بهینه‌سازی؛ نسخه مالی‌تر درمان ناترازی گاز

مطالبی که در این متن آمده است حول موضوع بهینه‌سازی و کاهش مصرف انرژی در ایران است. در این متن بررسی می‌شود که مصرف انرژی در ایران بسیار بالاست و ضرورت کاهش آن در جامعه وجود دارد. از طرفی، اشاره می‌شود که بهره‌گیری از ابزارهای قیمتی و تعرفه‌گذاری می‌تواند در کاهش مصرف انرژی مؤثر باشد. همچنین، تأکید می‌شود که بهینه‌سازی مصرف انرژی نیز باید در نظر گرفته شود و شرکت ملی گاز ایران طرح‌هایی برای بهبود مصرف انرژی در دستور کار قرار داده است. از این رو، بهینه‌سازی مصرف انرژی و استفاده بهینه از منابع انرژی مورد تأکید قرار می‌گیرد و مشکلات مربوط به مصرف انرژی بالا در کشور بررسی می‌شوند.

به گزارش خبرنگار دیجیاتور، علی حتمی کارشناس حوزه انرژی در جمع خبرنگاران گفت: بررسی روند ۲۰ ساله سازماندهی مصرف انرژی در بسیاری از کشورها نشان می‌دهد جامعه جهانی در مسیر کاهشی کردن این شاخص گام برداشته؛ این در حالی است که به استناد آمار، ایران در فهرست کشورهای با شدت مصرف انرژی بالا جای می‌گیرد.

وی افزود: روند فزاینده و افسار گسیخته مصرف انرژی در کشور تا جایی پیش رفته که از سال‌ها قبل با ناترازی ساخت و ساز و مصرف روبه‌رو هستیم و تداوم این شرایط، کشور را با چالش‌های بزرگی رو به‌رو می‌سازد.

حتمی تاکید کرد: تجربه کشورهای مختلف در تعرفه‌گذاری حامل‌های انرژی نشان می‌دهد که افزایش مصرف در پله‌های بالاتر از الگو باید جهشی باشد، بنابراین ضرورت اعمال روابط حکومتی‌های تنبیهی برای مشترکان پرمصرف، به ویژه در بخش خانگی کاملاً مشهود است.

بهره‌گیری از ابزار قیمت برای سازماندهی پرمصرف‌ها

این کارشناس انرژی ادامه داد: بهره‌مندی از ابزارهای قیمتی به عنوان یکی از راهکارهای نظام‌مند صرفه‌جویی و بهینه‌سازی مصرف گاز قطعاً در اصلاح رفتار مصرفی این گروه پرمصرف و مرفه تأثیرگذار خواهد بود.

به گفته حتمی، مقوله بهینه‌سازی مصرف نیز از دیگر موضوعات مغفول مانده در زمینه مصرف منابع انرژی است. عبارتی که هرساله با نزدیک شدن به فصل سرما و میزان افزایش مصرف گاز به ویژه در بخش خانگی، بیش از هر عنوان دیگری به چشم می‌خورد تا از این رهگذر مؤلفه‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی بار دیگر در محافل دولتی و کارشناسی به عنوان یک دغدغه جدی، مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد.

افزایش ساخت و ساز و سازماندهی مصرف

وی تصریح کرد: افزایش ظرفیت ساخت و ساز و سازماندهی مصرف انرژی به صورت همزمان از جمله برنامه‌ها برای سازماندهی ناترازی به ویژه در حوزه گاز به شمار می‌آید؛ با این حال بهینه‌سازی را شاید بتوان مالی‌ترین نسخه درمان برای این شرایط در نظر گرفت.

این کارشناس انرژی ادامه داد: در صورتی که از نگاه مالی به این قضیه بنگریم، یک واحد تامین مالی در بخش بهینه‌سازی مصرف انرژی، معادل ۱۰ واحد تامین مالی در بخش ساخت و ساز انرژی است که به بیان آشکارتر یعنی اگر یک دلار در بخش بهینه‌سازی تامین مالی کنیم، معادل هفت تا ۱۰ دلار تامین مالی برای ساخت و ساز منابع هیدروکربن و گاز است.

حتمی اعلام کرد: شرکت ملی گاز ایران طرح‌های بزرگی در حوزه بهینه‌سازی مصرف گاز را در دستور کار قرار داده که شامل ایجاد صندوق مالی مشترک برای اجرای طرح‌های بهینه‌سازی، جایگزینی بخاری‌های راندمان بالا، تعویض و نصب اتصالات مفصلی پیش و پس از نصب رگلاتور و اصلاح مصرف و بهینه‌سازی موتورخانه می‌شود.

وی یادآور شد: با مصوبه شورای دانش مالی در سال ۱۳۹۹، طرح بهینه‌سازی در کشور تصویب و به وزارت منابع هیدروکربن، شرکت ملی گاز ایران و شرکت‌های گاز استانی ابلاغ شد. با تصویب این مصوبه، پیگیری متمرکز، جدی و شکل‌گیری ساختار بهینه‌سازی در شرکت‌های گاز استانی، پروژه افزایش کارایی سیستم‌های گرمایشی کلید خورد.

ایجاد سازماندهی انرژی و کربن در شرکت گاز

به گفته این کارشناس انرژی، علاوه بر موارد یادشده در ادامه سازماندهی انرژی و کربن با هدف پیگیری این موارد در شرکت ملی گاز ایران ایجاد شد.

حتمی اظهار کرد: برآوردی از میزان ساخت و ساز و مصرف منابع انرژی در کشور، موضوعیت پرداختن به مقوله بهینه‌سازی و صرفه‌جویی در مصرف را بیش از هر زمان دیگری نمایان می‌کند.

وی افزود: نکته قابل تأمل دیگر این است که مواجهه نسل آتی با بحران کمبود منابع انرژی که چندان دور از انتظار هم نیست، مسئولیت ما را در قبال چگونگی سازماندهی بهینه و کارآمد منابع انرژی دو چندان می‌کند.

به گفته این کارشناس انرژی، بهره‌مندی کشور از نعمت ذخایر عظیم سوخت‌های فسیلی نباید شائبه ناتمام شدن این منابع را به ذهن متبادر سازد؛ چرا که همه ما باید پاسخگوی اتلاف منابع به آیندگان باشیم. همچنین نباید از ظرفیت‌های میراث‌سازی که رابطه‌ای تنگاتنگ با مقوله بهینه‌سازی مصرف انرژی دارد، غافل ماند؛ موضوعی بسیار مهم که باید در جامعه جاری و ساری شود.

وی تاکید کرد: در یک کلام بهینه‌سازی یعنی مصرف به اندازه با بیشترین بازده، بیشترین رضایتمندی و کمترین هزینه؛ بنابراین درست مصرف کنیم تا آیندگان هم از نعمت منابع انرژی بهره مند شوند.

روند مصرف انرژی در بسیاری از کشورها در طول ۲۰ سال گذشته کاهش یافته ولی ایران جزء کشورهای با مصرف انرژی بالا است. مصرف انرژی در کشور به حدی فزاینده و غیرمنظم است که مشکلات بزرگی را به وجود آورده است. استفاده از ابزارهای قیمت برای سازماندهی پرمصرفان انرژی و بهینه‌سازی مصرف گاز می‌تواند تأثیرگذار باشد. بهینه سازی مصرف انرژی نیز باید مورد توجه قرار گیرد و شرکت ملی گاز ایران طرح‌های بهینه‌سازی مصرف گاز را در دستور کار قرار داده است. افزایش ساخت و ساز و سازماندهی مصرف انرژی به صورت همزمان و استفاده از ظرفیت های بهینه سازی مصرف انرژی می تواند بهترین راه حل باشد. تغییر رفتار مصرفی و بهینه سازی در ساخت و ساز و مصرف انرژی با هدف صرفه جویی و کاهش هزینه ها مورد توجه قرار گیرد. استفاده بهینه از ذخایر سوخت‌های فسیلی و سازماندهی بهینه منابع انرژی مسئولیت همه ما نسبت به آیندگان است. بهینه سازی به مصرف اندازه بازده، رضایتمندی بیشتر و کمترین هزینه تا آیندگان هم از نعمت منابع انرژی بهره‌برداری کنند.