اثر سینمایی‌کوتاه نیازمند خلاقیت و جسارت است/جذابیت حضور در بشقاب پرنده: چالش خلاقیت و ریسک در اثر سینمایی‌های کوتاه

حمیدرضا منتظری، تهیه‌کننده اثر سینمایی کوتاه “بشقاب پرنده” در یک گفت‌وگو با خبرنگار دیجیاتور، درباره موضوع و روایت خیالی اثر سینمایی صحبت کرد و بیان کرد که این اثر سینمایی به روایت یک قصه دراماتیک در دنیای پاک کودکانی می‌پردازد که ناخواسته خود و کودکی معصومانه خود را در میان یک میراث تلخ از دوران دفاع مقدس و منازعه تحمیلی پیدا می‌کنند. او همچنین بر تأکید کرد که بر خلاف باورهای عمومی، نقش تهیه‌کننده در ساخت و ساز اثر سینمایی‌کوتاه به تنهایی مشابه تامین مالی نیست و تهیه‌کننده یک تخصص و حرفه مستقل با زیرمجموعه‌های مستقل است. او همچنین بر لزوم حضور و حمایت از نسل جوان و خلاق فیلمساز در عرصه هنر هفتم و عدم توجه به نقش تهیه‌کننده در روند ساخت و ساز اثر سینمایی‌کوتاه اشاره کرد. وی همچنین انتقاد کرد که حیات اثر سینمایی‌کوتاه تنها در قالب جشنواره‌هاست و مسیر مشخصی برای اکران منظم و غیرجشنواره‌ای این محصول سینمایی که گردش مالی ایجاد کند، وجود ندارد.

حمیدرضا منتظری یکی از تهیه‌کنندگان اثر سینمایی کوتاه «بشقاب پرنده» در گفت‌وگو با خبرنگار دیجیاتور درباره این اثر سینمایی بیان کرد: «بشقاب پرنده» به روایت یک قصه دراماتیک در دنیای پاک کودکانی می‌پردازد که ناخواسته خود و کودکی معصومانه خود را در میان یک میراث تلخ از دوران دفاع مقدس و منازعه تحمیلی پیدا می‌کنند. این اثر سینمایی تلاش می‌کند با یک رویکرد جدید و خلاقانه، قصه‌ای از مظلومیت این کودکان را در این ظلم بزرگ تاریخی روایت کند که این ایده اولیه برای من خیلی جذاب بود.

وی در مورد علت علاقه خود به تهیه‌کنندگی این اثر گفت: فیلمنامه «بشقاب پرنده» منتخب جشنواره مقاومت بود و من دغدغه ساخت و ساز فیلمی جدی و خلاقانه در این قلمرو موضوعی را داشتم و زمانی که این فیلمنامه به من پیشنهاد شد و متن فیلمنامه را خواندم، احساس کردم که «بشقاب پرنده» می‌تواند در مسیر آن نگاه جسورانه و خلاقانه‌ای باشد که دغدغه‌های من را در عرصه تهیه‌کنندگی در هنر هفتم در بر می‌گیرد.

تفاوت نقش تهیه‌کننده و سرمایه‌گذار

منتظری در ادامه اظهار کرد: درگذشته متاسفانه اغلب این تفکر وجود داشت که نقش تهیه‌کننده در روند ساخت و ساز، صرفاً مشابه سرمایه‌گذار است و تهیه‌کننده به دلیل داشتن سرمایه نقدی و اعتباری، سازماندهی تهیه و ساخت و ساز یک محصول سینمایی را بر عهده می‌گیرد در حالی که تهیه‌کنندگی در شکل درست و مطلوب اجرای آن، یک تخصص و حرفه کاملاً مستقل با زیرمجموعه‌های مستقل است. به هر حال تهیه‌کننده سازماندهی منابع مالی و منابع انسانی را بر عهده دارد تا بتواند در بهترین زمان ممکن به بهترین شکل از منابع موجود بهره برداری کند و در نهایت سازماندهی تهیه یک محصول سینمایی را به نتیجه برساند.

وی که دانش‌آموخته انجمن سینمای جوانان قم نیز است، درباره لزوم حضور در جشنواره‌ها و ضرورت تلاش برای اکران و حضور تولیدات سینمای کوتاه در محافل رقابتی و جشنواره‌ها گفت: بدون تردید حضور در جشنواره‌ها و اکران اثر سینمایی‌کوتاه در محافل رقابتی برای همه فیلمسازان یک امر مهم و ضروری است اما به نظر من به پایان رساندن پروسه ساخت و ساز یک اثر سینمایی قابل‌دفاع، به خودی خود، موفقیت به حساب می‌آید؛ آن هم در شرایط کنونی سینمای ایران که تأمین هزینه‌های سنگین ساخت و ساز، خیلی دشوارتر از گذشته شده است، چه از نظر تأمین تجهیزات که منابع قابل توجهی را نیاز دارد و چه از نظر تأمین نیروی انسانی که بخش قابل توجهی از برنامه‌ریزی مالی اثر سینمایی باید به آن تخصیص پیدا کند.

جذابیت اثر سینمایی کوتاه در خلق نگاه جدید و جسورانه یک موقعیت روایی

این مدرس انجمن سینمای جوانان و هنرستان هنرهای زیبا در مورد لزوم حمایت از نسل جوان و خلاق فیلمساز در عرصه هنر هفتم بیان کرد: عرصه ساخت و ساز اثر سینمایی‌کوتاه به دلیل ذات تجربه‌گرایی و خلق نگاه جدید و جسورانه یک موقعیت روایی، می‌تواند به یک فرصت حیاتی و طلایی برای جذب و حمایت از نسل جوان خلاق و کارآمد در قلمرو فیلمسازی تبدیل شود.

بازگشت سرمایه در سینمای کوتاه معنا ندارد

وی در ارزیابی وضعیت تهیه‌کنندگی مستقل اثر سینمایی کوتاه در مقایسه با ساخت و ساز اثر سینمایی به سفارش نهادها و ارگان‌های حقوقی توضیح داد: در عرصه ساخت و ساز اثر سینمایی‌کوتاه تعریف مشخصی از مفهوم بازگشت سرمایه به آن شکل که در سینمای بدنه و گیشه معنا پیدا می‌کند، وجود ندارد و حتی در برخی موارد اصلا و اساسا جایگاه رسمی تهیه‌کننده به میزان اعتباری که در هنر هفتم می‌شناسیم، وجود ندارد، بنابراین شاهد هستیم تهیه‌کننده مستقل شخصی و حقیقی شاید کمتر در سینمای کوتاه دوام بیاورد و همچنین جذب سرمایه‌گذار هم در این عرصه آسان نیست.

ضرورت حضور تهیه‌کننده حقیقی در کنار تیم ساخت و ساز آثار ارگانی

منتظری در مورد ضرورت حضور تهیه‌کننده حقیقی در کنار تیم ساخت و ساز آثاری که با حمایت نهادها و ارگان‌ها قرار است، ساخت و ساز شوند نیز بیان کرد: حضور تهیه‌کننده حقیقی در کنار تیم ساخت و ساز پروژه‌های مصوب ارگان‌ها می‌تواند به ایجاد تنوع بیشتر در انتخاب قصه و دیدگاه فیلمساز و همچنین به کارگیری رویکرد تکنیکال و حتی فرم بصری خلاقانه و جسورانه کمک قابل توجهی کند و به تعبیری دیگر با آفرینش یک محصول قابل دفاع، از احتمال میزان هدر رفت منابع مالی و اعتباری در ساخت و ساز این گونه پروژه‌ها کاسته شود.

وی با انتقاد از بی‌توجهی به نقش تهیه‌کننده در روند ساخت و ساز اغلب تولیدات سینمای کوتاه گفت: معمولا تصور بر این است که نقش تهیه‌کننده صرفا بر محور مسایل مالی و تشکیلاتی ساخت و ساز شکل می‌گیرد اما در شرایط ایده‌آل ساخت و ساز، یک تهیه‌کننده حقیقی باید مهم‌ترین و اولین فردی باشد که وارد چرخه پیش‌ساخت و ساز و ساخت و ساز اثر سینمایی می‌شود و همچنین آخرین کسی است که تمام تصمیمات پخش اثر سینمایی را می‌گیرد. تهیه‌کننده در هنر هفتم از اولین مراحل برنامه‌ریزی در پیش‌ساخت و ساز تا تمامی مراحل ساخت و ساز حضور دارد و آن را سرپرستی می‌کند اما در عرصه ساخت و ساز اثر سینمایی‌کوتاه در کشور ما معمولاً تهیه‌کننده یا شخص فیلمساز است یا نقش سرمایه‌گذار و حامی مالی دارد و این با شکل ایده‌آل فرآیند مطلوب ساخت و ساز کمی فاصله دارد.

متاسفانه حیات اثر سینمایی کوتاه تنها در قالب جشنواره‌هاست

تهیه‌کننده منتخب دومین آیین مهر سینمای ایران در مورد تفاوت تهیه‌کنندگی سینمای کوتاه و بلند و همچنین علاقه به ادامه تجربه ساخت و ساز در هنر هفتم بیان کرد: عرصه اثر سینمایی‌کوتاه برای خیلی از فیلمسازان به‌عنوان دریچه‌ای برای ورود به سینمای بدنه و اثر سینمایی‌سازی بلند مطرح و متصور است و هویت دادن به اثر سینمایی‌کوتاه به عنوان یک آثار خلاقانه و محصول دارای اعتبار هنری که اعتباری مستقل از سینمای بدنه داشته باشد، چندان جدی گرفته نمی‌شود.

منتظری در پایان گفت: متأسفانه در کشور ما امکان حیات اثر سینمایی کوتاه تنها در قالب حضور در جشنواره‌های اختصاصی اثر سینمایی‌کوتاه امکان‌پذیر است و مسیر مشخصی برای اکران منظم و غیرجشنواره‌ای این محصول سینمایی که گردش مالی ایجاد کند، وجود ندارد. گرچه تلاش‌هایی در گذشته اتفاق افتاده است اما امیدوارم در آینده اگر این اتفاق توسط کارگروه‌های مختلف اکران در سینماها جدی‌تر برنامه‌ریزی شود، چراغ جدیدی برای مسیر ایجاد گردش مالی در عرصه اثر سینمایی‌کوتاه روشن شود.

حمیدرضا منتظری یکی از تهیه‌کنندگان اثر سینمایی کوتاه «بشقاب پرنده» است. او به روایت یک قصه دراماتیک در دنیای پاک کودکانی در دوران دفاع مقدس و منازعه تحمیلی پرداخته و معتقد است که «بشقاب پرنده» می‌تواند نگاه جسورانه و خلاقانه‌ای به مظلومیت کودکان در این ظلم بزرگ تاریخی روایت کند. وی با معرفی این اثر سینمایی، سازماندهی تهیه و ساخت و ساز یک محصول سینمایی را به نتیجه برساند و تأکید دارد که حضور تهیه‌کننده حقیقی در کنار تیم ساخت و ساز، می‌تواند به ایجاد تنوع بیشتر در انتخاب قصه و دیدگاه فیلمساز و به کارگیری رویکرد تکنیکال و فرم بصری خلاقانه و جسورانه کمک قابل توجهی کند.