ما در حال تماشای یک روایت خیالی بازتر و پخته تر در انیمیشن هستیم: لزوم شناخت مخاطب هدف

در گفت‌وگو با خبرنگار دیجیاتور، هدی اثنی‌عشری، یکی از داوران بخش ملی سیزدهمین جشنواره پویانمایی تهران، به پیشرفت‌های سینمای انیمیشن پرداخت و اشاره کرد که اثر سینمایی‌های امسال روایت‌های پخته‌تری دارند و در تمام بخش‌ها کیفیت بالایی دارند. او نکته ضعف سینمای انیمیشن را در عدم شناخت مخاطب و ناسازگاری آثار با گروه سنی مخاطبان عنوان کرد و بیان کرد که برخی از اثر سینمایی‌ها به جای ارتباط با کودکان، بیشتر برای بزرگسالان مناسب هستند. او همچنین اهمیت برگزاری نشست‌های بررسی و نقد در طول سال برای ارتقای سینمای انیمیشن تأکید کرد و از اثرات مشکلات مالی و شیوع کرونا بر روند ساخت و ساز انیمیشن در ایران نیز سخن گفت.

هدی اثنی‌عشری یکی از داوران بخش ملی سیزدهمین جشنواره پویانمایی تهران در گفت‌وگو با خبرنگار دیجیاتور با تاکید بر اینکه سینمای انیمیشن سال‌هاست که به لحاظ بصری به سطح مطلوب رسیده و می‌توان گفت که در این حوزه تقریبا ضعفی ندارد، بیان کرد: پیش از این معمولا ضعف‌هایی در کارگردانی، فیلمنامه و روایت بود ولی اثر سینمایی‌های امسال نسبت به سال‌های گذشته روایت‌های پخته‌تری دارند. کیفیت اثر سینمایی‌ها در تمام بخش‌ها از هر نظر پیشرفت خوبی داشته است و در بخش معرفی محصولات نیز شاهد پیشرفت بسیار چشمگیرتری هستیم.

این کارگردان انیمیشن عنوان کرد: رقابت در بخش اثر سینمایی کوتاه معمولا بیشتر از سایر بخش‌هاست و در این دوره جشنواره نیز با توجه به اینکه متقاضی بیشتری در این بخش وجود دارد و آثار سطح کیفی بالایی دارند، رقابت سنگین‌تر و جدی‌تر است و در بخش‌های تجربی، سریال، سینمای بلند و معرفی محصولات رقابت کمتر به نظر می‌رسد.

اثنی‌عشری درباره ضعف‌های موجود در سینمای انیمیشن گفت: به نظر من ضعفی که سینمای انیمیشن به آن دچار است بیش از هر چیز به مقوله مخاطب‌شناسی مربوط می‌شود و متاسفانه بیشتر آثار ما در شناخت مخاطب و اینکه مخاطب هدفشان چه قشر یا گروه سنی است، بلاتکلیف هستند و این اشکال در سینمای لایواکشن ما هم دیده می‌شود.

وی افزود: همچنین در برخی اثر سینمایی‌های کودک، شوخی‌های زیادی می‌بینیم که اصلا کودکان نمی‌توانند متوجه آن شوخی شوند یا حتی برخی شوخی‌ها مناسب کودکان نیست. شناخت مخاطب یکی از اصلی‌ترین مسایلی است که باید به آن توجه داشت اما بسیاری از اثر سینمایی‌ها در مواجهه با گروه مخاطبان خود بلاتکلیف هستند. این ضعف در گذشته بسیار بیشتر به چشم می‌خورد، البته امسال می‌توان گفت که کم‌رنگ‌تر شده اما همچنان وجود دارد. در بسیاری مواقع اثر سینمایی‌هایی که برای کودکان ساخته شده‌اند، آثار سنگینی هستند و برخی آثار که برای بزرگسال ساخته شده‌اند، آثار سبکی هستند.

کارگردان انیمیشن کوتاه «بوریم بازار» درباره نقش جشنواره پویانمایی در رشد و ارتقای سینمای انیمیشن در ایران گفت: زمانی تنها جایی که می‌شد اثر سینمایی‌های انیمیشن را تماشا کرد، جشنواره بود اما به واسطه گسترده شدن درگاه‌های دسترسی به آثار انیمیشن مثل بستر نرم‌افزاری‌ها و جشنواره‌های بسیاری که برگزار می‌شوند، این نقش جشنواره‌ها کمرنگ‌تر شده است. زمانی جشنواره‌ها نقشی شبیه موسسه آموزش عالی و مدرسه داشتند اما امروز تنها برگزاری جشنواره نمی‌تواند کمک‌کننده باشد و نقشی سازنده داشته باشد بنابراین لازم است در این رویدادها بیش از هر چیز نشست‌هایی برای نقد و بررسی این هنر هفتم برگزار شود. البته قطعا نباید این نشست‌ها به روزهای جشنواره محدود شوند.

وی یادآور شد: ما معمولا شاهد برگزاری جشنواره و پرداختی فشرده به این هنر هفتم در روزهایی محدود هستیم و متاسفانه پس از پایان جشنواره دیگر همه چیز فراموش شده و تا یک یا دو سال بعد که دوباره جشنواره برگزار شود، کسی به این هنر هفتم و ضعف‌هایش نمی‌پردازد. لازم است که در طول سال آثار نمایش داده شوند و مورد بررسی قرار گیرند تا نقاط ضعف و قوت‌ها مشخص شوند.

عضو هیات مدیره انجمن صنفی اثر سینمایی‌سازان انیمیشن ایران در پایان درباره امکان برگزاری سالانه جشنواره پویانمایی گفت: به لحاظ کیفی انیمیشن ایران امروز این قابلیت را دارد که آثارش با هم رقابتی جدی داشته باشند اما به واسطه مشکلات مالی که در یک سال گذشته شدت گرفته، سرعت ساخت و ساز آثار کاهش پیدا کرده و تعداد آثار کمتر شده است. متاسفانه وضعیت مالی بر بستن قراردادها و به ویژه در تولیدات دولتی وقفه‌ای ایجاد کرده که در کمیت دچار ضعف شده‌ایم. البته این معضل تنها مربوط به وضعیت مالی نمی‌شود و پس از شیوع کرونا استودیوهای بزرگ هم دچار مشکل شده‌اند و تغییرات بزرگی در روند کار آنها صورت گرفته است.

سیزدهمین جشنواره پویانمایی تهران هم‌چون دوره‌های گذشته در چهار بخش مسابقه، خارج از مسابقه، نمایش ویژه و چشم‌انداز از ۱۳ تا ۱۷ اسفند ۱۴۰۲ در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار خواهد شد.

کیفیت انیمیشن‌ها در تمام بخش‌ها از هر نظر پیشرفت خوبی داشته است و در بخش معرفی محصولات نیز پیشرفت بسیار چشمگیرتری را مشاهده می‌کنیم. رقابت در بخش اثر سینمایی کوتاه معمولا بیشتر از سایر بخش‌هاست و در این دوره جشنواره با توجه به وجود متقاضی بیشتر و آثار با کیفیت بالا، رقابت سنگین‌تر و جدی‌تر است.ضعف‌های موجود در سینمای انیمیشن به مقوله مخاطب‌شناسی مربوط می‌شود و بیشتر آثار در شناخت مخاطب و هدف قشر خاصی بی‌توجه هستند. نقش جشنواره پویانمایی در رشد و ارتقای سینمای انیمیشن در ایران کاهش یافته است و برگزاری نشست‌های بیشتر برای بررسی این هنر هفتم ضروری است. مالی که در آخرین سال به شدت تحت تاثیر قرار گرفته، تعداد آثار انیمیشن کاهش یافته و وضعیت استودیوهای بزرگ نیز دچار مشکلات شده است.