“تجسم فجر” به شماره‌ی افتاده/ اعلام نتیجه‌ی مشوش‌کننده!

در این متن، تاکید بر اهمیت هنرهای تجسمی در کشور ایران به عنوان یکی از عرصه‌های هنری و از دست دادن یکی از هنرمندان پیشکسوت ایرج تنظیفی، که با مردم بود و در حراجی‌ها شرکت نکرد، و انتصاب مدیر جدید انجمن هنرهای تجسمی تحول اساسی و دفاع مقدس بررسی شده است. همچنین، شرح حال نمایشگاه‌های هنری آغازین در آدینه و اخبار دیگری از حوزه هنرهای تجسمی گزارش شده است.

به گزارش خبرنگار دیجیاتور، هنرهای تجسمی یکی از عرصه‌های هنری در کشورمان است که نسبت به دیگر هنرها امکان بروز و واکنش سریع به اتفاق‌ها را دارد اما عموماً نسبت به دیگر هنرها همچون هنر هفتم و هنر صوتی، مهجور واقع می‌شود. در گزارش پیش‌رو درصدد هستیم تا گوشه‌ای از این مهجور بودن را جبران کنیم.

هرچند جمعه‌ها روز تعطیل محسوب می‌شود اما در این روز، نمایشگاه‌های هنرهای تجسمی آغاز به کار می‌کنند و هنرمندان تجسمی اعم از نقاشان، مجسمه‌‎سازان، عکاسان، تصویرسازان، گرافیست‌ها، خوشنویسان و … تلاش‌ها و فعالیت‌های اخیر خود را در قالب یک نمایشگاه هنری به منصه ظهور می‌گذارند. «آدینه» روز نانوشته آغازین بر نمایشگاه‌های هنری است و البته که به دلیل تعطیل بودن اکثر مشاغل، فرصتی مغتنم برای تماشای این آثار هنری توسط اقشار مختلف مردم را فراهم می‌کند. بر این اساس، در سلسله گزارش‌های «هنرهای تجسمی در هفته‌ای که گذشت» نگاهی به اتفاقات هنرهای تجسمی هفته و همچنین برخی نمایشگاه‌ها و رویدادهای هفته خواهیم داشت.

وداع با هنرمندی که کنار مردم بود و در حراجی‌ها شرکت نکرد

در هفته‌ای که گذشت، مراسم تشییع پیکر ایرج تنظیفی هنرمند پیشکسوت نقاش و مجسمه‌ساز که بنیان‌گذار استفاده از فلز مس و مسگری ایرانی در مجسمه‌سازی مدرن کشور است، از مقابل خانه هنرمندان ایران تشییع و سپس در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) به خاک سپرده شد.

پریس تنظیفی فرزند زنده‌یاد تنظیفی در مراسم تشییع پدرش با اشاره به این‌که در مراسم درباره ادبیات ردیف‌دار، نقاشی یا مجسمه‌سازی و تعهد و آثار خلاقانه متعهد صحبت شد، گفت: تعهد در آثار خلاقانه در کار پدرم به این معنی بود که آثار خلاقانه را برای مردم در کنار مردم و با مردم خلق کند و این سه‌گانه‌ای بود که بابا به آن باور داشت.

وی ادامه داد: «دیدگان مضطرب فرهیخته» نام یکی از آثار او بود؛ او به شکل سمبلیک تمثالی را ترسیم کرده بود که سرش خورشید و تنش یک شهر بود. در اولین اثر از این مجموعه تن به سر متصل بود. در تابلوی دوم سر بریده می‌شد و تابلوی سوم سر بریده شده و خورشید از شهر جدا شده بود. آثار خلاقانه متعهد همین است که هنرمند با شهرش و برای شهرش باشد. بابا برای خودش هیچ چیز در زندگی نخواست. می‌گفتند چرا بابا را در حراج‌ها و دانش مالی آثار خلاقانه نیاورده بودند، من یک کلام گفتم هنرمندی که با آثار خلاقانه و برای آثار خلاقانه است، کنار مردم است.

ناآگاهی دبیرکل «تجسمی فجر» و چند مورد دیگر

شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر نیز همچون دیگر رویدادهای تجسمی در حال سپری شدن و نزدیک شدن به پایان راه است؛ در همین راستا نمایشگاه «مفاخر هنرهای تجسمی» در نگارخانه هنرهای معاصر تهران و نمایشگاه بخش «رقابتی یا طوبای زرین» در موسسه فرهنگی صبا دایر است. در عین حال، جشنواره فجر در استان‌ها نیز یا پایان پذیرفته یا طی روزهای هفته پیش رو تمام و برگزیدگان آن‌ها معرفی می‌شوند.

از سویی دیگر، بر اساس اعلام دبیرخانه شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر در هفته‌ای که گذشت، اسامی آثار راه‌یافته به بخش رقابتی اثر سینمایی‌های مستند شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر اعلام شد. با پایان داوری آثار، از میان ۲۲ اثر رسیده به بخش رقابتی اثر سینمایی‌های مستند هنرهای تجسمی، ۷ اثر انتخاب شده و به این رویداد هنری راه یافتند.

«از آفتابی به آفتاب دیگر» به کارگردانی مریم فرهمند، «تا بادها یادها را نبرند» به کارگردانی احمد صراف‌یزد، «دفک» به کارگردانی بهنام بیرم‌وند، «راز عیسی» به کارگردانی آبتین شمیلی، «من هنرمند نیستم» به کارگردانی سیما ابراهیمی، «ناخدا» به کارگردانی علی ارکیان و «هولاین در ایران» به کارگردانی هادی آفریده آثاری هستند که برای نمایش در این بخش انتخاب شدند و یک اثر نیز در پایان جشنواره طوبای زرین دریافت می‌کند.

این اثر سینمایی‌ها از روز شنبه ۲۸ بهمن ماه در سینماتک نگارخانه هنرهای معاصر تهران بر اساس اعلام دبیرخانه به شرح زیر نمایش دارند:

– شنبه ۲۸ بهمن: «هولاین در ایران» به کارگردانی هادی آفریده

«تا بادها یادها را نبرند» به کارگردانی احمد صراف‌یزد

– یکشنبه ۲۹ بهمن: «دفک» به کارگردانی بهنام بیرم‌وند

«ناخدا» به کارگردانی علی ارکیان

– دوشنبه ۳۰ بهمن: «از آفتابی به آفتاب دیگر» به کارگردانی مریم فرهمند

«من هنرمند نیستم» به کارگردانی سیما ابراهیمی

– سه‌شنبه ۱ اسفند: «راز عیسی» به کارگردانی آبتین شمیلی

بخش رقابتی اثر سینمایی‌های مستند جشنواره هنرهای تجسمی فجر پس از برگزاری در دوره‌های ابتدایی این جشنواره، به نوعی در گام شانزدهم احیا شد اما با اعلام نتایج هیات انتخاب، چند نکته ابهام برانگیز مطرح می‌شود که در این بخش حایز اهمیت است، اول اینکه پرداختن به اثر سینمایی‌های مستند در این جشنواره از چه زاویه‌ای است؟ آیا اصالت با آثار خلاقانه و هنرمندان تجسمی و پرداختن به آنها است و یا اولویت، نگاه سینمایی صرف فارغ از اهمیت سوژه در عالم هنرهای تجسمی است؟ و این‌که چقدر این موضوع در شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر مدنظر قرار گرفته است، مشخص نیست.

از طرف دیگر حضور محمد حمیدی مقدم، مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی و انتخاب ۶ اثر سینمایی مستند (از بین ۷ اثر سینمایی انتخابی) از این مرکز در اسامی نهایی، احتمال غلبه یک نگاه خاص سینمایی و یا حتی ضریب دادن به دستاوردهای یک مرکز از بین زیرمجموعه‌های ارشاد و رقابتی نابرابر بین آثار مستقل و یا ساخت و ساز شده در نهادهای دیگر را در این انتخاب‌ها پررنگ می‌کند. همه این موارد، می‌تواند نشأت گرفته از ناآگاهی و یا بی‌توجهی دبیرکل جشنواره در انتخاب‌هایش باشد، چراکه براساس آنچه که اعلام شده بود موضوعی که در جشنواره هنرهای تجسمی فجر و در بخش اثر سینمایی آن از اهمیت برخوردار است، نگاه هنرمندانه با محوریت هنرهای تجسمی است.

انتصاب مدیر جدید انجمن هنرهای تجسمی تحول اساسی و دفاع مقدس

در هفته‌ای که گذشت، مهدی متولیان به عنوان مدیر جدید انجمن هنرهای تجسمی تحول اساسی و دفاع مقدس با حکم سید محمد نادری رییس بنیاد فرهنگی روایت فتح منصوب شد. مهدی متولیان متولد ۱۳۵۹ و فارغ التحصیل رشته گرافیک است. از جمله سوابق و مسؤولیت های وی می‌توان به ارتباطات سازمانی گروه مستند روایت فتح، سازماندهی هنری سازمان بسیج دانشجویی و مسؤولیت مرکز مطالعات بنیاد روایت فتح اشاره کرد.

آغاز نمایشگاه‌های هنری در آدینه

نمایشگاه آنلاین نقاشی یاسمن حیدری در گالری گستان، نمایشگاه گروهی «بُعد زمان، در پنج گوشه» در گالری شیرین، نمایشگاه انفرادی حمید بهرامی با عنوان «به شهروندان جهان خیال» در گالری هما، نمایشگاه انفرادی فریبا فرقدانی با عنوان «با این وجود» در گالری نیان، نمایشگاهی به یاد کامبیز درم‌بخش در گالری آرت سنتر، نمایشگاه انفرادی سیدعلی میرفتاح با عنوان «کرگدن‌ها گاهی تنها مسافرت نمی‌کنند» در گالری آرتیبیشن، نمایشگاه انفرادی مهران مهاجر با عنوان «نحو محو» در گالری ۲+، نمایشگاه آثار مهدی سیفی در گالری هور، نمایشگاه گروهی «بازار شام» در گالری دلگشا و نمایشگاه گروهی «بی زمان» در گالری باوان، از جمله نمایشگاه‌هایی است که جمعه ۲۷ بهمن ماه افتتاح خواهند شد.

هنرهای تجسمی در کشور ما امکان بروز و واکنش سریع به اتفاقات را دارد اما معمولاً مهمل می‌شود. در گزارش‌های این هفته از این موضوع خبر داده شد. از جمله مسائل مطرح در این گزارش، مراسم تشییع پیکر هنرمند پیشکسوت ایرج تنظیفی بود. همچنین، جشنواره هنرهای تجسمی فجر و انتصاب مدیر جدید انجمن هنرهای تجسمی تحول اساسی و دفاع مقدس نیز گزارش شدند. تعدادی از نمایشگاه‌های هنری نیز در آدینه آغاز به کار خواهند کرد.