دلایل ساخت “غریب” را به خاطر لطیفی گفت/ اثر سینمایی‌ساز نباید به روابط حکومتی درگیر شود.

در نشست “اقتباس در هنر هفتم” که با زیرعنوان “از مسیح کردستان تا ‘غریب'” برگزار شده، محمدحسین لطیفی کارگردان اثر سینمایی “غریب” حاضر شد. او در این نشست توضیحاتی درباره شکل‌گیری اثر سینمایی “غریب” که اقتباسی از اثر ادبی “مسیح کردستان” است داد و به پرسش‌های مخاطبان پاسخ داد. استخراج رمان برای ساخت اثر سینمایی از اثر ادبی “مسیح کردستان” نشانه ارزش ادبی این اثر است و برای لطیفی اسم این اثر ادبی انتخاب آن را شدید. اثر سینمایی “غریب” درباره زندگی شهید بروجردی است و بر اساس ماهیت این شخصیت کار می‌شود. هزینه های بالای اثر سینمایی و سنگ بزرگ نمایش اثر روی مدیران فرهنگی تاثیر گذاشت و برای حفظ برنامه‌ریزی مالی و برخورداری از شخصیت‌های بیشتر اثر سینمایی، ساخت سریالپیشنهاد شد اما این پیشنهاد نیز پذیرفته نشد. لطیفی تاکید کرد که فیلمساز باید به نیازهای جامعه توجه کند و به دیگر اعتقادهایش در خلق آثار سینمایی اشاره کرد. او همچنین به نکته‌ای اشاره کرد که مدیران فرهنگی باید برنامه ۱۵ ساله داشته باشند و از خلاقیت نویسندگان و کارگردانان برای ساخت و ساز آثار خوب حمایت کنند.

به گزارش خبرنگار دیجیاتور، نشست «اقتباس در هنر هفتم» با زیرعنوان «از مسیح کردستان تا «غریب»» با حضور محمدحسین لطیفی کارگردان اثر سینمایی «غریب» امروز ۲۷ دی در قالب چهاردهمین جشنواره مردمی اثر سینمایی عمار در هنر هفتم فلسطین برگزار شد.

در این نشست لطیفی بعد از توضیحاتی درباره چگونگی شکل گیری اثر سینمایی «غریب» که اقتباسی از اثر ادبی «مسیح کردستان» است به پرسش‌های حاضران در جلسه پاسخ داد.

محمدحسین لطیفی در ابتدای نشست بیان کرد: در واقع «غریب» به نوعی در رده اثر سینمایی بیوگرافی قرار می‌گیرد و نویسنده اثر سینمایی نامه تلاش می‌کند چیزهایی را که به دنبالش است در اثر ادبی «مسیح کردستان» پیدا کند. قرار ما این بود که سریالی راجع به زندگی شهید بروجردی بسازیم. اما صادقانه بگویم که سنگ بزرگی بود که نشانه نزدن بود و هزینه‌های گزاف مد نظر ما را مدیران فرهنگی قبول نداشتند. حتی ما به شیوه اجرایی هم رسیدیم که از بازیگر مشهور استفاده نکنیم، یا اثر سینمایی را طوری کار کنیم که انگار سال ۶۲ فیلمبرداری شده و در آرشیو مانده و کهنه شده است.

وی ادامه داد: همه این کارها را کردیم و بازیگر شناخته شده‌ای جز بابک حمیدیان انتخاب نکردیم ولی با دوراندیشی حامد عنقا به این نتیجه رسیدیم که یک سینمایی بسازیم که البته کار سخت‌تر شد. چون در زمان کوتاهی که در اختیار داشتیم، فرصت برای ادای عقاید معنوی به این شخص کمتر می‌شد و ما باید جان کلام را در همین زمان نشان می‌دادیم و آن محدوده زمانی منازعه ۲۲ روزه بهترین بستر برای نشان دادن وجوه شخصیت این انسان وارسته بود. این برهه برگرفته از همان اثر ادبی «مسیح کردستان»، اثر ادبی‌های دیگر و صحبت با دوستان نزدیک ایشان بود.

در ادامه این کارگردان در جواب سوالی درباره این که معیار اثری که ارزش اقباس دارد، چیست؟ گفت: در جهان، معیار اثر سینمایی‌هایی که بر اساس اقتباس می‌سازند میزان چاپ رمان است. این خودش ارزش ادبی اثر را نشان می‌دهد. در جوامع مختلف مممکن است متفاوت باشد ولی معیار جهانی همان است. اما دلیل شخصی من برای انتخاب این اثر ادبی اسم این اثر ادبی بود؛ «مسیح کردستان». من به مسیح به واسطه مهر آسمانی اش، اعتقاد دارم. شخصیت بروجردی هم همه اش بخشش است مثل آن کشیده‌ای که در مسجد می‌خورد و انتقال نمی‌گیرد. او برای من قهرمان است. ضمن این که بروجردی را می‌فهمیدم.

لطیفی یادآور شد: پیشنهاد ساخت زندگینامه چند نفر از شهدا به من داده شده بود ولی چون نمی‌فهمیدم شأن قبول نمی‌کردم فیلمی بسازم اما با ویژگی‌های بروجردی آشنا بودم؛ با نوع لبخندش، با آرامشش در لحظات بحرانی. نکته دیگر هم اینکه ما سهم خود را بر می‌داریم. انگار قرار بود من این اثر را بسازم.

وی تاکید کرد: فیلمساز باید باور کند کار فرهنگی می‌کند و تا جایی که می‌تواند سیاسی نشود و روابط حکومتی زده هم نشود. او باید به نیازهای جامعه توجه کند. من «به وقت خماری» و «عینک دودی» را هم ساختم. «خوابگاه دختران» را هم ساختم. «دختر ایرانی» را هم ساختم. چرا؟ تا نشان بدهم داشتن دغدغه اجتماعی مهم است. کارگردانانی که سیاسی کار کردند، الان ارتباطی با مردم ندارند و مردم فراموششان کردند.

وی در بخش دیگری از این نشست در پاسخ به اینکه روند اقتباس چگونه از اثر ادبی به فیلمنامه رسید؟ گفت: مهمترین بخش در اثر سینمایی، سکانس آغاز و پایان است. سکانس آغاز این است که مردی را وسط یک بزرگراه در کردستان متوقف می‌کنند و سکانس آخر که شهید بروجردی می‌گوید؛ با اسلحه نیامدم که با اسلحه بروم. هر چیزی از هر اثر ادبی یا هر شخصی گرفتم باید در راستای این ۲ سکانس می‌بود. این جا کار سخت است که فیلمبردار ۲۲ روز را طوری کامپکت کند که بخش زیادی از جلوه‌های شخصیتی بروجردی را نشان بدهد. در این اثر سینمایی امکان پرداختن به سه گروه از مخالفان بروجردی وجود نداشت و ما فقط «شوان» را به عنوان نماد این سه گروه قرار دادیم. برای لطیفی و عنقا در این اثر سینمایی مهم این بود که با انسان طرف هستند و تحلیل این انسان نه حوادث.

وی تاکید کرد: اگر این فیلمنامه را کس دیگری جز عنقا می‌نوشت این اثر سینمایی متفاوت می‌شد یا اگر من کارگردانی نمی‌کردم باز هم این اثر سینمایی از منابع آبی در نمی‌آمد. در کارگردانی بر مبنای قصه، مهم است که چطور یک سکانس را بسازید. پس این اثر سینمایی یک اقتباس کامل نیست. من بیشتر دوست دارم اقتباس را در سریال به کار ببرم که دست کارگردان بازتر است.

لطیفی در پاسخ به سوالی درباره این که چرا برای جشنواره امسال اثر سینمایی نساخته گفت: مگر من چند تا اثر سینمایی می‌توانم بسازم که همان خلاقیت را داشته باشد. من الان دیگر باید مشاور بشوم که سوال جواب بدهم یا مسیر کوتاه‌تر را به جوان ترها نشان بدهم یا جلوی خطاهای خامشان را بگیرم. ما باید کلان فکر کنیم. در واقع مدیر فرهنگی باید کلان فکر کند. باید برنامه ۱۵ ساله داشته باشد و تازه بعد از ۱۵ سال منتظر به گل نشستن جوانانی باشد که امروز شناسایی کرده است. جشنواره فجر هر سال ۵، ۶ تا اثر سینمایی خوب دارد که سازنده‌های آن خودجوش هستند و ربطی به سازماندهی ندارند. این پنج اثر سینمایی اگر به ۱۵ اثر سینمایی برسند یعنی سازماندهی داشته ایم.

کارگردان «روز سوم» بیان کرد: سازماندهی کلان فرهنگی باید اثر سینمایی نامه نویس های خوب دنیا را بیاورد که در ایران کارگاه آموزشی بگذارند، باید امکانات بدهد و باید کشف کند و نگران هزینه‌ها نباشد چون این هزینه‌ها بعداً بر می‌گردند. من حتی در جایی گفتم اگر مدیر تلویزیون بودم، ملک تلویزیون را می‌فروختم و با پول آن صد سال برنامه می‌ساختم. نتیجه این دستگاه عریض و طویل چیست؟

این نشست درباره اقتباس در هنر هفتم برگزار شده است. محور مباحثات این نشست، اثر سینمایی «غریب» است که از اثر ادبی «مسیح کردستان» الهام گرفته شده است. در این نشست، محمدحسین لطیفی کارگردان اثر سینمایی «غریب» به سوالات حاضران در جلسه پاسخ داده است. او درباره زمان و شیوه ساخت این اثر سینمایی صحبت کرده است. همچنین، لطیفی به چگونگی اقتباس از اثر ادبی به فیلمنامه و تأکید بر سهم خود در ساخت این اثر سینمایی اشاره کرده است. وی نیز بیان کرده است که فیلمساز باید به نیازهای جامعه توجه کند و نباید روابط حکومتی زده شود. همچنین، لطیفی درباره سکانس آغاز و پایان در اثر سینمایی و تأثیر آن در اقتباس گفته است. او همچنین اشاره کرده است که این اثر سینمایی یک اقتباس کامل نیست و او تمایل دارد اقتباس را در سریال به کار ببرد. در پایان، لطیفی به اهمیت سازماندهی کلان فرهنگی و نیاز به اثر سینمایی نامه نویسان خوب و تأثیرات سازماندهی در جوانان سازنده پرداخته است.