وضعیت بازار جهانی طلا چگونه خواهد بود؟ / بهترین پرتفو بورسی

در سال ۱۴۰۲، دانش مالی ایران با رکودی بالغ بر ۴۰ درصد تورم و روابط حکومتی‌های انقباضی درگیر بود. در گفتگویی با امیرحسین جنانی که درباره وضعیت مالی ایران و جهان در سال گذشته بود، توجه به وضعیت طلا، ریسک‌ها و دلار مورد بررسی قرار گرفت. او پیش‌بینی کرد که با توجه به افزایش نگرانی‌های ژئوپولیتیکی، قیمت طلا به شدت صعود خواهد کرد. او نیز به اهمیت رمزارزها در بازارهای تامین مالی اشاره کرد. اما در مورد اوضاع دانش مالی ایران، تورم بالاتر از متوسط، کسری برنامه‌ریزی مالی و مشکلات ناشی از انس طلا و انعقادات مالیاتی بحث شد. او پیشنهاد داد که برای سال جدید یک پرتفوی مناسب براساس آمارهای درآمد و سود شرکت‌ها و نمادهای مختلف انتخاب شود، و به شیوه‌های مختلف برای تنظیم این پرتفو پرداخت.

به گزارش خبرنگار دیجیاتور، سال ۱۴۰۲ سالی پر فراز و نشیب با چاشنه رکودی برای دانش مالی ایران بود، سالی که هم روابط حکومتی‌های انقباضی نهاد مالی و وزارت دانش مالی در آن عملیاتی شد و هم تورم بالای ۴۰ درصد بود، در نتیجه سال ۱۴۰۲ سالی خاص و ویژه برای دانش مالی ایران بود، در گفتگو با امیرحسین جنانی کارشناس بازار سرمایه به شرح وضعیت دانش مالی ایران و جهان در سالی که گذشت پرداخته‌ایم که قسمت دوم گفت‌وگو به شرح زیر است:

وضعیت انس طلا در بازار جهانی چگونه خواهد بود؟

چشم‌انداز قیمت انس جهانی به دلیل احتمال افزایش تنش‌های ژئوپولتیک افزایشی است می‌توان انتظار داشت قیمت طلا در سال آینده روند صعودی را تجربه کند. البته میزان این صعود تابعی از افزایش ریسک است.

از مهم‌ترین ریسک حال حاضر بازار سرمایه، خود حکومت است. اگر حکومت دخالت خود را در دانش مالی کاهش دهد جریانات منطقه‌ای و امنیتی و بیرون از کشور اثر زیادی بر بازار نخواهد گذاشت. همان‌طور که جریان پاکستان که اتفاق افتاد بازارسرمایه یک تا دو روز منفی بود اما زمانی که حکومت در پالایشگاه‌ها دخالت کرد بازار ۵ تا ۶ روز منفی بود. این موضوع نشان می‌دهد که بازار بیشتر از حکومت می‌ترسد تا عوامل بیرونی و احتمال می‌دهد که ریسک‌های بیرونی در حقیقت به وقوع نخواهند پیوست.

در سال آخر ریاست جمهوری کمی بعید به‌نظر می‌رسد حکومت از بازار سهام حمایت کند و بررسی برنامه‌ریزی مالی حکومت نشان می‌دهد در حال حاضر به حدی اوضاع برنامه‌ریزی مالی‌ای خراب است که در واقع اولویت حکومت رضایت بورسی‌ها نیست و اولویت‌های دیگری دارد.

رئیس فدرال رزرو، هنگام سخنرانی در مقابل قانونگذاران در کنگره، نسبت به چشم‌انداز تورم احتیاط کرد. در حالی که او اظهار داشت احتمالاً در اواخر سال جاری نرخ‌ها کاهش خواهند یافت، اما عدم قطعیت در مورد زمان‌بندی احتمالی نشان می‌دهد که فدرال رزرو در مورد سرعت کاهش تورم تردیدهایی دارد.

با این حال، این امر مانع از افزایش چشم انداز سرمایه گذاران برای کاهش نرخ نشد. سناریو فرود نرم که به موجب آن دانش مالی ایالات متحده به اندازه‌ای کاهش می‌یابد که فدرال رزرو بتواند روابط حکومتی‌های خود را تسهیل کند، همچنان بر سنتیمنت ریسک در بازارها تأکید می‌کند.

رشد در ژانویه کمی تغییر کرد، بنابراین بهبود در فوریه برای حفظ این سناریوی طلایی ضروری است. انتظار می‌رود، انتشار شاخص خرده فروشی در روز پنجشنبه همین کار را انجام دهد. پیش‌بینی می‌شود پس از افت ۰.۸ درصدی ماهانه در ژانویه، این شاخص در فوریه ۰.۳ درصد افزایش یابد.

آقای جنانی درباره بیت کوین و دیگر رمزارزها نیز نظرتان چیست؟

جی‌پی‌مورگان پیش‌بینی می‌کند که حجم واقعی بازار صندوق‌های بیت کوین در دو تا سه سال آینده به ۶۲ میلیارد دلار می‌رسد. این پیش‌بینی در حالی صورت گرفته است که علاقه و تامین مالی در صندوق‌های معاملاتی رمز ارزها، به‌ویژه از زمان راه‌اندازی آن‌ها در دو ماه پیش، به شدت افزایش یافته است.

با این حال، صندوق‌های معاملاتی طلا همچنان حاکم بر ایالات متحده هستند و در حدود ۹۲ تریلیون دلار دارای دارایی هستند. با این حال، صندوق‌های معاملاتی بیت کوین جایگاه دوم را در میان صندوق‌های کالاها در کشور به دست آورده‌اند. این نشان می‌دهد که اهمیت رمز ارزها در بازارهای تامین مالی به شدت در حال افزایش است.

مقایسه بین Bitcoin و طلا متداول است، زیرا هر دو به عنوان ابزارهای تامین مالی مشابهی مورد بررسی قرار می‌گیرند. هیچکدام از این دو دارای درآمد نقدی اساسی نیستند، اما هر دو به دلیل محدودیت ساخت و ساز آن‌ها، به عنوان سپری قوی در برابر تورم شناخته می‌شوند.

در سال آینده با توجه به تداوم تورم کالاها و خدمات و حتی با وجود اندکی کاهش در نرخ تورم، در بدترین سناریوها هم؛ قیمت سهام احتمالاً بازدهی در حد تورم عمومی را کسب می‌کند.

به دانش مالی ایران بازگردیم، درباره کسری برنامه‌ریزی مالی، درآمدهای حکومت و فروش منابع هیدروکربن تحلیل تان چیست؟

در حال حاضر یک مقداری کسری برنامه‌ریزی مالی ناشی از درآمد محقق نشده حکومت از محل فروش منابع هیدروکربن اتفاق افتاد و باعث شد حکومت به انضباط مالی و کاهش هزینه و… روی بیاورد. اگر با همین رویکرد حکومت جلو برود و کسری برنامه‌ریزی مالی را به افزایش پایه پولی تبدیل نکند و استقراض از نهاد مالی و کسری برنامه‌ریزی مالی احتمالیش را سازماندهی کند، ما بازار باثباتی را خواهیم داشت.

از زمانی که حکومت‌ها تصمیم گرفتند فشار را از درآمدهای نفتی برداشته و به سمت کسب درآمد از طریق وجوه دولتی روی آوردند، بحث وجوه دولتی‌ها در پیش‌نویس برنامه‌ریزی مالی هر سال در مرکز توجهات قرار می‌گیرد. برنامه‌ریزی مالی آینده نیز از این قاعده مستثنی نمانده است. بر این اساس درآمد مالیاتی حکومت در برنامه‌ریزی مالی سال آینده، ۴۹.۸ درصد افزایش داشته و برخی فعالان بازار آن را عاملی مهم برای نگرانی سرمایه‌گذاران بازار سهام می‌دانند.

دانش مالی ایران از منظر تورم همچنان در تورم‌های بالاتر از متوسط بلندمدت به سر برد و از نظر متوسط، در سطح وضعیت پنج سال گذشته بوده است. امر غیر قابل توضیحی در وضعیت تورم وجود ندارد. از منظر رشد مالی نیز در حدود متوسط بلندمدت دوران پس از منازعه به سر برد و آن هم امر غیر قابل توضیحی ندارد.

مد روز نرخ تورم ایران صعودی است، در واقع، با نادیده گرفتن نوسانات موقتی تورم، دانش مالی ایران به تدریج در مسیر متوسط تورم‌های بالاتر قرار گرفته است و بنابراین دانش مالی ایران در دهه ۱۳۹۰، گرایش به برگشت به متوسط نرخ تورم ثابتی نداشته است، گرچه در سال ۱۴۰۲ اندکی گرایش به سمت پایین را به نمایش گذاشت.

دانش مالی ایران دچار انواعی از ناترازی است و این ناترازی ها عامل خلق و رشد نقدینگی است. بنابراین به صورت بنیادی نیروی مد روز صعودی تورم فراهم شده است. حتی اگر محدودیت‌های بین‌المللی هم نبودند، درآمدهای نفتی و رانت ذخایر زمین در مقایسه با گذشته، محدودتر شده است. به همین دلیل امکان کمتری برای کنترل تورم وجود دارد.

علاوه بر کاهش احتمال شوک بیرونی به دانش مالی ایران، متأثر از منازعه خاورمیانه، در پیش گرفتن روابط حکومتی‌های مالی بسترساز رشد پایدار و کاهش مداخله حکومت در بازار کالاها و خدمات به ویژه به شکل قیمت گذاری می‌تواند به بهبود چشم انداز بازار سهام کمک کند.

چند مورد از شوک‌های درونی دانش مالی ایران را نام ببرید

موضوع خبر نرخ برق و افزایش آن شوک دوباره به برخی از صنایع و شرکت‌ها بود که نشان می‌دهد حکومت همچنان در پی جبران کسری برنامه‌ریزی مالی خود از جیب شرکت‌هاست و نگاهی به فضای سود و زیانی و تامین مالی نمی‌کند و دقیقاً این همان نقطه‌ای است که به نظر نشان می‌دهد حکومت تقریباً با زدن یکی یکی مشوق‌های تامین مالی در این کشور مسیر عجیبی را انتخاب کرده که به زودی اثرات آن را در عدم تشکیل سرمایه و کوچک شدن شرکت‌های بزرگ خواهیم دید وقتی نرخ سود بی‌دردسر بالای ۳۵ است و تأمین مالی اعداد ۴۰ درصد را نشان می‌دهد، وقتی ریسک تورم را دارید ریسک محدودیت‌های بین‌المللی و نرخ گذاری‌های دستوری، وقتی دلار فروش خارجی شما توسط نهاد مالی ضبط می‌شود و هیچ اختیاری روی فروش آن ندارید، وقتی قیمت مواد اولیه و انرژی با نرم اروپا و آمریکا با شما محاسبه می‌شود نمی‌توان با قواعد مالی به این راحتی‌ها بازی کرد و تبعاتی نداشت

یک مسیر درست از هدایت جریان نقدینگی به سمت بازار سرمایه و گسترش بازار اولیه و و ایجاد شرکت‌های متعدد می‌تواند به رونق مالی این کشور کمک کند و نقدینگی را به مسیر درست و جالب خود پیش ببرد جایی که جریان پول با مواجهه پروژه‌ها و رویدادهای مختلف درگیر شده و هوس سر زدن به سایر بازارها را نمی‌کند

اما کاری که طی این مدت چند سال روابط حکومتی گذاران و حتی حکومت سیزدهم انجام داد این بود که تمام پایه‌های اعتماد به بازار سرمایه را یکی یکی خراب کرد نقدینگی را افزایش داد و حالا که این پول باید به نوعی در جریان ساخت و ساز و اشتغال و دانش مالی حرکت کند و با ابزار بازار سرمایه برای پروژه‌ها تجهیز شود به درماندگی افتاده و برای حفظ خود به بازارهای نظیر ارز و سکه و ارز دیجیتال و هر جایی به غیر از بازار سرمایه و سپرده‌های بانکی می‌رود

با فرض اینکه شوک سیاسی و بیرونی رخ ندهد و حکومت بر تداوم روابط حکومتی انقباضی خود باقی بماند، انتظار بر آن است که روند نزولی اما ملایم تورم در سال ۱۴۰۳ تداوم یابد اما انتظاری واقع بینانه و منصفانه نیست که تورم کاهش خیلی چشمگیری را تجربه کند.

حال اگر بخواهیم به صورت جزئی یک پرتفوی مناسب برای سال جدید بچینیم باید چه مولفه‌هایی را رعایت کنیم

بر اساس آمارهای مربوط به درآمد و سود خالص نمادهای صنایع مختلف، دو نوع پرتفوی مختلف می‌توان برای سال ۱۴۰۳ تنظیم کرد که بر اساس یکی از آن‌ها بتوان همراه با شاخص کل، و بر اساس دیگری بتوان همگام با شاخص هم وزن حرکت کرد و ریسک را حداقل کرده، و به سود رسید. اگر هدف سرمایه‌گذار به سود رسیدن از طریق شاخص کل باشد، باید ۱۸ درصد از پرتفوی مدنظر از تولیدی مواد شیمیایی-متنوع، ۱۴ درصد آهن و فولاد، ۱۰ درصد کانی‌های فلزی، ۱۰ درصد فرآورده‌های نفتی، ۸‌درصد ساخت و ساز فلزات گرانبهای غیرآهن، ۸‌درصد بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، ۴‌درصد وسایل نقلیه و قطعات، ۴‌درصد پوشش ریسک، ۳‌درصد زراعت، شکر، خوراکی و آشامیدنی، ۳‌درصد دارویی و در نهایت ۲‌درصد نیز از تولیدی سیمان، آهک و گچ تشکیل شده باشد. به نظر می‌رسد که با این ترکیب پرتفوی ما ۸۴ درصد رفتارش در قیمت پایانی شبیه به شاخص کل خواهد بود.

اما حرکت همراه با شاخص هموزن به نسبت شاخص کل کار سخت‌تری است. بر اساس آمارهای گفته شده، اگر سرمایه‌گذار بخواهد که همگام با شاخص هموزن به سود برسد، باید ترکیب ذیل را در پرتفوی خود بر اساس درآمدهای هر شرکت و نماد در صنایع ذکر شده بچیند: ۱۴ درصد زراعت، شکر، خوراکی و آشامیدنی، ۸‌درصد دارویی، ۷‌درصد سیمان، آهک و گچ، ۷‌درصد مواد شیمیایی متنوع، ۶‌درصد وسایل نقلیه و قطعات وسایل نقلیه، ۵‌درصد آهن و فولاد، ۴‌درصد پوشش ریسک، ۳‌درصد ساخت و ساز فلزات گرانبهای غیرآهن، ۳‌درصد بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، ۲‌درصد کانی‌های فلزی و در نهایت ۲‌درصد فرآورده‌های نفتی. بررسی‌ها نشان می‌دهند که با داشتن این ترکیب در پرتفو، می‌توان تا حدود ۶۳ درصد رفتار شاخص هموزن را تعقیب کرد.

با توجه به وضعیت دانش مالی ایران و جهان، قیمت طلا در بازار جهانی ممکن است در آینده به دلیل افزایش تنش‌های ژئوپولیتیک افزایش یابد. افزایش قیمت طلا بستگی به افزایش ریسک‌ها دارد و از جمله این ریسک‌ها، حکومت است. در شرایط کنونی، حکومت بیشتر از عوامل بیرونی موجب ترس در بازار سرمایه می‌شود و تأثیر زیادی بر بازار ندارد. بیت کوین و رمزارزها نیز به عنوان ابزارهای تامین مالی مورد توجه قرار می‌گیرند، در حالی که صندوق‌های معاملاتی بیت کوین جایگاه مهمی در بازارهای تامین مالی به دست آورده‌اند. دانش مالی ایران نیز با مشکلاتی مانند کسری برنامه‌ریزی مالی و تورم مواجه است، اما اگر حکومت بتواند به موفقیت مالی و کاهش هزینه‌ها را به دست آورد، بازار باثباتی روبرو خواهد بود. توجه به شاخص‌ها و سود خالص نمادهای مختلف می‌تواند کمک کننده در تدوین یک پرتفوی مناسب برای سال جدید باشد.