نصیریان به پرسش‌های تقوایی پاسخ نداد و انتقاد خود را به دست گرفت
0 نظر
اثر سینمایی سینمایی «ناخدا خورشید» به کارگردانی ناصر تقوایی، به همکاری فیلمخانه ملی ایران و با حضور بازیگران اصلی و هنرمندان معروف، برای نمایش در سالن فردوس نگارخانه هنر هفتم که با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار شد. در این مراسم، سعید قطبی‌زاده نویسنده و منتقد هنر هفتم اظهاراتی داشت که به تجلیل از ویژگی‌های خاص این اثر سینمایی اشاره کرد. او به این اثر سینمایی به عنوان یکی از محبوب‌ترین‌ها در سینمای ایران اشاره کرده و توجه به جزئیات آن را تحسین کرده است. همچنین، علی نصیریان بازیگر این اثر سینمایی، درباره تجربه خود و همکاری با تقوایی و تشکر از زحمات او صحبت‌هایی داشت. از سوی دیگر، هارون یشایایی تهیه‌کننده اثر سینمایی، تفاوت در اندیشه اثر سینمایی‌های تقوایی و مهرجویی را بیان کرد و نگاه خود به نقش تهیه‌کننده در هنر هفتم را تبیین کرد. این مراسم، با حضور هنرمندان معروف و اعضای نگارخانه هنر هفتم، از تلاش‌ها و ابتکارات سازندگان این اثر بزرگ سینمای ایران سخن‌گفته شد.
به گزارش دیجیاتور به نقل از روابط‌عمومی نگارخانه هنر هفتم، نسخه اصلاح و مرمت‌شده اثر سینمایی سینمایی «ناخدا خورشید» ساخته ناصر تقوایی با همکاری فیلمخانه ملی ایران و با حضور علی نصیریان بازیگر، هارون یاشایی تهیه‌کننده، سعید قطبی‌زاده نویسنده و منتقد هنر هفتم و جمعی از هنرمندان و علاقه‌مندان به سینمای ایران در سالن فردوس نگارخانه هنر هفتم به نمایش درآمد.
سعید قطبی‌زاده منتقد، نویسنده و کارشناس هنر هفتم نیز گفت: «ناخدا خورشید» یکی از اثر سینمایی‌های محبوب من در سینمای ایران است و از بار اول که در نوجوانی این اثر سینمایی را دیدم تا به امروز که شاهد نسخه اصلاح‌شده آن بودم هیچ‌گاه نظرم نسبت به آن تغییر نکرده بلکه هر بار بهتر و مرغوب‌تر جلوه کرده است.
وی ادامه داد: پرسش‌های بی‌پاسخی درباره این اثر سینمایی وجود دارد که هیچ‌گاه ناصر تقوایی درباره‌شان توضیح دقیقی نداد و این جلسه با حضور ۲ بزرگوار فرصت خوبی برای طرح بسیاری از این پرسش‌ها است. تقوایی این جسارت را داشت که در سال‌های اولیه تحول اساسی و در اوج معرفی محصولات ضدآمریکایی رمانی از یک نویسنده آمریکایی را به اثر سینمایی برگرداند. اغلب اثر سینمایی‌های ماندگار در مطالعات تاریخی سینمای ایران سفارشی نیستند و خودانگیخته ساخته شده‌اند. خاستگاه تقوایی نوشتار خلاقانه بوده و او بزرگ شده اقلیمی است که «نویسنده‌خیز» است و تاکنون نویسندگان و شاعران بزرگی را پرورانده است.
«ناخدا خورشید» سند زنده‌ای از شکوه سینمای ایران است
این منتقد هنر هفتم در بخش دیگری از صحبت‌های خود اظهار کرد: خوانشی که تقوایی از رمان «داشتن و نداشتن» همینگوی کرده از این جهت جالب توجه است که درآمیخته با مایه‌های بومی ما است. طوری که اگر کسی این رمان را نخوانده باشد، محال است تصور کند اثر سینمایی تقوایی اقتباسی از یک رمان آمریکایی است. اثر سینمایی جزییات خیره‌کننده‌ای دارد؛ در تلفیق فضای بومی جنوب ایران با درونمایه‌های اصلی رمان.
قطبی‌زاده گفت: مکان و زمان در «ناخدا خورشید» به‌گونه‌ای طراحی شده که میشود فرضا تحلیل تقوایی از مطالعات تاریخی معاصر ایران یا شناخت عمیقش از میراث مردمان جنوب را در آن دید. این‌ها راز جاودانگی این اثر است در کنار بازی‌های درست و دیالوگ‌نویسی متبحرانه تقوایی که بازتاب عشق او به نوشتار خلاقانه است.
وی افزود: سال‌ها پیش با علی نصیریان در دفتر ماهنامه اثر سینمایی حرف می‌زدیم و او از انتخاب دوبلور نقش خود ناراحت بود. هم در بازی نصیریان و هم در گویندگی ژرژ پطروسی ویژگی‌هایی وجود دارد که شخصیت مستر فرحان را از تصویری که همیشه از علی نصیریان داشته‌ایم دور می‌کند. دلال‌صفتی و چرب‌زبانی از همان ابتدا در ترسیم شخصیت وارد شده و تا انتها پیش می‌رود. چه فصل فوق‌العاده‌ای است تدوین همزمان مرگ او با پرندگان گرسنه دریایی.
قطبی‌زاده با بیان اینکه یکی از بهترین بازی‌های سینمای ایران متعلق به سعید پورصمیمی در این اثر سینمایی است، افزود: شیوه او در ایفای نقش، تداوم شیوه فنی‌زاده است در شاهکار دیگری از کارگردان، یعنی «دایی جان ناپلئون». پورصمیمی در یکی از اولین تجربه‌هایش قله‌ای را فتح کرد که بعدها خودش هم دیگر به نزدیکی‌های آن نرسید. به هر ترتیب «ناخدا خورشید» اثر سینمایی با اصالتی است، سند زنده‌ای از شکوه سینمای ایران و نمونه‌ای بی‌بدیل در نمایش خلاقیت است.
خاطره علی نصیریان از توقف فیلمبرداری «ناخدا خورشید»
علی نصیریان بازیگر اثر سینمایی «ناخدا خورشید» نیز گفت: برای ناصر تقوایی آرزوی سلامتی می‌کنم. از نظر من ایشان یک گوهر درخشان و یک هنرمند خلاق است. همان‌طور که می‌دانید در مساله آثار خلاقانه، جوهره اصلی خلاقیت است. در این اثر سینمایی بازیگری مانند فتحعلی اویسی که در بسیاری از آثار کمدی با شوخی مردم را سرگرم می‌کرد، شخصیتی ویژه را خلق می‌کند و این اتفاق محصول کارگردانی است که او را هدایت کرد.
وی ادامه داد: تقوایی زمانی که فیلمنامه را به من داد گفت می‌توانی نقش خود را از میان ۲ شخصیت ناخدا و مستر فرحان انتخاب کنی. من به او گفتم نظر شما کدام نقش است؟ و او نقش مستر فرحان را به من واگذار کرد و برای ناخدا کسی را انتخاب کرد که درجه یک بود و به نظرم بهترین نقش‌پردازی در کارنامه داریوش ارجمند است.
نصیریان ادامه داد: تقوایی به من گفت که مستر فرحان یک دلال و یکی از دندان‌های او طلا است و همین موضوع کافی بود تا من کاملا متوجه شخصیت او بشوم. اینکه یک شخصیت دلال دندان طلا داشته باشد، ایده فراوانی در اختیار بازیگر قرار می‌دهد. تقوایی به دلیل کسالت در میان ما حاضر نیست اما باید از زحمات این مرد پاسداری کنیم. او تلاش بسیار زیادی برای ساخت این اثر سینمایی انجام داد. زمانی که فیلمبرداری «ناخدا خورشید» متوقف شد من، داریوش ارجمند و سعید پورصمیمی به ارشاد رفتیم و التماس کردیم تا برای ادامه فیلمبرداری حمایت‌هایی از آن صورت بگیرد چراکه اثری بسیار درخشان بود.
نصیریان با بیان اینکه هارون یشایایی به سینمای ایران خدمت زیادی کرده است، ادامه داد: امثال او، تقوایی و مهرجویی سینمای ایران را شکل دادند. این‌ها افراد درجه یکی بودند. میراث رکن زندگی، حیات و هویت یک ملت است و آثار خلاقانه بخش زیبای آن است. امثال کیمیایی، گلستان و فرهادی از سرمایه‌های این ملت هستند. باید توجه داشت که سرمایه یک کشور تنها منابع هیدروکربن و پتروشیمی نیست بلکه سرمایه‌های انسانی ما ملت‌ساز بوده و هویت ملی ایرانی را برای دنیا تصویر می‌کند.
بازیگر اثر سینمایی «گاو» ادامه داد: من سال‌ها این اثر را ندیده بودم و اکنون که به تماشای آن نشستم برایم بسیار جذاب بود. یکی از مهم‌ترین کارهای اولیه یک کارگردان، انتخاب بازیگران درست برای اثر سینمایی است و تقوایی این کار را بسیار ماهرانه انجام داده بود و همگی درخشان هستند.
گلایه‌ام را درباره دوبله اثر سینمایی پس می گیرم
وی ادامه داد: ارزش‌ها و آثار خلاقانه یک بازیگر به کوتاهی و بلندی نقش نیست، بلکه این موضوع به حضور او بستگی دارد. در اثر سینمایی «خورشید» مجید مجیدی نقش کوتاهی برعهده داشتم اما در همان سکانس‌های کوتاه توانستم خودم را نشان دهم. پروانه معصومی نیز در همان اندازه، بسیار زیبا در «ناخدا خورشید» ایفای نقش کرد.
نصیریان درباره دوبله نقش خود گفت: اکنون که پس از سال‌ها اثر سینمایی را دیدم گلایه خود درباره دوبله اثر سینمایی را پس می‌گیرم و به نظرم دوبله این اثر بسیار موفق بوده است. علی حاتمی هم به دوبله اعتقاد داشت اما من این عقیده را ندارم و معتقد به صدای بازیگر هستم.
نصیریان بیان کرد: خوشحالم که امروز یشایایی را ملاقات کردم و از نگارخانه هنر هفتم و خانم حیدرآبادی بسیار تشکر می‌کنم که چنین مراسمی را برگزار می‌کنند تا افرادی که به آثار خلاقانه این کشور علاقه دارند کارهای گذشتگان را تماشا کنند و این اقدام بسیار خوب و مثبتی از سوی نگارخانه هنر هفتم است که امیدوارم تداوم داشته باشد.
مهرجویی و تقوایی در چه زمینه‌هایی متفاوت بودند؟
نصیریان درباره تفاوت کار تقوایی و زنده‌یاد مهرجویی گفت: هر ۲ هنرمند آثار خارجی را آداپته کردند. مهرجویی اثر سینمایی «پستچی» را از ویتسک گرفته بود و به جای سرباز، پستچی را قرار داد. تقوایی نیز روایت خیالی «ناخدا خورشید» را از همینگوی اخذ کرد. آداپته تقوایی بی‌نظیر است و یکی از بهترین آداپتاسیون‌های نوشتار خلاقانه خارجی در هنر هفتم به حساب می‌آید. علت این بوده است که تقوایی میراث جنوب را به خوبی می‌شناسد و به آن تسلط کاملی دارد. مهرجویی تلاش خود را کرد اما نتیجه متفاوت بود. کار تقوایی را می‌توان یک اثر اورجینال دانست. او از نو اقدام به خلق کرد و نمی‌توان آن را اقتباس دانست. او یک کار ابداعی انجام داد. برای تقوایی آرزوی سلامتی و بهترین‌ها را دارم. او یکی از درخشان‌ترین و خلاق‌ترین کارگردان‌های ایرانی است.
نصیریان در پاسخ به پرسش قطبی‌زاده درباره همکاری با فریدون گله گفت: او ایده‌های بسیار خوبی هم از نظر معنا و هم از نظر تکنیک داشت ضمن اینکه او فرد فهیمی بود.
«ناخدا خورشید» معرفی خردمندانه‌ای از سینمای ایران است
هارون یشایایی تهیه‌کننده اثر سینمایی «ناخدا خورشید» در پاسخ به پرسش سپیده حیدرآبادی مجری برنامه درباره چگونگی ساخت اثر سینمایی، گفت: رابطه من با ناصر تقوایی به پیش از ساخت این اثر سینمایی بازمی‌گردد، ما با یکدیگر در ارتباط بودیم. با اینکه این اثر سینمایی از نظر تجاری شکست کامل خورد ولی اکنون یکی از افتخارات سینمای ایران است.
وی ادامه داد: زمانی که در ژنو این اثر سینمایی را نمایش دادیم با استقبال بسیاری مواجه شد و بحث‌ها و تحلیل‌های زیادی پیرامون آن شکل گرفت. «ناخدا خورشید» معرفی خردمندانه‌ای از سینمای ایران است. این اثر سینمایی به لحاظ مردم‌شناسی اهمیت بسیاری دارد و خصوصا مردم جنوب کشور در آن به خوبی معرفی شده‌اند. من معتقدم کشور ما مدیون جنوب ایران است و به قول ناصر تقوایی همه مردم ایران به نوعی جنوبی هستیم.
یشایایی توضیح داد: «ناخدا خورشید» دارای چنان ساختمان محکمی است که حتی یک فریم از این اثر سینمایی را نمی‌توان حذف کرد. در واقع اثر سینمایی متعلق به آقای تقوایی و هنرمندان بزرگی است که این اثر را ساخته‌اند و قطعا اگر علی نصیریان نبود این اثر سینمایی هرگز ساخته نمی‌شد. یادم می‌آید منطقه مورد نظر از نظر منابع آبی و هوا ناسازگار بود و امکانات پذیرایی نداشتیم و این جمعیت در یک مهمانخانه ساده مستقر بودند و تنها کسی که موجب شد مشکلات مرتفع شود، آقای نصیریان بود. از نظر من به غیر از آقای تقوایی، اثر سینمایی متعلق به آقای نصیریان است.
نگاه‌مان این بود که معنی تهیه‌کننده را از سرمایه‌گذار جدا کنیم
یشایایی درباره معیار خود در تهیه‌کنندگی اثر سینمایی گفت: من و گروهی از دوستانم نگاه‌مان این بود که معنی تهیه‌کننده را در سینمای ایران از سرمایه‌گذار جدا کنیم. معتقدم تهیه‌کننده در به سرانجام‌رسیدن یک اثر سینمایی دارای تاثیر وجودی است. در هنر هفتم، بیشتر تهیه‌کننده‌ها خانم هستند و علت این است که خانم‌ها حوصله بیشتری دارند.
وی درباره تفاوت کار ناصر تقوایی و زنده‌یاد داریوش مهرجویی بیان کرد: هر ۲ دارای خصوصیاتی منحصر به فرد بودند. درباره تقوایی نکته‌ای وجود داشت و این بود که او خود نویسندگی می‌کرد و در هنگام فیلمبرداری اگر دیالوگی را نمی‌پسندید در جا آن را تغییر می‌داد و بدین‌گونه موقعیت بسیار بهتر شکل می‌گرفت. تفاوت دیگر میان این ۲ هنرمند این بود که ناصر تقوایی به سرنوشت تهیه‌کننده کاری نداشت.
در این برنامه هنرمندانی چون داریوش مودبیان، محمود دینی، مسعود فروتن، کیوان کیانی، علی قوی‌تن، اسماعیل پوررضا، سیاوش دولتسرایی و اعضای باشگاه مخاطبان نگارخانه هنر هفتم حضور داشتند.
اکنون نسخه اصلاح و مرمت‌شده اثر سینمایی سینمایی «ناخدا خورشید» ساخته ناصر تقوایی با همکاری فیلمخانه ملی ایران و با حضور علی نصیریان بازیگر، هارون یاشایی تهیه‌کننده، سعید قطبی‌زاده نویسنده و منتقد هنر هفتم و جمعی از هنرمندان و علاقه‌مندان به سینمای ایران در سالن فردوس نگارخانه هنر هفتم به نمایش درآمد. معرفی خردمندانه‌ای از سینمای ایران است که به لحاظ مردم‌شناسی اهمیت بسیاری دارد. سعید قطبی‌زاده اظهار داشته است که «ناخدا خورشید» یکی از اثر سینمایی‌های محبوب او در سینمای ایران است و از بار اول تا به امروز تغییر نظرش درباره آن تغییر نکرده، بلکه هر بار بهتر و مرغوب‌تر جلوه کرده است. این اثر سینمایی به نوعی یک اسناد زنده از شکوه سینمای ایران است و معرفی خردمندانه این تولیدی زیبا به جامعه می‌باشد.