خاطرات آقای فیلمبردار از یک خانه پر از صحنه نمایش

نگارخانه هنر هفتم به مناسبت زادروز علیرضا زرین دست، مدیر فیلمبرداری پیشکسوت هنر هفتم، بخش‌هایی از گفت‌وگوی این هنرمند را منتشر کرده است. زرین‌دست از خانواده‌ای با حساسیت خاص نسبت به آثار خلاقانه بوده و با برادران خود که نقاش و عکاس بودند، آشنا شده و علاقه مند به هنرهای صحنه نمایش، نمایش، نورپردازی و ترکیب رنگ شده است. با همکاری با عباس کیارستمی و مسعود کیمیایی در اثر سینمایی‌های مختلف، زرین‌دست تجربیات خود را به اشتراک گذاشته و اثر سینمایی «تجربه» را از بین اثر سینمایی‌های مورد علاقه‌اش برجسته دانسته است.

به گزارش دیجیاتور به نقل از روابط‌عمومی نگارخانه هنر هفتم، نگارخانه هنر هفتم در ادامه انتشار سلسله برنامه‌های مطالعات تاریخی شفاهی خود به مناسبت زادروز علیرضا زرین دست مدیر فیلمبرداری پیشکسوت هنر هفتم بخش‌هایی از گفت‌وگوی این هنرمند را منتشر کرده است.

علیرضا زرین دست با بیان اینکه ۲۴ اسفند ۱۳۲۴ در تبریز متولد شده است، گفت: پدرم از مهاجرین باکو و پدربزرگم مشهدی بود و خوشبختانه در خانواده‌ای بزرگ شدم که نسبت به آثار خلاقانه حساسیت خاصی داشتند و صحنه نمایش و نمایش را دنبال می‌کردند.

وی ادامه داد: برادر بزرگم حسن زرین‌دست نقاش بسیار چیره دستی بود و زمانی که کار می‌کرد کنار او می‌ایستادم و بسیاری از آموزه‌های مربوط به ترکیب رنگ، تقسیم‌بندی قاب و نورپردازی را از برادرم که با دقت و حوصله برای من توضیح می‌داد، یاد گرفتم و در ۱۴ سالگی با اغلب نورپردازی‌هایی که نقاشان پایه گذاری کرده بودند، آشنایی پیدا کرده بودم. برادرم به من توضیح می‌داد نورپردازی کلاسیک، رئالیسم چه چیزی است و درباره ریشه‌ به وجود آمدن آنها نیز برایم صحبت می‌کرد و من با عشق به او گوش می‌کردم.

زرین‌دست با بیان اینکه برادر دیگرش مسعود نیز در آن زمان هنر تصویربرداری می‌کرد، یادآور شد: در چنین شرایطی من غیرارادی از هر ۲ برادر یاد می‌گرفتم. در خانه ما اغلب درباره صحنه نمایش صحبت می‌کردند زیرا خواهر و برادرهایم در تبریز بازیگر صحنه نمایش بودند و در صحبت‌های آنها متوجه می‌شدم که درباره مولیر و شکسپیر، چخوف صحبت می کردند، من آنها را می‌شنیدم و برایم بسیار جذاب بود.

همکاری با عباس کیارستمی از کدام پروژه آغاز شد؟

این مدرس پیشکسوت سینمای ایران با بیان اینکه ذهن بسیار تصویرسازی دارد، بیان کرد: یادم می‌آید در همان زمان کودکی وقتی خواهر و برادرهایم درباره هنر هفتم و صحنه نمایش صحبت می‌کردند من در ذهنم از صحبت‌های آنها تصویر می‌ساختم و همه این‌ها دست به دست هم داد و از من به صورت غیرارادی شخصیتی ساخت که به سمت هنر هفتم، نور، نقاشی، هنر تصویربرداری سوق پیدا کردم. یادم می آید در ۱۰ سالگی در خانه‌ای زندگی می‌کردیم که طبقه پایین آن هنر هفتم بود؛ هنر هفتم داریوش در خیابان قزوین. یعنی فاصله من با هنر هفتم و آپاراتخانه سه دقیقه بود.

وی با بیان اینکه با عباس کیارستمی در پنج اثر سینمایی همکاری داشته است، گفت: اولین همکاری من با کیارستمی در «زنگ تفریح» بود و بعد از آن اثر سینمایی «تجربه» که به صورت سیاه و سفید کار کردیم و بعد از آن هم «گزارش»، «کلوزآپ» و «همسرایان».

زرین‌دست با بیان اینکه تیتراژ اثر سینمایی «رشید» را کیارستمی ساخته است بیان کرد: آشنایی من با این هنرمند فقید هنر هفتم در همین تیتراژ بود که آن را فیلمبرداری کردم البته بعضی از پلان‌های اثر سینمایی «نان و کوچه» را هم من گرفتم.

پروژه‌های مشترک با مسعود کیمیایی و پاسخ به یک پرسش

وی در پاسخ به پرسش مجید اسماعیلی مدیرعامل نگارخانه هنر هفتم مبنی بر اینکه همکاری با مسعود کیمیایی را از چه زمانی آغاز کرده است، پاسخ داد: همکاری من با کیمیایی به سال‌های ۱۳۴۷، ۱۳۴۸ برای ساخت اثر سینمایی «بیگانه بیا» برمی‌گردد که در آن اثر سینمایی دستیار بودم و اولین پلانی که در زندگی هنری‌ام فیلمبرداری کردم مربوط به همان اثر سینمایی است. در آخر پلان یک ابری روی خانه می‌آید که من به محض آنکه آن‌را دیدم به صورت اتفاقی به سرعت فیلمبرداری کردم که بسیار هم مورد توجه مسعود کیمیایی قرار گرفت. در واقع فیلمبرداری تمام شده بود و من یک دفعه چنین ابری را دیدم و آن را گرفتم و در اثر سینمایی قرار دادیم.

مجید اسماعیلی خطاب به علیرضا زرین‌دست گفت تعداد اثر سینمایی هایی که شما کار کردید بسیار زیاد است. کدام یک را بیشتر دوست دارید؟ و وی پاسح داد: تعدادی از اثر سینمایی‌هایم را از نظر مضمون، فیلمنامه و فیلمبرداری خیلی دوست دارم. اثر سینمایی «تجربه» عباس کیارستمی که سیاه و سفید است به نظرم اثر سینمایی فوق العاده‌ای است، آن را خیلی دوست دارم و مورد تحسین منتقدان ایرانی و خارجی قرار گرفته است. همچنین اثر سینمایی‌های دیگری همچون «سایه‌های بلند باد»، «خط قرمز»، «طلسم»، «بای‌سیکل‌ران»، «عروسی خوبان»، «خانه خلوت»، «بازمانده» را هم دوست دارم.

ارتباطات سازمانی نگارخانه هنر هفتم انتشار سلسله برنامه‌های مطالعات تاریخی شفاهی مدیر فیلمبرداری پیشکسوت هنر هفتم بخش‌هایی از گفت‌وگوی علیرضا زرین‌دست منتشر کرده است. علیرضا زرین‌دست از مهاجرین باکو و مشهدی بوده و به دلیل حساسیت خانواده اش نسبت به آثار خلاقانه، هنرمندی را از برادر نقاش خود یاد گرفته است. او به طور غیرارادی از اعضای خانواده خود یاد می‌گرفت و از آن‌ها صحنه نمایش و هنر هفتم را آموزش می‌بیند. همکاری زرین‌دست با عباس کیارستمی در چند اثر سینمایی و تجربات موفقی بوده و او تیتراژ اثر سینمایی «رشید» را نیز ساخته است. همچنین، همکاری او با مسعود کیمیایی از سال‌های ۱۳۴۷، ۱۳۴۸ آغاز شده و او در اثر سینمایی «بیگانه بیا» به عنوان دستیار فیلمبرداری حضور داشته است. زرین‌دست از تعدادی از اثر سینمایی‌های خود مانند «تجربه»، «سایه‌های بلند باد»، «خط قرمز»، «طلسم»، «بای‌سیکل‌ران»، «عروسی خوبان»، «خانه خلوت»، «بازمانده» بسیار خوشش می‌آید و آن‌ها را دوست دارد.