است و قبلاً دستگاه بافندگی را از ایران و ترکیه تهیه کرده است و سایر افرادی که از شخصیت‌های شناخته شده غزه هستند، محور این مستند قرار دارند و تیم ساخت و ساز در غزه با تصویربرداری از لوکیشن‌ها با ما در ارتباط بود و به صورت آنلاین نحوه تصویربرداری و سوالات را هماهنگ و کارگردانی می‌کردیم.

وی با تشکر از همکاری و حمایت خالد قدامی مسؤول دفتر حماس در ایران و ناصر ابوشریف رئیس دفتر جهاد اسلامی، گفت: با حمایت و همراهی این ۲ نفر توانستیم از سازماندهی شهری غزه، اداره بنادر غزه و سایر مراکز که نیاز به تصویربرداری در آن‌ها داشتیم مجوزهای لازم را دریافت کنیم.

این مستندساز با اشاره به چالش‌های تهیه این مستند از راه دور، افزود: ما توانستیم تصویربردارانی را در غزه پیدا کنیم، اما این تصویربرداران تجربه فعالیت خبری با این سرت های کوتاه داشتند که خبری بود و از فضای مستند فاصله داشت، از این رو در گام اول تلاش کردیم تا تصویربرداران قاب‌های مناسبی برای مستند تهیه کنند. از دیگر چالش‌های این مستند تفاوت‌های فرهنگی و زاویه نگاه بود و انتقال این تصاویر به ایران هم به سختی محقق شد. باتوجه به اینکه امکان آپلود فایل‌ها از غزه وجود نداشت یک هارد از مرز رفح غزه خارج شد و با گذر از چندین کشور و دست به دست شدن بین افراد مختلف به ایران رسید.

انتقال این تصاویر به ایران هم به سختی محقق شد و باتوجه به اینکه امکان آپلود فایل‌ها از غزه وجود نداشت یک هارد از مرز رفح غزه خارج شد و با گذر از چندین کشور و دست به دست شدن بین افراد مختلف به ایران رسید. شادمانی با اشاره به اینکه «دریاکنار شرقی» از زبان افراد مختلف جریان داشتن زندگی در غزه را نشان می‌دهد، گفت: خانم رولا قشاوی که کیک پز است و اثر ادبی او ۷۰۰ سال دستور پخت‌های مختلف کنعانی را شامل می‌شود خود سندی بر حضور فلسطینیان در این منطقه است یا فدا الدالی که عضو تیم دوچرخه سواری فلسطین است و از سال ۲۰۱۸ در راهپیمایی بازگشت هدف تک تیرانداز قرار گرفته و یک پای خود را از دست داده داست.

وی با تاکید بر اینکه قبرستان متجاوزان برای اولین بار در این مستند نمایش داده شده است که نمایانگر شکست نیروهای انگلیسی برای تصرف غزه در خلال منازعه جهانی است و اهالی غزه این منطقه را به گورستان ۴۰۰۰ سرباز انگلیسی تبدیل کرده اند، یادآور شد: اولین بار است که این قبرستان و فضای داخل آن توسط دوربین روایت می‌شود.

مستند «روایت خیالی دریاکنار شرقی» که توسط تصویربرداران داخل غزه فیلمبرداری و به صورت از راه دور کارگردانی شده است به زندگی جاری مردم غزه و روایت مقاومت آنها در قلب زندگی می‌پردازد.

سایر عوامل این مستند عبارتند از تهیه کننده: محمدهادی نعمتی، تدوین: فاطمه توسلی نژاد، هنر صوتی: علی گرگین، ساخت و ساز: باسل ابوحسان، تصویر: حامد الشوبکی.

مستند “روایت خیالی دریاکنار شرقی” به روایت زندگی مردم در غزه و مقاومت آنها می‌پردازد. در این مستند، تصویربردارانی از داخل غزه تصاویر را ارسال کرده و کارگردانی از راه دور انجام شده است. این مستند با پژوهش و پایش حول ۱۰ شخصیت در غزه شکل گرفته است. تیم ساخت و ساز با تصویربرداری از لوکیشن‌ها در غزه در ارتباط بوده و تصویربرداران قاب‌های مناسبی برای مستند تهیه کرده‌اند. چالش‌هایی نظیر تفاوت‌های فرهنگی و زاویه نگاه و انتقال تصاویر به ایران وجود داشته اما با حمایت و همکاری مسؤولان حماس و دیگر مراکز، مستند بدون مشکل ساخت و ساز شده است. نمایش قبرستان متجاوزان در این مستند برای اولین بار انجام شده است و نشان‌دهنده شکست نیروهای انگلیسی در تصرف غزه است. تیم تهیه کننده، تدوین، هنر صوتی، ساخت و ساز و تصویر نیز توسط افراد دیگری انجام شده است.