ساخت و ساز و عرضه شانزده محصول نانودارو در کشور

متن فوق درباره استفاده از بستر نرم‌افزاری‌های نانوذرات برای ساخت و ساز نانودارو در داخل کشور صحبت می‌کند. بستر نرم‌افزاری‌هایی مانند لیپوزومال، نانوذرات پروتئینی، نانوبلور، مایسل و نانوذرات پلیمری و معدنی و کونژوگه پروتئین-دارو از جمله بستر نرم‌افزاری‌های استفاده شده بوده‌اند. همچنین بستر نرم‌افزاری‌های دندریمرها، پروتئین‌های ویروسی، ذرات ویروس مانند و mRNA/siRNA نیز با تحقیق و توسعه، قابل استفاده برای ساخت و ساز نانودارو در داخل کشور هستند. ارزش بازار جهانی دارو حدود ۱۴۰۰ میلیارد دلار و در داخل کشور حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان است. بازار جهانی کمتر از ۱۰۰ نانودارو دارد که ۵۴ میلیارد دلار ارزش دارد، در حالی که در داخل کشور ۱۶ نانودارو وجود دارد که ۷۲۱ میلیارد تومان ارزش دارد. توضیحات بیشتر درباره چندین نانودارو ایرانی و قیمت و بستر نرم‌افزاری‌های آنها نیز در متن آمده است.

به گزارش دیجیاتور به نقل از معاونت علمی، فناوری و دانش مالی دانش‌بنیان ریاست جمهوری، لیپوزومال، نانوذرات پروتئینی، نانوبلور، مایسل، نانوذرات پلیمری و معدنی و کونژوگه پروتئین-دارو از جمله بستر نرم‌افزاری‌های مهمی هستند که در داخل کشور برای ساخت و ساز نانودارو از آن‌ها استفاده می‌شود.

چند بستر نرم‌افزاری مهم دیگر نیز وجود دارد که از آن‌ها در جهان برای ساخت و ساز نانودارو استفاده می‌شود اما در ایران محصولی با این بستر نرم‌افزاری‌ها نداریم. دندریمرها، پروتئین‌های ویروسی، ذرات ویروس مانند و mRNA/siRNA از جمله این بستر نرم‌افزاری‌های مهم هستند که با تحقیق و توسعه، می‌توان از آن‌ها نیز برای ساخت و ساز نانودارو در داخل کشور استفاده کرد.

بررسی اطلاعات علمی نشان می‌دهد که سه بستر نرم‌افزاری Tissue-targeted delivery ،cell-derived vehicles و Targeted degradation پتانسیل بالایی برای ساخت و ساز نانودارو دارند، هرچند هنوز از آن‌ها برای ساخت و ساز داروی تجاری، نه در داخل و نه خارج کشور، استفاده نشده است.

در حال حاضر ارزش بازار جهانی دارو ۱۴۰۰ میلیارد دلار بوده و در داخل کشور این بازار حجمی در حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان دارد. سرانه جهانی هزینه دارو ۱۶۵ دلار و در ایران ۷۵ دلار است. ارزش بازرگانی بین‌الملل دارو در کشور کمتر از دو میلیارد دلار بوده که می‌توان گفت بیشتر داروهای مصرفی در داخل کشور ساخت و ساز می‌شود. ۹۷ درصد از داروهای مصرفی در داخل کشور ساخت و ساز داخل بوده و بخش کوچکی از آنها وارد می‌شود.

در بازار جهانی، کمتر از ۱۰۰ نانودارو به ارزش تقریباً ۵۴ میلیارد دلار ساخت و ساز و توزیع می‌شود که این رقم در داخل کشور ۱۶ نانو دارو بوده که ۷۲۱ میلیارد تومان ارزش آن است.

در زیر به بررسی برخی از نانوداروهای ایرانی، بستر نرم‌افزاری‌های آنها و همچنین مقایسه قیمتی با نمونه‌های خارجی پرداخته شده است:

سینا دوکسوزوم، یک داروی ضد تومور است که در درمان سرطان پستان متاستاز دهنده به ویژه در بیمارانی که در معرض یا دارای مشکلات قلبی هستند و همچنین درمان سرطان تخمدان پیشرفته استفاده می‌شود. قیمت نمونه جهانی این دارو ۶۵ دلار بوده و قیمت نمونه داخلی ۷۵۰ هزار تومان است.

نانوداروی ضدسرطان پاکلی‌نب، برای درمان سرطان‌هایی مانند پستان، ریه و پانکراس توسط شرکت نانوداروپژوهان ساخت و ساز شده است. این نانودارو، با نفوذ به بافت سرطانی، از پیشرفت تومور جلوگیری کرده و باعث نابودی بافت سرطانی می‌شود. بستر نرم‌افزاری مورد استفاده برای این نانودارو، کونژوگه پروتئین-دارو است، ارزش بازار جهانی آن ۱٫۲ میلیارد دلار بوده، قیمت نمونه جهانی دارو ۸۰ دلار بوده و قیمت نمونه داخلی یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است.

پادینکس یک ترکیب زوج شده یا کونژوگه (Conjugate) آنتی‌بادی-دارو است که برای مقابله با سرطان پستان ساخت و ساز شده است. بازار جهانی این دارو در سال ۲۰۲۱ در حدود ۲٫۱ میلیارد دلار بوده است، قیمت نمونه جهانی این دارو ۳۹۵۰ دلار بوده و نمونه داخلی ۹ میلیون تومان قیمت دارد.

دپوستیوا (Depostiva) حاوی تریامسینولون استوناید لود شده در داخل میکروکره‌های پلیمری است که برای تسکین درد زانو ساخت و ساز شده است. بستر نرم‌افزاری این دارو، کونژوگه آنتی‌بادی- دارو است، قیمت نمونه خارجی این دارو ۶۶۵ دلار بوده در حالی که این داروی ایرانی ۴۳۸ هزار تومان قیمت دارد.

سیناآمفولیش نانودارویی است که از فناوری نانولیپوزوم استفاده می‌کند که برای درمان لیشمانیا تجویز می‌شود.

داروی امند از بستر نرم‌افزاری نانوبلور بهره‌مند بوده که برای کاهش حالت تهوع پس از علم عناصر‌درمانی از آن استفاده می‌شود. ارزش جهانی این دارو ۱۲۷ میلیون دلار است.

در این متن آمده است که بستر نرم‌افزاری‌های لیپوزومال، نانوذرات پروتئینی، نانوبلور، مایسل، نانوذرات پلیمری و معدنی و کونژوگه پروتئین-دارو از جمله بستر نرم‌افزاری‌های مهمی هستند که در داخل کشور برای ساخت و ساز نانودارو استفاده می‌شود. همچنین بستر نرم‌افزاری‌های دندریمرها، پروتئین‌های ویروسی، ذرات ویروس مانند و mRNA/siRNA نیز پتانسیل بالایی برای ساخت و ساز نانودارو دارند. ارزش بازار جهانی دارو ۱۴۰۰ میلیارد دلار بوده و در داخل کشور این بازار حجمی در حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان دارد. در بازار جهانی، کمتر از ۱۰۰ نانودارو به ارزش تقریباً ۵۴ میلیارد دلار ساخت و ساز و توزیع می‌شود که این رقم در داخل کشور ۱۶ نانو دارو بوده که ۷۲۱ میلیارد تومان ارزش آن است. به علاوه، در متن مقایسه‌ای میان قیمت نمونه‌های داخلی و جهانی برخی از نانوداروها انجام شده است.