ضرورت فعالیت اساتید برجسته درباره مسائل واقعی کشور

یاسین کیخا، از بنیاد ملی نخبگان خبر داد که در سال‌های گذشته، برنامه‌های این بنیاد برای حمایت از اساتید جوان نخبه ناکام ماندند و اساتید جوان فقط در سه سال اول مورد حمایت قرار می‌گرفتند. او از لزوم تعیین شاخص‌های اثرگذاری برای ارزیابی اساتید در لایه اثرگذاری و همچنین ایجاد تناسب میان میزان اثرگذاری و بهره‌مندی از تسهیلات بنیاد ملی نخبگان نیز خبر داد.

به گزارش دیجیاتور به نقل از بنیاد ملی نخبگان، یاسین کیخا با اشاره به برنامه‌های این بنیاد در حوزه اساتید گفت: در سال‌های گذشته، مواجهه بنیاد با اساتید فقط در طرح مرحوم کاظمی آشتیانی بود که در آن نیز اساتید جوان صرفاً در سه سال اول مورد حمایت قرار می‌گرفتند و بعد از آن عملاً هیچ طرح و برنامه‌ای برای حمایت از اساتید جوان نخبه وجود نداشت که این بزرگترین ایراد به این طرح است.

وی افزود: علاوه بر آن، حضور در این طرح فرایندی بسیار پیچیده و کارگروهی داشت؛ بنابراین تعداد افراد مشمول ارتباط بسیار نزدیک و مستقیمی با میزان فعالیت کارگروه داشت که این خود نوعی کنترل‌کنندگی به همراه می‌آورد.

تغییر روندها

کیخا ادامه داد: در بخش حمایت نیز طرح مرحوم کاظمی آشتیانی پشتیبانی جدی از اساتید صورت نمی‌داد و حمایت‌ها به امور کوچکی مانند تجهیز آزمایشگاه‌ها خلاصه می‌شد. از طرف دیگر، در روند قبلی در بهترین حالت سالی ۱۰۰ نفر می‌توانستند در این طرح شرکت کنند که عدد بسیار کمی است.

وی اضافه کرد: جامعه مخاطب معاونت سرآمدان و نخبگان بنیاد ملی نخبگان افرادی هستند که عمدتاً در لایه اثرگذاری حضور دارند؛ به همین دلیل این معاونت باید شاخص‌های مشخصی برای ارزیابی میزان اثربخشی افراد داشته باشد.

معاون سرآمدان و نخبگان بنیاد ملی نخبگان تصریح کرد: در دور جدید، علاوه بر پسادکتری، تمام اساتید نخبه موسسه آموزش عالی به عنوان جامعه مخاطب این معاونت می‌توانند در طرح‌های مرتبط شرکت کنند.

وی با اشاره به اجرای مصوبه جذب نخبگان در دستگاه‌های اجرایی اظهار داشت: فراخوان سومین دوره این جذب به تازگی منتشر شد تا بستر لازم برای اثرگذاری نخبگان در حکومت فراهم شود.

برنامه ریزی برای لایه امیدآفرینان

کیخا برنامه ریزی برای لایه امید آفرینان که نخبگانی هستند که در ابتدای مسیر حرفه ای خود قرار دارند را مهم دانست و تاکید کرد: در برنامه‌های قبلی بنیاد ملی نخبگان، بخش زیادی از جامعه نخبگان در لایه امیدآفرینی بودند که اتفاقاً در طرح‌ها و برنامه‌ها حضور جدی نداشتند چرا که برنامه‌ها یا شامل اساتید جوان و دوره پسا دکتری می‌شد و یا در حوزه الگوسازی و تکریم مفاخر. در این دور اما تلاش می‌شود با پوشش لایه امیدآفرینان حلقه اساتید نخبه تکمیل شود که البته این مهم نیازمند تعیین شاخص‌های اثرگذاری است.

لزوم فعالیت اساتید نخبه حول مسائل واقعی کشور

وی با اشاره به لزوم فعالیت اساتید نخبه حول مسائل واقعی کشور تصریح کرد: متاسفانه جهت بردار برآیند فعالیت اغلب اساتید به سمت نیازها چالش‌های کشورهای دیگر است. به بیان بهتر، خروجی و نتیجه اغلب فعالیت‌های نخبگانی اساتید برای رفع نظام مسائل خارج از کشور کاربردی است. از طرف دیگر، برای موضوع حل مسائل داخلی هیچ شاخص ارزیابی وجود ندارد تا بتوان بر مبنای آن میزان اثربخشی افراد را تعیین کرد که البته تعیین همین شاخص‌ها خود یک فعالیت نخبگانی است.

شاخص فعالیت و شاخص اثرگذاری

کیخا ادامه داد: بنیاد ملی نخبگان تمام موارد مندرج در آیین نامه‌ ارتقا اعضای هیئت علمی موسسه آموزش عالی و همچنین آیین نامه پایه تشویقی و صد البته مقررات دیگر ذی‌ربط را تجمیع کرده است و تلاش دارد این موارد را در دو بخش شاخص فعالیت و شاخص اثرگذاری تفکیک و دسته‌بندی کند. در این تعریف، مواردی مانند انتشار مقاله، شرکت در کنفرانس‌ها و سمینارها و برگزاری آنها و مواردی از این دست در بخش فعالیت و مواردی از جنس برندسازی و گشودن افق‌های جدید علمی و یا حل مسائل واقعی کشور در بخش اثرگذاری دسته‌بندی خواهند شد. نکته مهم اینکه برای ارزیابی این اثرگذاری چه از جنس برندسازی و چه از جنس حل مسائل کشور باید شاخص‌های مشخصی تعیین شود تا بتوان بر مبنای آن اقدامات و فعالیت‌های انجام شده را کیفی‌سنجی کرد؛ این یعنی بنیاد ملی نخبگان برای ارزیابی اساتید در لایه اثرگذاری نیازمند ساخت و ساز شاخص است.

معاون سرآمدان و نخبگان بنیاد ملی نخبگان تاکید کرد: در دور جدید اساتید جوان نخبه و امیدآفرین به دلیل نیاز بیشتری که به حمایت‌ها و تسهیلات بنیاد ملی نخبگان دارند راحت‌تر می‌توانند از پشتیبانی‌های بنیاد بهره‌مند شوند؛ به خصوص اگر در عرصه حل مسائل واقعی کشور که صاحب مسئله مشخص دارند حضوری فعال داشته باشند.

ایجاد تناسب میان میزان اثرگذاری و بهره‌مندی از تسهیلات

وی تصریح کرد: نکته مهم اما این است که تمام حمایت‌ها به سطح فعالیت و مسئله و همچنین سطح هسته‌های حل مسئله بستگی دارد. در واقع بنیاد ملی نخبگان تلاش دارد تناسب مشخصی بین میزان اثرگذاری و میزان بهره‌مندی از تسهیلات وجود داشته باشد.

برنامه‌های بنیاد ملی نخبگان در حوزه اساتید در سال‌های گذشته محدود بود و اساتید جوان صرفاً در سه سال اول مورد حمایت قرار می‌گرفتند. در حالی که تعداد افراد مشمول ارتباط بسیار نزدیک و مستقیمی با میزان فعالیت کارگروه داشت و تعداد افرادی که در این طرح شرکت کردند نیز بسیار کم بود. در دور جدید اساتید جوان نخبه و امیدآفرین به دلیل نیاز بیشتری که به حمایت‌ها و تسهیلات بنیاد ملی نخبگان دارند راحت‌تر می‌توانند از پشتیبانی‌های بنیاد بهره‌مند شوند.