ارائه یک روش ارزان قیمت و کارآمد برای کشت برنج

این متن درباره یک طرح تحقیقی در حوزه زراعت است که به بررسی اثرات خشکی بخشی ریشه و کم‌آبیاری تنظیم شده بر بهره‌وری منابع آبی، گسیل گاز متان و برخی صفات فیزیولوژیکی برنج می‌پردازد. محققان در این طرح از روشی جدید به نام خشکی ناقص ریشه استفاده کرده‌اند و نتایج حاکی از قابلیت کاربرد این روش برای صرفه‌جویی در منابع آبی و کاهش ساخت و ساز گاز متان می‌باشد. یوسفیان، محقق این طرح، با اشاره به اهمیت استفاده صحیح از منابع آبی در زراعت و اثرات نامطلوب گاز متان در اکوسیستم، ضرورت توسعه روش‌های مناسب کاشت برنج و کم‌آبیاری را تاکید می‌کند. در انجام این طرح با مشکلات مالی که به دلیل افزایش نرخ دلار برای حقوق تجهیزات پیش آمده است، مواجه شده اند اما با توجه به اهمیت علمی و زیست‌محیطی آن، تلاش می‌کنند تا به نتایج قابل قبولی برسند.

به گزارش دیجیاتور به نقل از بنیاد ملی علم ایران (INSF)، بررسی مشکلات مربوط به زراعت از جمله فعالیت‌هایی است که توسط محققان این حوزه انجام می‌شود و بنیاد ملی علم ایران هم از این تحقیقات حمایت می‌کند.

«بررسی اثرات خشکی بخشی ریشه و کم‌آبیاری تنظیم شده بر بهره‌وری منابع آبی، گسیل گاز متان و برخی صفات فیزیولوژیکی برنج (رقم طارم هاشمی)» عنوان طرحی است که مصطفی یوسفیان در قالب رساله دکتری با راهنمایی علی شاه‌نظری به پایان رسانده و بنیاد ملی علم ایران هم از این طرح حمایت کرده است.

یوسفیان درباره روش این طرح گفت: در این طرح به کشت برنج به صورت نشایی پرداخته شده است که پس از جداسازی دانه‌های پوک و شکسته توسط محلول منابع آبی نمک و ضدعفونی، بذرها، جوانه‌دار شده و سپس بذرپاشی در خزانه انجام شد. عملیات نگهداری از خزانه طبق روش‌های مرسوم و براساس توصیه‌های کارشناسان انجام شده و پس از چهار برگی شدن نشاء، عملیات انتقال نشاء به زمین اصلی انجام شد.

وی ادامه داد: در این طرح برای ایجاد آبیاری کم به روش خشکی ناقص ریشه، روش کشت به صورت جوی و پشته‌ای انتخاب شد. برای آماده‌سازی زمین هم در ابتدا با تراکتور، سطح خاک مزرعه را به عمق ۲۰ سانتی‌متر شخم زدیم و پس از آن برای سبز شدن بذر علف‌های هرز موجود در خاک، یک آبیاری سبک صورت گرفت. در ادامه نیز برای کنترل علف‌های هرز، سطح زمین سم‌پاشی شد.

یوسفیان درباره علت انجام این طرح گفت: استفاده صحیح از آبی که در اختیار کشاورز قرار می‌گیرد اهمیت فراوانی دارد، زیرا اگرچه ممکن است تأثیر فعالیت‌هایی که باعث بهبود کارایی مصرف منابع آبی می‌شود؛ ناچیز باشد، اما در سطح کلان حجم منابع آبی حاصل از این صرفه‌جویی قابل توجه خواهد بود.

وی در ادامه بیان کرد: همچنین یکی از مسائل مهم در کشت برنج، موضوع پدیده گرم شدن زمین در نتیجه افزایش گازهای گلخانه‌ای در سطح جهانی است. علاوه بر این، گسیل گاز متان از اراضی زراعت و خصوصاً میزان ساخت و ساز این گاز در اراضی شالیزاری از اهمیت خاصی برخوردار است. با توجه به اینکه یکی از عوامل مؤثر بر گسیل گاز متان، روش کشت و نحوه سازماندهی منابع آبی در شالیزار محسوب می‌شود، باید میزان این تأثیر بر اساس انجام آزمایش‌های مزرعه‌ای مشخص شود تا در آینده بتوان با راهکارهای مناسب و استفاده از روش‌های جدید کاشت برنج و کم‌آبیاری در اراضی شالیزاری، علاوه بر کاهش مصرف منابع آبی و حفظ میزان ساخت و ساز مانع از تشدید این مسأله شد.

این محقق و پژوهشگر در ادامه بیان کرد: در سازماندهی کم‌آبیاری لازم است مشخص شود که چه اندازه‌ای از کم‌آبیاری و چه نوعی از آن باید اعمال شود، که برای داشتن پاسخ این سؤال باید الگوی بهینه کشت، ارزش مالی، زمان کم‌آبیاری بررسی شود و از فیزیولوژی گیاه و شرایط مورفولوژی خاک اطلاعات کافی داشت.

یوسفیان تصریح کرد: بر اساس نتایج این تحقیق، می‌توان از این روش کشت به عنوان روشی جایگزین استفاده کرد.

وی در پایان خاطر نشان کرد: یکی از بزرگترین چالش‌ها و مشکلات در انجام این طرح، نبود امکانات و افزایش هزینه‌های تحقیقاتی بود که با افزایش نرخ دلار، دسترسی به تجهیزات دشوارتر شد اما به دلیل اینکه این تحقیق جنبه پایه‌ای و علمی دارد و گاز متان گازی گلخانه‌ای است که برای اکوسیستم مضر است، تلاش کردیم تا این تحقیق حتماً به نتیجه برسد.

بررسی اثرات خشکی بخشی ریشه و کم آبیاری تنظیم شده بر بهره وری منابع آبی، گسیل گاز متان و برخی صفات فیزیولوژیکی برنج، با توجه به اینکه استفاده صحیح از آبی که در اختیار کشاورز قرار می‌گیرد اهمیت فراوانی دارد، باید مقادیر مناسب کم آبیاری و نوع آن مشخص شود تا بتوان روش‌ها و راهکارهای مناسبی را برای کشت برنج و کم آبیاری در اراضی شالیزاری پیاده‌سازی کرد. همچنین، یکی از مسائل مهم در کشت برنج، افزایش گازهای گلخانه‌ای و به ویژه گسیل گاز متان است که بررسی تأثیر روش کشت و سازماندهی منابع آبی در شالیزار بر این مسأله اهمیت دارد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که روش کشت با خشکی بخشی ریشه و کم آبیاری تنظیم شده می‌تواند به عنوان جایگزینی برای روش‌های سنتی استفاده شود. یکی از چالش‌های مهم در انجام این طرح، نبود امکانات و افزایش هزینه‌های تحقیقاتی است که با افزایش نرخ دلار و دسترسی دشوار به تجهیزات، مواجه شد. با این حال، به دلیل جنبه پایه‌ای و علمی بودن این تحقیق، و همچنین مضر بودن گاز متان برای اکوسیستم، تلاش شده است تا این تحقیق به نتیجه برسد.