بازنویسی عنوان: مسیر پیچ و خم برای دستیابی به وعده ساخت ۴ میلیون واحد از نهضت ملی

وعده ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی سید ابراهیم رئیسی در رأی‌گیری گرچه به نظر غیرممکن می‌رسید، اما دولتمردان با جدیت این وعده را به مسیر عملی شدن سوق دادند. در حال حاضر، پس از گذشت دو سال از ریاست حکومت سیزدهم، تا به حال در مسیر ساخت واحدهای مسکونی فراز و نشیب‌هایی مانند تأمین زمین، پرداخت تسهیلات به متقاضیان، و تأمین مالی با مشکلاتی مواجه شده است. اگر این چالش‌ها رفع نشوند، بحران مسکن مهر ممکن است تکرار شود. از طرفی، برخی کارشناسان این وعده را شعاری می‌دانند و به دلایلی از عقب‌افتادگی‌های حکومت پیشین صرف نظر می‌کنند. به علاوه، افزایش قیمت زمین و عدم عرضه مناسب آن، بازار مسکن را به گرانی مسکن و سوداگری دلالان کشانده است. به منظور جبران کسری در بازار مسکن، افزایش عرضه زمین به بازار لازم است. همچنین، بانک‌ها نیز باید به عنوان بازوی حکومت در ارائه تسهیلات به ساخت و ساز مسکن فعالیت کنند. انتظار می‌رود مشکلات موجود رفع شده و بانک‌ها تسهیلات لازم را برای ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی فراهم کنند.

به گزارش دیجیاتور، وعده انتخاباتی ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی سید ابراهیم رئیسی، گرچه در نگاه ابتدایی این وعده انتخاباتی جز محالات بود، اما دولتمردان با عزم جدی این وعده انتخاباتی را به مسیر عملی شدن سوق دادند اما قطعاً رفع موانع موجود و تأمین مالی این ابر پروژه کشور با دشواری‌های همراه خواهد بود.

پس‌از گذشت دو سال از ریاست حکومت سیزدهم در مسیر ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی فراز و نشیب‌های مانند تأمین زمین، پرداخت تسهیلات به متقاضیان و تأمین مالی … با دست اندازها و موانعی رو به رو شده و اگر این چالش‌ها در بره زمانی مناسب هموار نشوند، ممکن است سرنوشتی مشابه مسکن مهر در انتظار متقاضیان این واحد مسکونی باشد که هم‌اکنون نیز بیش از ۱۴۰ هزار واحد مسکن مهر، تحویل متقاضیان نشده که با همت وزیر جوان راه و شهرسازی در آینده نزدیک این بحران نیز به پایان خواهد رسید.

مهرداد بذرپاش وزیر جوان کابینه سیزدهم با اعلام اینکه در سراسر کشور یک میلیون و ۹۳۵ هزار و ۲۷۶ واحد مسکونی طرح حمایتی حکومت در دست ساخت است، گفت: واحدهای مسکونی طرح نهضت ملی مسکن به صورت واگذاری زمین برای ساخت واحد مسکونی در شهرها و در روستاها، انبوه سازی در اراضی اجاره، بافت‌های فرسوده شهری، خود مالکی، نوسازی و بهسازی واحدهای مسکونی روستایی و تکمیل مسکن مهر در حال ساخت است.

با توجه به پشتکار جدی و عزم ریاست محترم کشور و وزارتخانه‌های دخیل در راستا نشانه‌های خوبی در خصوص تعهد به این وعده به چشم می‌خورد اما عده‌ای از کارشناسان این وعده را ملموس و وعده حکومت در خصوص ساخت ۴ میلیون مسکن در ۴ سال حکومت سیزدهم با توجه به عقب افتادگی‌های که از این حکومت پیشین به جا مانده است صرفاً یک شعار می‌دانند.

زمین، بازیگر نقش اول تحقق وعده حکومت سیزدهم

انباشت مسایل حل نشده در حوزه مسکن طی دهه‌های اخیر، با راهکارهای کوتاه مدت و تک‌وجهی قابل حل نیست. اواخر سال گذشته (۱۴۰۱) ابوالفضل نوروزی، مشاور وزیر راه و شهرسازی با تأیید بالا بودن سهم زمین از قیمت تمام شده مسکن، این عدد را در کل کشور ۶۰ درصد اعلام کرد و در ادامه عدد آن را در تهران ۷۰ درصد اعلام کرد. بارها کارشناسان گفته‌اند که قیمت زمین بیش از حد بالاست و همین موضوع، منجر به گرانی مسکن شده است.‌

بر اساس نظریه کارشناسان حوزه مسکن، سهم ساخت مسکن از قیمت تمام شده زمین در بسیاری از کشورها، فقط ۳۰ درصد عنوان شده است. البته در مهرماه امسال نهاد مالی گزارشی از تغییرات بازار معاملات مسکن استان تهران که برگرفته از آمارهای خام سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور بوده، انتشار داد. عمق فاجعه بر این اساس بود که افزایش قیمت مسکن در تهران را نسبت به سال پیش، ۸۰ درصد نشان می‌دهد.

بازار مسکن مانند هر بازار مالی دیگر تابع مقررات عرضه و تقاضا است و زمانی که عرضه در بازار به اندازه کافی رخ ندهد، در بازار شاهد نیاز شدید از سوی متقاضیان خواهیم بود که در مقابل موجب افزایش قیمت مسکن در بازار خواهد شد. افزایش قیمت مسکن در بازار موجب سوداگری دلالان خواهد شد که دست به عمل «احتکار» می‌زنند.

کارشناسان اعلام می‌کنند آنچه که می‌تواند این کسری را در بازار مسکن جبران کند افزایش عرضه زمین به بازار مسکن است. ساخت مسکن نیازمند زمین بوده ولی به علت ایجاد انحصار طلبی عده‌ای از سوداگران این اتفاق در بازار مسکن رخ نداد. این در حالی است که تعداد زیادی زمین در اطراف شهرهای جدید تهران وجود دارد که با شناسایی این زمین‌ها می‌توان کسری مسکن را جبران کرد که در مقابل موجب ایجاد ثبات در بازار مسکن می‌شود.

وعده رئیس‌جمهور در گرو تسهیلات بانکی و تأمین مالی

حسن تیزمغز مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور نهضت ملی مسکن در گفت‌وگو با خبرنگار دیجیاتور با تاکید بر اینکه عدم وام‌دهی بانک در راستای مقررات جهش ساخت و ساز موجب بر زمین ماندن وعده انتخاباتی مقام عالی رتبه خواهد شد، گفت: هیأت حکومت طی جلساتی که با حضور مقام عالی رتبه برگزاری کرد، موظف به پرداخت تسهیلات مسکن در راستای مقررات جهش ساخت و ساز مسکن هستند. البته بانک‌های که در این مسیر کم‌کاری کنند قطعاً ۲۰ درصد جریمه می‌شوند و بانک‌مرکزی باید پیگیری جریان وام‌دهی باشد.

مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور نهضت ملی مسکن در ادامه تاکید کرد: البته بانک‌ها امروز با بخش خصوصی در حال رقابت هستند. بانک‌ها اقداماتی در راستای ساخت و ساز مسکن به بخش خصوصی نمی‌کنند که این موضوع هم‌اکنون یکی از مشکلات اساسی کشور است. بانک‌ها باید به عنوان بازوی حکومت در راستای مقررات جهش ساخت و ساز مسکن حرکت کنند.

این مسؤول در خصوص واحدهای مسکونی که در دست بانک‌ها است، گفت: بر اساس بانک‌ها باید این واحدهای مسکونی را به بازار مسکن برای برقراری تعادل عرضه کنند اما بانک‌ها در حال زد و بند تجاری هستند و این واحدهای مسکونی را با بالاترین قیمت در بازار به فروش می‌رسانند. امروزه قیمت تمام شده مسکن در واحدهای نهضت ملی حدود ۱۰ میلیون تومان برآورد شده که با قیمت زمین حدود ۲۵ میلیون تومان می‌توان قیمت گذاری کرد؛ البته بدون محاسبه سود.

مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور نهضت ملی مسکن در پایان خاطرنشان کرد: انتظار می‌رود مشکلات موجود در حال حاضر رفع شود و بانک‌ها با اعطای تسهیلات منابع مالی مورد نیاز مسیر ساخت و ساز ۴ میلیون واحد مسکونی که وعده مقام عالی رتبه است را هموار کنند.

نتیجه‌ی این متن این است که وعده ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی به طور عملی ممکن است با موانعی همراه باشد که شامل تأمین مالی و رفع موانع موجود است. در حال حاضر، سهم زمین از قیمت تمام شده مسکن بسیار بالاست که این موضوع منجر به گران شدن مسکن شده است. برای حل مشکلات بازار مسکن، لازم است عرضه زمین در بازار افزایش یابد و این اتفاق بهبود وضعیت بازار مسکن را به همراه خواهد داشت. علاوه بر این، بانک‌ها نیز باید در راستای مقررات جهش ساخت و ساز مسکن حرکت کنند و تسهیلات لازم را فراهم کنند.