ایران در ساخت و ساز ۲۲ محصول زراعت، جزء ۷ کشور برتر دنیاست.

به گزارش دیجیاتور، یک‌صد و پنجاه و هفتمین نشست علمی – تخصصی مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری با عنوان “کشت فراسرزمینی؛ امنیّت منابع آبی و غذا” برگزار شد. در این نشست علی کیانی‌راد، رئیس مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، دانش مالی زراعت و توسعه روستایی به عنوان مدیر علمی نشست و رضا فتوحی، مشاور وزیر جهاد زراعت و سیّد فخرالدّین عامریان، رئیس انجمن کشت فراسرزمینی ایران به‌عنوان سخنرانان در این نشست به ایراد نقطه‌نظرات خود پرداختند. در این نشست، مشکلات و راهکارهای مرتبط با کشت فراسرزمینی و امنیت غذایی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.

‌به گزارش دیجیاتور به نقل از روابط‌عمومی مرکز، یک‌صد و پنجاه و هفتمین نشست علمی – تخصصی مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده نگری با عنوان “کشت فراسرزمینی؛ امنیّت منابع آبی و غذا” برگزار شد. در این نشست علی کیانی‌راد؛ رئیس مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، دانش مالی زراعت و توسعه روستایی به عنوان مدیر علمی نشست و رضا فتوحی؛ مشاور وزیر جهاد زراعت و مجری طرح کشت فراسرزمینی و سیّد فخرالدّین عامریان؛ رئیس انجمن کشت فراسرزمینی ایران به‌عنوان سخنرانان در این نشست به ایراد نقطه‌نظرات خود پرداختند.

در ابتدای نشست علی کیانی‌راد؛ رئیس مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، دانش مالی زراعت و توسعه روستایی به عنوان مدیر علمی نشست، ضمن اشاره به توجه دنیا به زراعت فراسرزمینی گفت: عبارت کشت فراسرزمینی اصطلاح اشتباهی است که به جای زراعت فراسرزمینی مورد استفاده واقع شده است، چون کشت فراسرزمینی تنها محدود به محصولاتی می‌شود که باید کشت شوند و این درحالی است که زراعت فراسرزمینی می‌تواند بسیار فراتر از محصولات کشتی باشد. در دنیا تقریباً بعد از دهه ۱۹۸۰ به زراعت فراسرزمینی توجه شده است. در ایران نیز اوج‌گیری این مفهوم در وزارت جهاد زراعت به اواخر سال ۱۳۹۲ بازمی‌گردد که وزیر وقت جهاد زراعت یک مأموریتی را به مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، دانش مالی زراعت و توسعه روستایی دادند که یک سری مطالعات در رابطه با سابقه، موانع و مشکلات زراعت فراسرزمینی انجام شود تا در نهایت به یک آئین‌نامه ختم بشود. پیش‌نویس این آئین‌نامه در ۳۵ ماده به هیأت حکومت ارائه شد و پس از اعمال نظرات کارشناسانه، نهایتاً آئین‌نامه کشت فراسرزمینی در مطالعات تاریخی ۲۹ فروردین‌ماه ۱۳۹۵ در هشت ماده به تصویب هیئت وزیران رسید.

وی ادامه داد: در این آئین‌نامه اجرایی تکالیف هر یک از دستگاه‌های اجرایی مشخص شده است. به عنوان مثال در ماده ۲ این آئین‌نامه تکالیف وزارت جهاد زراعت، در ماده ۳ تکالیف وزارت امور خارجه، در ماده ۴ تکالیف وزارت امور مالی و دارایی، در ماده ۵ تکالیف نهاد مالی جمهوری اسلامی ایران، در ماده ۶ تکالیف وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در ماده ۷ تکالیف صندوق توسعه ملی مشخص شده است. در این میان وظیفه اصلی بر عهده وزارت جهاد زراعت بود.

در ۴ اردیبهشت ۱۴۰۱ وزیر وقت جهاد زراعت جناب آقای ساداتی نژاد، نظام‌نامه زراعت فراسرزمینی را ابلاغ کردند. این نظام‌نامه تکالیف وزارت جهاد زراعت در حوزه زراعت فراسرزمینی را به صورت عملیاتی و اجرایی مشخص کرده است.

در ادامه این نشست سیّد فخرالدّین عامریان؛ رئیس انجمن کشت فراسرزمینی ایران، در مورد زراعت فراسرزمینی گفت: کشورهای دیگر خیلی وقت پیش وارد فعالیت در این حوزه شده‌اند. به نظر من در کشور ما از سال ۱۳۸۸ با سفری که آقای دکتر احمدی‌نژاد مقام عالی رتبه وقت به برزیل داشتند موضوع کشت فراسرزمینی و خرید زمین‌های فراسرزمینی شروع شد. در آن زمان در کشور برزیل قوانین سختی را برای فروش زمین به سایر کشورها وضع نکرده بود، در همان زمان زمین یک میلیون هکتاری در اختیار کشور ما قرار گرفت و مقرر شد تجار، سرمایه‌گذاران یا کشاورزان ما شروع به خرید این زمین‌ها کنند که متأسفانه انجام نشد.

عامریان افزود: وقتی که از زراعت فراسرزمینی یا همان کشت فراسرزمینی صحبت می‌شود چیزی که در ذهن افراد متبلور می‌شود این است که کشاورزان باید این کار را بکنند در حالی که اطلاع دارید خیلی از کشاورزهای ما دارای یک زمین در مقیاس زیر ۱۰ هکتار هستند و زراعت به صورت سنتی را تا امروز انجام می‌دادند. به همین دلیل تامین مالی در سایر کشورها برای کشاورزان کشور ما خیلی سخت و دشوار است. بنابراین باید سرمایه‌گذارانی وجود داشته باشند چه از طرف بخش خصوصی و چه حکومت که در زمینه کشت فراسرزمینی سرمایه گذاری کنند.

رئیس انجمن کشت فراسرزمینی ایران در ادامه به بیان مشکلات موجود در موضوع کشت فراسرزمینی پرداخت و گفت: اول اینکه یک نظام‌نامه مناسب که وزارت جهاد زراعت در زمینه کشت فراسرزمینی تصویب کرده باشد تا چند وقت پیش وجود نداشت و در طی دو سال اخیر این نظام‌نامه در حال اجرایی‌سازی است. دوم اینکه در حال حاضر نهاد مالی هیچ‌گونه قانونی برای تخصیص ارز در حوزه کشت فراسرزمینی ندارد و این مورد مهم‌ترین قفل در خرید زمین‌های زراعت در کشورهای دیگر است. مشکل دیگر در کشت فراسرزمینی خرید محصولاتی نظیر دانه‌های روغنی از سایر کشورها است که در این مورد باید حکومت با کشاورزان فراسرزمینی درخصوص تأمین دانه‌های روغنی از قبیل ذرت، جو، گندم و… ارتباط داشته باشد تا بتواند محصولاتی از این قبیل را با قیمت ارزان‌تری خریداری کند.

در ادامه نشست رضا فتوحی؛ مشاور وزیر جهاد زراعت و مجری طرح کشت فراسرزمینی، ضمن اشاره به حمایت از بخش خصوصی در توسعه کشورها، گفت: باید از بخش خصوصی حمایت شود تا آنها بتوانند با حمایت حکومت از بخش خصوصی، در سایر کشورها ورود کرده و بتوانیم از منابع منابع آبی و خاک دنیا استفاده کنیم.

فتوحی افزود: در تمام دنیا امنیت غذایی بسیار حائز اهمیت است و در نظام جمهوری اسلامی ایران نیز هم بنیان گذار تحول سیاسی و هم مقام معظم رهبری در بیانات خودشان بخش زراعت را در رأس امور قرار داده‌اند و ما بایستی امنیت غذایی را ویژه‌تر از گذشته ببینیم.

مشاور وزیر جهاد زراعت در تعریف امنیت غذایی گفت: امنیت غذایی به این معنی است که مجموعه انسان‌ها به غذای کافی و سالم دسترسی داشته باشند تا هم غذای کافی برای افراد وجود داشته باشد و هم با سلامت غذایی، یک پیشگیری در سلامت جسمی و روحی انسان‌ها وجود داشته باشد. اگر در امنیت غذایی کاستی وجود داشته باشد موجب ایجاد خساراتی در بهداشت و سلامت افراد می‌گردد. موضوع مهم دیگر در امنیت غذایی دسترسی به غذا و پایداری دسترسی به غذا برای افراد است، یعنی غذای کافی و همیشگی برای همه افراد وجود داشته باشد.

وی در مورد آمارهای موجود در حوزه کشت فراسرزمینی در ایران گفت: بر اساس آمار جهانی فائو، ایران در ساخت و ساز ۲۲ محصول کلیدی در حوزه زراعت، در بین ۷ کشور برتر دنیا قرار دارد. کشور ما در ساخت و ساز محصولاتی مثل پسته، زعفران و خرما جزو کشورهای برتر دنیاست.

رضا فتوحی ادامه داد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که خاک و اقلیم مناسب در سراسر جهان به صورت یکسان توزیع نشده است و این امر در کشور ما هم صادق است؛ در نتیجه باید با تامین مالی داخلی و خارجی بستری را فراهم کنیم تا بتوانیم از شرایط اقلیمی و منابع منابع آبی و خاک سایر کشورها برای بهبود امنیت غذایی در کشور خودمان استفاده کنیم.

وی در انتهای سخنان خود به ارائه راهکارها برای بهبود عملکرد زراعت فراسرزمینی پرداخت و مواردی از جمله، ایجاد بستر تامین مالی در کشورهای هدف برای حفظ و ایجاد امنیت غذایی، ارتباط و تعامل سازنده با کشورهایی که منابع آبی و خاکی مناسب دارند، آینده‌نگری نیازها و برنامه مناسب برای رفع آنها و اعلام حمایت همه‌جانبه ایران از سرمایه‌گذاران خارجی در بحث کشت فراسرزمینی را از جمله این راهکارها یاد کرد.

در ادامه نشست، علی کیانی‌راد؛ رئیس مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، دانش مالی زراعت و توسعه روستایی به عنوان مدیر علمی نشست، در جمع‌بندی این نشست گفت: اهداف کشورها از زراعت فراسرزمینی و تامین مالی در آن، در ۴ دسته کلی قرار می‌گیرد. هدف اول برای تأمین کالاهایی است که امکان ساخت و ساز آن در کشور مبدأ وجود ندارد و باید در کشور مقصد ساخت و ساز شود، هدف دوم افزایش عمق نفوذ سیاسی در سایر کشورها است، هدف سوم صدور فناوری و خدمات فنی و فناوری طراحی حوزه زراعت به سایر کشورها و هدف چهارم نیز در جهت فعالیت برای رسیدن به سه هدف مذکور است.

در انتهای نشست، کارشناسان و صاحب‌نظرانی که به صورت حضوری و مجازی در نشست شرکت داشتند به بیان نقطه‌نظرات و سوالات خود پرداختند.

شایان‌ذکر است این نشست روز سه‌شنبه ۱۷ بهمن‌ماه ۱۴۰۲، به‌صورت حضوری و مجازی و با مشارکت دستگاه‌های اجرایی ملی و استانی، موسسه آموزش عالی‌ها، اندیشکده‌ها و مراکز پژوهشی کشور در سالن دکتر عظیمی مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری برگزار شد.

نشست علمی – تخصصی مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری با عنوان “کشت فراسرزمینی؛ امنیّت منابع آبی و غذا” برگزار شد. در این نشست علی کیانی‌راد رئیس مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، دانش مالی زراعت و توسعه روستایی به عنوان مدیر علمی نشست، و رضا فتوحی، مشاور وزیر جهاد زراعت و سیّد فخرالدّین عامریان؛ رئیس انجمن کشت فراسرزمینی ایران اندیشه های خود را مطرح کردند.