اگر در حوزه AI پیشرفت نکنیم، به نوعی متعلق به استعمار می‌شویم.
0 نظر
در همایش الزامات توسعه مدل زبانی بزرگ فارسی با حضور دبیر شورای عالی تحول اساسی فرهنگی، بحث‌هایی درباره AI و حکمرانی برگزار شد. در این همایش، بیان شد که AI نیازهای انسان را برآورده کرده و نقش مهمی در حکومت‌ها ایفا می‌کند، اما باید به این نکته توجه داشت که AI تنها یک ابزار است و نباید به جای انسان عمل کند. حکمرانی نیز باید با رویکرد بازتوزیع و تسهیل صورت بگیرد و مسائلی نظیر مشارکت عمومی و شفافیت از اهداف آن باشد. افراد در این حکمرانی باید شامل ساختار دولتی، بخش خصوصی و ذی‌نفعان مردمی باشند.
به گزارش دیجیاتور به نقل از شورای عالی تحول اساسی فرهنگی، همایش الزامات توسعه مدل زبانی بزرگ فارسی «AI مولد قدرت حکومت‌ها» با حضور دبیر شورای عالی تحول اساسی فرهنگی در پژوهشگاه مخابرات و تکنولوژی مخابرات برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه در این همایش درباره تدوین سند AI اظهار کرد: امروز شاهد سیستم‌های AI هستیم که نیازهای واقعی و علمی ما را تأمین می‌کند، به جای انسان عمل و حتی تدبیر می‌کند اما باید به یاد داشته باشیم که AI ساخته ذهن و روح انسان است.
وی به ارائه مثالی در این حوزه پرداخت و ادامه داد: در حوزه حکمرانی ۲۰۷ منبع را شناسایی و ۲۰۰ تعریف حکمرانی را استخراج کرده‌ایم. ۵۱ کلید واژه اصلی نیز استخراج شد که از ماشین‌های متنوع AI درباره آنها سوال شد، هر کدام پاسخ‌هایی دادند، تعاریف AI از منابع دست اول حکمرانی بهتر و دقیق‌تر بود و این تعاریف را به کمک آنها دسته‌بندی کردیم. در مجموع ۲۰ تعریف از AI دریافت شد که در کنار ۲۰۰ تعریف قبل، به تعریف جامع‌تر در این حوزه رسیدیم.
دبیر شورای عالی تحول اساسی فرهنگی بیان کرد: تعریف برگزیده از حکمرانی این است که فرآیندهای شبکه‌ای از روابط حکومتی‌گذاری، تنظیم‌گری (مقررات‌گذاری ساختارسازی نگاشت نهادی) تا گفتمان‌سازی، راهبری، هدایت‌گری، نظارت، کنترل و ارزیابی است که با مشارکت سازمان‌های دولتی و ذی‌نفعان مردمی صورت می‌گیرد، بنابراین حکمرانان این عرصه “ساختارهای دولتی، بخش خصوصی و ذی‌نفعان مردمی” هستند.
وی با بیان اینکه الگوی حکمرانی باید مشخص شود، ادامه داد: حکمرانی باید با رویکرد بازتوزیع و تسهیل در سطوح مختلف محلی، ملی، منطقه‌ای و جهانی مدنظر باشد. اهداف حکمرانی شامل مشارکت عمومی، شفافیت، مسئولیت‌پذیری، مقررات‌مندی، امنیت پایدار، رفاه عمومی و اثربخشی است.
خسروپناه افزود: اینکه در شورای عالی تحول اساسی فرهنگی سندی بنویسیم بخشی از حکمرانی است اما از روابط حکومتی‌گذاری تا اثربخشی چند فرآیند شبکه‌ای، طولانی، بسیار پیچیده و چند بعدی است. برخی حکومت‌داری را با حکمرانی یکی می‌دانند قطعا تصوّر اشتباهی دارند، حکمرانی با حکومت‌داری یکسان نیست.
وی درباره اصول حکمرانی AI حکمت‌بنیان گفت: روابط حکومتی‌گذاری و تنظیم‌گری حکیمانه مبتنی بر علم نافع عقلانی(شامل عقل نظری، عقل عملی، عقل معاش و عقل معاد) در AI باید مدنظر باشد.
دبیر شورای عالی تحول اساسی فرهنگی با بیان اینکه حکمت معادل انگلیسی ندارد، بیان کرد: حکمت از سیاق علم نافع و مبتنی بر عقل است. روابط حکومتی‌گذاری در حوزه AI باید بر اساس حکمت باشد که از جنس حقیقت و فضیلت است، باید AI که طراحی می‌کنیم مبتنی بر حقیقت و فضیلت عمل کند.
خسروپناه با تأکید بر نظارت و ارزیابی با شاخص‌های اهداف، شفافیت، عدالت و مشارکت عمومی تأکید کرد: باید سیستم‌های AI را به صورت مستمر رصد کنیم، حکمرانان شامل ساختار دولتی، بخش خصوصی و ذی‌نفعان مردمی هستند که باید در روابط حکومتی‌گذاری AI مشارکت داشته باشند. در مدل حکمرانی شورای عالی تحول اساسی فرهنگی و در سند نگاری AI، بخش خصوصی و ذی‌نفعان مردمی در روابط حکومتی‌گذاری مشارکت دارند.
دبیر شورای عالی تحول اساسی فرهنگی ادامه داد: در بحث AI خیلی عقب هستیم و باید با سرعت رشد کنیم خودمان مولّد شویم که اگر اینگونه نشود دچار شکلی از استعمار می‌شویم. در حال حاضر مهمترین نوع استعمار؛ استعمار نرم است. در دهه اخیر کارهای زیادی انجام شده است اما کافی نیستند که باید ادامه پیدا کند. کار حکومت تسهیل گری، نظارت، ارزیابی و هدایت ارزش‌هاست.
وی اضافه کرد: آموزش و گفتمان‌سازی در حکمرانی AI باید مدّنظر باشد. معیارهایی که به AI می‌دهیم باید بر اساس زیست بوم و میراث ایرانی اسلامی باشد.
خسروپناه گفت: جامعیت AI نیز باید مدّنظر باشد و حوزه‌های نظیر تعلیم و تربیت، دفاعی و امنیتی، زراعت، حقوقی، رسانه و فضای مجازی که نیاز به AI دارند در نظر گرفته شود، البته روابط حکومتی‌بسندگی اشتباه است و روابط حکومتی‌گذاری، بخشی از چند فرایند است که در درون حکمرانی AI است.
موضوع اصلی متن حکمرانی و استفاده از AI در این زمینه بهبود و توسعه‌ی مدل زبانی فارسی است. از سمت دیگر، تاکید بر ضرورت تعریف دقیق و جامع برای AI و نقش آن در حکمرانی، به‌ویژه در ارتباط با حکمرانی شبکه‌ای و تنظیم‌گری فرآیندها مورد تأکید قرار گرفته است. اهداف و اصول حکمرانی AI نیز شفافیت، مشارکت عمومی، عدالت، و امنیت پایدار را در بر می‌گیرد. به عنوان یک نتیجه کلی، متوجه می‌شویم که جهت پیشرفت در حکمرانی AI نیازمند تعیین الگوهای مشخص، نظارت مستمر، و مشارکت گسترده‌ای از سازمان‌های دولتی و ذی‌نفعان مردمی هستیم.