شرح هنر تصویربرداری از “برای یک زنی که هیچ کس را نمی شناسم” / عدم تمرکز بر نگاه عکاسانه.

نمایشگاه عکس و چیدمان نازلی عباسی با عنوان “برای زنی که نمی شناسم”، از ۸ تا ۲۲ دی ماه در گالری شیدایی برگزار می‌شود. این نمایش شامل چیدمان اشیا و فتومونتاژ است که شامل یک چیدمان به نام “خاطرات معلق” است و ۱۶ عکس چاپ شده به علاوه ۶ فریم عکس قدیمی سوزن دوزی شده را در بر می‌گیرد. عباسی در این نمایش ترکیبی از هنر تصویربرداری، فتومونتاژ، کلاژ و سوزن دوزی را به کار برده و به بیان ایده و احساس خود پرداخته است. او درباره اینکه عکس‌های خانوادگی هم اسناد تاریخی هستند و حس احترام و قداستی که در عکس‌های خانوادگی وجود دارد، صحبت کرده است. او همچنین از وضعیت هنر تصویربرداری منازعه در ایران صحبت کرده و تغییراتی که در این حوزه رخ داده است را بررسی کرده است.

به گزارش خبرنگار دیجیاتور، گالری شیدایی از از ۸ تا ۲۲ دی ماه میزبان نمایشگاه عکس و چیدمان نازلی عباسی با عنوان «برای زنی که نمی‌شناسم» است. عباسی که در سال‌های گذشته به پژوهش آثار خلاقانه و هنر تصویربرداری مشغول بوده است، این بار تجربه مفهومی تازه‌ای را با میانجی‌گری رسانه عکس به نمایش گذاشته است. این نمایش، ترکیب چیدمان اشیا و فتومونتاژ و در واقع شامل یک چیدمان به نام «خاطرات معلق» است و ۱۶ عکس چاپ شده به علاوه ۶ فریم عکس قدیمی سوزن دوزی شده را در بر می‌گیرد. چیدمان این نمایش از ۲۵ بطری شیشه که حاوی گل‌های خشک، عکس، دکمه و نخ است، تشکیل شده است.

خاطرات زن که عکس‌هایش هستند، در بطری محبوس شده و درِ چوب پنبه‌ای از گریختن آن‌ها جلوگیری می‌کند! گویی تمام زندگی زن در یک بطری جا گرفته است. مخاطب می‌تواند با دقت در بطری‌ها، عکس‌ها و محتویات آن را کاوش کند. نازلی عباسی متولد ۱۳۵۶ در آبادان است و کارشناسی ارشد پژوهش آثار خلاقانه از دانشکده آثار خلاقانه و معماری تهران دارد. او منتخب سیزدهمین بی‌ینال عکس ایران (۱۳۹۳) است و تألیف کتابی پژوهشی درباره هنر تصویربرداری منازعه در کارنامه‌اش دیده می‌شود. عباسی در کنار شرکت در نمایشگاه‌های گروهی، کیوریتور چند نمایشگاه گروهی عکس نیز بوده است.

عباسی درباره دلیل تلفیق هنر تصویربرداری و هنرهای مفهومی در این نمایشگاه به خبرنگار دیجیاتور توضیح داد: امروز و در جریان آثار خلاقانه معاصر بیان هنری با مدیوم‌های مختلفی صورت می‌گیرد که نمی‌توان آن‌ها را به طور کامل از هم تفکیک کرد. آثار خلاقانه امروز در شاخه‌های مخلتف خود، هم‌پوشانی دارد و تفکیک آن‌ها از هم موضوع آثار خلاقانه امروز نیست. من هنر تصویربرداری، فتومونتاژ، کلاژ و سوزن دوزی را در این مجموعه ترکیب کردم، چرا که نگاهم در این مجموعه یک نگاه عکاسانه صرف نبود بلکه سعی داشتم با کمی دخل و تصرف در هنر تصویربرداری به بیان ایده و احساس خود بپردازم؛ ضمن اینکه احساس می‌کنم این تنوعِ بیان به جذابیت بصری نمایشگاه کمک خواهد کرد.

عکس‌های خانوادگی هم اسناد تاریخی هستند

وی در پاسخ به این پرسش که آیا نگاهشدر هنر تصویربرداری همچون نگاه عکاسان و پژوهشگران هنر تصویربرداری به آلبوم‌های خانوادگی، عکس‌های پرسنلی و خاطرات شخصی است، گفت: آن‌گونه که سوزان سانتاگ می‌گوید «هنر تصویربرداری هنری سوگوار است». هر پرتره‌ای که توسط دوربین ثبت می‌شود با گذشت زمان بوی مرگ و سوگ می‌گیرد. هر عکس لحظه‌ای را ثبت می‌کند که دیگر قابل تکرار نیست و وقتی از شخصی عکس می‌گیریم او را در همان لحظه خاص ثبت و تمام می‌کنیم. عکس‌های خانوادگی که شاید هنگام ثبت چندان جدی و مهم به نظر نمی‌رسند به عقیده من، اسناد تاریخی هستند که می‌توانند به طور جدی در مطالعات اجتماعی و جامعه شناسی و تاریخی مورد توجه پژوهشگران واقع شوند.

حس احترام و قداست برای عکس‌های خانوادگی

عباسی درباره این‌که تا چه حد قایل به محتوای شمایل نگارانه عکس‌های خانوادگی است، اظهار کرد: هنر تصویربرداری در اندیشه و تفکر و جایگاه وجودی خود خصلت شمایل نگاری در گذشته را تداوم داده و بر اصالت آن تاکید می‌کند. عکس‌ها به ویژه پرتره انسان‌هایی که از دنیا رفته‌اند، گاه درون یک قاب جنبه شمایلی دارند که بسیار مورد احترام و توجه بستگان است. صحنه غبار روبی از قاب عکس فردی متوفی را بارها در هنر هفتم و تلویزیون مشاهده کردیم و حس قداست و احترام را دیده‌ایم. همچنین، این جنبه از عکس را در سال‌های منازعه تحمیلی در مورد عکس شهدا از سوی مردم و خانواده‌هایشان بسیار لمس کرده‌ایم.

وی در توضیح اتفاقی کشف کردن عکس‌های آلبوم خانوادگی که در استیتمنت نمایشگاه به آن اشاره کرده است، گفت: یکی از دوستان من در شهر نورنبرگ آلمان تحصیل می‌کند و از علاقه من به عکس‌های خانوادگی قدیمی باخبر است. او این عکس‌ها را در سه هفته از بساط یک دستفروش خریداری کرده و تلاش کرده بود صرفاً عکس‌های یک زن را از میان انبوه عکس‌ها جدا کند و عکس‌های دوران نوجوانی تا پیری او را خریداری کرد، به ایران آورد و به من داد.

این هنرمند عکاس درباره تعداد بطری‌های شیشه‌ای که حاوی گل‌های خشک، عکس، دکمه و نخ هستند، نیز بیان کرد: ۲۵ بطری شیشه‌ای به لحاظ تعداد، اندیشه و تفکر خاصی ندارند و من صرفاً به جنبه چیدمان آن‌ها دقت کردم؛ چون از قبل می‌دانستم در کدام قسمت گالری نصب خواهند شد، بنابراین یک ردیف ۱۲ تایی و یک ردیف ۱۳ تایی در نظر گرفتم.

وی در پایان درباره وضعیت امروز هنر تصویربرداری منازعه توضیح داد: آن‌چه من در کتابم بررسی کردم، وضعیت هنر تصویربرداری در سال‌های منازعه تحمیلی عراق علیه ایران بود و عکس‌هایی در مطبوعات چاپ می‌شد که هیچ تشابهی با هنر تصویربرداری منازعه امروز ندارد. عکاس منازعه امروز علاوه بر دوربین دیجیتال به موبایل و شبکه جهانی دسترسی دارد، عکاس منازعه امروز با وجود فضای مجازی، خود صاحب رسانه است. بزرگ‌ترین مسأله در بازه زمانی که من بررسی کردم ارسال اثر سینمایی ظهور نشده و عکس‌ها به مطبوعات و مجله مربوطه بود. یعنی در این نوع هنر تصویربرداری عنصر «زمان» به شدت تغییر کرده است.

گالری شیدایی در دی ماه ۸ تا ۲۲، نمایشگاه عکس و چیدمان نازلی عباسی با عنوان «برای زنی که نمی‌شناسم» را برگزار کرده است. در این نمایش، چیدمان “خاطرات معلق” که شامل ۱۶ عکس چاپ شده و ۶ فریم عکس قدیمی سوزن دوزی شده است، به نمایش گذاشته شده است. مخاطبان می‌توانند با دقت در بطری‌ها، عکس‌ها و محتویات آن‌ها را کاوش کنند. نگاه عباسی در این نمایشگاه، نگاهی غیرعکاسانه به بیان ایده و احساس خود است. عکس‌های خانوادگی نیز اسناد تاریخی هستند و می‌توانند در مطالعات اجتماعی، جامعه شناسی و تاریخی مورد توجه قرار بگیرند. عباسی به جنبه شمایل نگاری در عکس‌های پرتره و تأثیر آن در ایجاد حس احترام و قداست اشاره می‌کند. یکی از دوستان عباسی عکس‌های آلبوم خانوادگی را به ایران آورده است که از آنها استفاده کرده است. درباره بطری‌های شیشه‌ای در نمایشگاه نیز اظهار کرده است که تعداد آنها اهمیتی ندارد و تمرکزش بر روی چیدمان آنها بوده است. در نهایت، عباسی درباره وضعیت هنر تصویربرداری منازعه امروز صحبت کرده و اشاره کرده که تکنولوژی و امکانات مختلفی برای عکاسان منازعه در دسترس است و “زمان” در این نوع هنر تصویربرداری تغییر کرده است.